گندله جایگزین سنگ‌آهن دانه‌بندی شده صادراتی/ کاهش عرضه جهانی، فرصتی طلایی برای معادن

به گزارش می متالز، مصرف گندله نسبت به سنگ آهن دانه بندی شدی در صنعت فولاد افزایش یافته است. با توجه به اینکه قیمت گندله بالاتر از سنگ آهن دانه بندی شده است، چرایی این اقدام سوال برانگیز شده است.

سعید عسگرزاده دبیر انجمن سنگ آهن ایران در این خصوص بیان کرد: اتفاق خاصی درروند عرضه و تقاضای داخلی سنگ‌آهن رخ نداده؛ ولی در چند سال اخیر فرآوری سنگ‌آهن به‌شدت رشد کرده و مجموعه تولیدکنندگان سنگ‌آهن تلاش کرده‌اند به‌جای عرضه سنگ‌آهن دانه‌بندی، محصولات باارزش افزوده بالاتر تولید کنند. این مهم ، حاصل سرمایه‌گذاری‌های معادن است و فروش محصول باارزش افزوده بالاتر (چه داخلی و چه صادراتی) سودآوری بیشتری هم برای معادن به همراه دارد.

وی افزود: در نخستین مرحله از فرآیند، کلوخه معدنی به سنگ‌آهن دانه‌بندی تبدیل می‌شود. سپس سنگ‌آهن دانه‌بندی تبدیل به کنسانتره می‌شود و پس‌ازآن می‌توان کنسانتره را فرآوری کرده و تبدیل به گندله کرد.

عسگر زاده تصریح کرد: فرآیند تولید شرکت ذوب‌آهن اصفهان با سایر فولادسازان متفاوت است. این شرکت در کوره‌های بلند خود بیشتر سنگ‌آهن دانه‌بندی شده به همراه هماتیت با عیار بالا استفاده می‌کند که البته هماتیت با عیار بالا، وارداتی است. استفاده از گندله به‌جای سنگ‌آهن دانه‌بندی شده، مقرون‌به‌صرفه تر است و سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت تمرکز برافزایش بهره‌وری صنعت و تولید محصولات باارزش افزوده بالاتر در مجاورت معادن سنگ‌آهن است. حتی در برخی موارد مشوق‌هایی هم در نظر گرفته‌شده و تلاش می‌شود فولادسازان (غیر از شرکت ذوب‌آهن اصفهان) هم به واحدهای مصرف‌کننده گندله تبدیل شوند.

دبیر انجمن سنگ‌آهن ایران در رابطه با تأثیر افزایش قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن بر سودآوری شرکت‌های معدنی اظهار داشت: افزایش قیمت‌های جهانی فرصت مناسبی است که اگر از آن به‌درستی استفاده شود، می‌توان از آن برای توسعه صنعت تولید سنگ‌آهن بهره جست. افزایش قیمت‌های جهانی ناشی از کاهش عرضه «وله» بوده و این روند همیشگی نخواهد بود. «وله» به‌زودی به چرخه تولید بازخواهد گشت و قیمت‌های بالا، باثبات به نظر نمی‌رسد.

وی افزود: البته نباید از دو مانع بر سر راه توسعه صنعت غافل بود. مانع نخست تحریم‌های اقتصادی علیه ایران است که هزینه‌های این صنعت را افزایش داده و مانع دوم، سیاست‌های کلان بخش معادن است.

وی اضافه کرد: متأسفانه متولیان بخش معدن توجه چندانی به استفاده حداکثری از این فرصت محدود و افزایش ظرفیت اقتصادی معادن ندارند. معادن سنگ‌آهن کشور در حال حاضر جوابگوی نیاز بازار داخلی هستند و ضمناً صادرات هم دارند. ولی در نظر داشته باشید که در چشم‌انداز توسعه 1404 ظرفیت 55 میلیون تنی صنعت فولاد کشور برنامه‌ریزی‌شده و تحقق این هدف، به معنای افزایش تقاضای سنگ‌آهن در سال‌های آینده خواهد بود.

عسگر زاده تصریح کرد: در 3 دهه اخیر، توجه چندانی به بحث اکتشاف معادن سنگ‌آهن نشده و می‌توان گفت 30 سال است که اکتشاف خاصی در این حوزه صورت نگرفته است. به‌منظور رفع این نقیصه طرح ملی اکتشاف به وزیر صمت ارسال‌شده تا از طریق سرمایه‌گذاری در هر 3 حوزه اکتشاف، استخراج و فرآوری بتوان ذخایر معدنی را افزایش داد و در سال‌های آتی دغدغه‌ای بابت تأمین نیاز صنعت فولاد نداشت.

دبیر انجمن سنگ‌آهن در رابطه با وضعیت صادرات گفت: در سال 1396 حدود 18 میلیون تن انواع سنگ‌آهن (سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره و گندله) روانه بازارهای صادراتی گردید. حجم صادرات سال 1397 حدود 13.5 میلیون تن بود. این رقم نشان از کاهش صادرات صنعت نیست؛ بلکه نشان می‌دهد صادرات محصولات باارزش افزوده بالاتر یعنی کنسانتره و گندله جایگزین صادرات سنگ‌آهن دانه‌بندی شده است. کما اینکه در سال 97 حجم صادرات گندله 2.4 میلیون تن بیش از حجم صادرات سال 96 بوده است.

عسگر زاده در مورد تأثیر افت احتمالی صادرات فولاد به دلیل تحریم‌ها بر وضعیت بازار سنگ‌آهن داخلی بیان کرد: نگرانی‌هایی بابت کاهش حجم صادرات محصولات فولادی وجود دارد؛ ولی چرخه صنعت باید به نحوی مدیریت شود که وقفه در کار هر بخش، خللی در وضعیت سایر بخش‌ها ایجاد نکند. با توجه به اینکه در حال حاضر هم مازاد تولید سنگ‌آهن صادر می‌شود و ضمناً صادرات سنگ‌آهن نسبت به صادرات فولاد با مشکلات کمتری مواجه است، انتظار می‌رود تدابیری اندیشیده شود که در صورت افت صادرات فولاد، بتوان مازاد تولید سنگ‌آهن را صادر کرد. این اتفاق هم به تداوم روند سودآوری صنعت سنگ‌آهن و هم ارزآوری برای اقتصاد کشور کمک خواهد کرد.