صندوق پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز تاسیس می‌شود

به گزارش می متالز، با سعید پاک‌سرشت، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران ۲۸ خردادماه منتشر شد. بخش دوم این گفت‌وگو درباره فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه این مدیریت در سطح صنعت گاز را در ادامه می‌خوانید.

آقای پاک‌سرشت در ادامه اقدام‌های فناورانه گاز، سراغ حوزه پارس جنوبی برویم. در این منطقه چه کارهایی انجام شده است؟

یکی از مهم‌ترین طرح‌های پژوهشی که در حوزه پارس‌جنوبی به بار نشست، پروژه مرکاپتان یا ماده بودارکننده گاز بود. این پروژه اسفندماه سال ۹۷ با حضور رئیس‌جمهوری افتتاح رسمی شد و هر روز نیز با عملکرد بهتری کار خود را انجام می‌دهد. واحدهای مختلفی از جمله گازرسانی، پژوهش و فناوری، بازرسی فنی و اچ‌اس‌یی نیز ارزیابی میدانی محصولات واحد تولید مرکاپتان را به‌عهده دارند.

عمده فعالیت‌های ما در پارس‌جنوبی متمرکز بر فن‌بازار است، مانند موضوع توربواکسبندرها و سامانه کنترل کل تجهیزات مجتمع گاز پارس‌جنوبی که با همکاری پارک علم و فناوری خراسان در حال اجراست. مدت‌هاست در تلاشیم این تفکر را اثبات کنیم که ساخت داخل از مسیر دانش و پژوهش می‌گذرد و با اهمیت دادن به موضوع پژوهش می‌توان به هدف رونق تولید دست یافت.

توجه به سطح دانش شرکت‌ها می‌تواند در تشخیص میزان تخصص آنها نیز موثر باشد؟

بدون شک همین‌طور است. نقطه تفاوت بین شرکت‌های جعلی و واقعی همان تخصصی است که از دانش حاصل شده است و ما برای تشخیص این موضوع راهی جز ارزیابی از طریق حوزه پژوهش و فناوری نداریم. اگر شرکت‌ها، توانمندی را در مجموعه دانش خود اثبات کردند در این صورت ما نیز به آنها اعتماد می‌کنیم، یعنی ابتدا این شرکت‌ها هستند که باید خودشان را به ما ثابت و اعتماد ما را جلب کنند. در صورتی که یک شرکت، واردکننده قطعات و محصولات از خارج کشور باشد و خود را به اسم سازنده ایرانی معرفی کند در همان مراحل اولیه ارزیابی مشخص می‌شود.

کار درست این است که مجموعه‌ها و شرکت‌ها بر اساس دانش‌شان طبقه‌بندی شوند. این وظیفه به‌عهده نهاد حاکمیتی به نام معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری است که باید این قبیل مسائل را تشخیص دهد. پس هر شرکتی که صفت دانش‌بنیان را دریافت کرده، مراحل تخصصی لازم را سپری کرده است، زیرا نهادهای حاکمیتی، ارزیابی‌ها و ممیزی‌های بسیار دقیقی دارند. گروه‌های تخصصی - علمی از بعد فنی و اقتصادی شرکت‌ها را بررسی می‌کنند تا در صورتی که حداقل‌های لازم را داشته باشند، عنوان دانش‌بنیان را دریافت کنند.

ما ارتباط بسیار نزدیکی با معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری داریم. هنگامی که به ساخت یک محصول نیاز داریم از این معاونت برای شرکت‌های دانش‌بنیانی که توانایی ساخت محصول مورد نظر ما را دارند استعلام می‌گیریم تا فقط به سراغ شرکت‌های اثبات‌شده و مورد تایید برویم.

اگر شرکت‌های خصوصی کم‌تجربه باشند یا در روند کارشان خطایی رخ دهد، صبوری به خرج می‌دهید تا حمایت شوند و به یک محصول موفق برسند؟

ما در حوزه فناوری همواره با ریسک همراه هستیم و این موضوع در ذهن‌مان هست که اگر در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنیم، از آنجا که در زمره نخستین تجربه‌هاست باید از جنس خطرپذیر باشد. پس باید به این نکته توجه کنیم و به شرکت‌های نوپا فرصت دهیم. افزون بر این، بر اساس تجربه‌ای که داریم به‌خوبی تشخیص می‌دهیم که تا چه اندازه توانسته‌اند مراحل کار را با موفقیت سپری کنند تا به اهداف ما دست یابند، به همین سبب در جایی که لازم باشد انعطاف از جانب ما صورت می‌گیرد.

ساخت کنتورهای هوشمند گاز در سال‌های اخیر به عنوان یکی از اهداف مهم شرکت ملی گاز ایران اعلام شده است، در این زمینه چه اقداماتی انجام داده‌اید؟

از ابتدای شکل‌گیری این موضوع در شرکت ملی گاز ایران، مدیریت پژوهش و فناوری اساس اجرای طرح را در دست گرفته است. کنتورهای هوشمند گاز فناوری نوظهوری است که بر پایه اینترنت اشیا (IOT) شکل می‌گیرد، بنابراین حوزه فعالیت ما در این طرح بسیار جدی است.

این طرح شامل بخش‌های کنتور، سامانه انتقال اطلاعات و نرم‌افزارهای تحلیل است. در واقع اطلاعات دریافت‌شده در کنتورهای هوشمند به‌صورت برخط (آنلاین) و با فواصل زمانی تعریف‌شده به مراکز گاز منتقل و تحلیل می‌شوند.

برای اجرای طرح، ابتدا مرحله پایلوت یا تست میدانی را در نظر گرفتیم. این کار با همراهی واحدهای آی‌تی، گازرسانی و پژوهش و فناوری در قالب فراخوان‌هایی انجام شد تا شرکت‌های صاحب ایده، پیشنهادهای خود را مطرح کنند. همچنین برخی از اپراتورهای بزرگ تلفن همراه نیز آمادگی خود را برای بخش انتقال اطلاعات (DATA) اعلام کرده‌اند که اکنون در مرحله واگذاری پروژه‌های پایلوت به این شرکت‌ها هستیم. آنچه در نهایت چه در زمینه انتقال اطلاعات و چه در زمینه نرم‌افزارها برای ما اهمیت دارد، موضوع قرائت هوشمند است، بنابراین از انستیتو ارزیابی و قرائت هوشمند یاری گرفتیم تا شاخص‌های همکاری با شرکت‌ها را بررسی کنیم. برای توسعه نرم‌افزارهای مورد نیاز سیستم قرائت هوشمند نیز قراردادی با دانشگاه صنعتی شریف امضا شد که از اواخر سال ۹۷ کار خود را آغاز کردند و امیدواریم با موفقیت به هدف مورد نظر شرکت ملی گاز ایران دست یابیم.

سال ۹۸ را برای حوزه پژوهش چطور می‌بینید؟

امیدوارم بتوانیم در سال ۹۸ فضای کسب‌وکار را برای شرکت‌های دانش‌بنیان بیش از پیش توسعه دهیم. یکی از اهدافی که در این سال برای مدیریت پژوهش و فناوری تعیین کردیم تاسیس صندوق پژوهش و فناوری به عنوان صندوق خطرپذیر برای سرمایه‌گذاری‌هایی از این جنس است تا حمایت لازم از فن بازار صورت پذیرد. این صندوق محلی برای حمایت از شرکت‌هایی خواهد بود که قصد دارند وارد حوزه تامین تجهیزات و محصولات فناورانه شوند و ما نیز می‌خواهیم برای تامین منابع مالی به آنها کمک کنیم. امیدوارم در ۶ ماه نخست امسال این اتفاق بیفتد.

کار دیگری که امیدوارم امسال به نتیجه نهایی برسد مدیریت شبکه خطوط انتقال گاز با استفاده از نرم‌افزار ایرانی است. این نرم‌افزار شبیه‌سازی‌شده نرم‌افزار جی‌پی‌ام‌اس معروف است که با استفاده از زیرساخت‌های جی‌آی‌اس در شبکه انتقال گاز توسعه یافته است.