خام‌فروشی مواد معدنی، پاشنه آشیل رونق تولید

به گزارش می متالز، در سال رونق تولید تاکید می‌شود که مواد معدنی را در داخل کشور فرآوری شده و سپس با ارزش افزوده صادر کنیم. سخنان زیادی هم در این باب مطرح شده است، به طور مثال چندی پیش جعفر سرقینی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: از سال ۹۲ وزارت صنعت، معدن و تجارت اقداماتی را برای جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی انجام داده که یکی از آنها ایجاد محدودیت قانونی برای صادرات مواد خام معدنی بوده و به این منظور معافیت‌های مالیاتی صادرات مواد خام معدنی برداشته شده است که با وضع عوارض دست‌کم ۵ درصدی بر صادرات موادخام برای سال ۹۷ و عوارض ۸ درصدی برای امسال و ۱۰ درصدی برای سال آینده، خام‌فروشی را کنترل می‌کنیم.
درباره اهمیت مقابله با خام‌فروشی مواد معدنی و توجه به رونق تولید، با مهدی اعتزازی، عضو اتاق بازرگانی اصفهان و مدیرعامل شرکت غلطک‌ها و لاستیک‌های صنعتی مبارکه(میرکو) که در زمینه ساخت و تولید غلطک و لاستیک‌های صنعتی مبارکه برای صنایع فولاد و... فعالیت می‌کند، گفت‌وگو کرده ایم که می‌خوانید.
 گفتنی است این شرکت چندین ثبت اختراع از جمله چسب سرد و گرم، کاور آپارات نوار نقاله‌های سیستم‌های انتقال مواد و چسب رابرلاینینگ و فرمولاسیون قطعات صنعتی لاستیک‌های صنعتی را در پرونده خود دارد.

چرا خام‌فروشی مواد معدنی برای اقتصاد یک کشور مضر است؟

خام‌فروشی مواد معدنی مثل وابستگی به نفت گران و هزینه‌بر خواهد بود. در این روند شما تنها منابع طبیعی را می‌فروشید و به دانش فنی و ارتقای کمی و کیفی فرآوری ماده مورد نظر فکر نمی‌کنید که باعث می‌شود همیشه به خارجی‌ها وابسته و به کوچک‌ترین و ابتدایی‌ترین کالاها نیازمند باشیم، در حالی که باید بدانیم معادن و منابع محدودیت دارند و مانند نفت روزی تمام خواهند شد؛ بنابراین باید در مقابل خام‌فروشی مواد معدنی فکری کرده و سعی کنیم تفکرمان را به سمت رشد و رونق فرآوری و افزایش ارزش‌افزوده مواد معدنی سوق دهیم. باید سعی کرد مواد را فرآوری کنیم تا باعث افزایش ارزش افزوده شود؛ همچنین دانش فنی فرآیند مذکور را باید نهادینه کرد که یکی از شاخص‌های مهم توسعه پایدار در صنعت است. چنین سیاستی از استراتژی‌های اصلی شرکت میرکو است که در حال اجرای آن هستیم و بر آن تمرکز داریم.

برای جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی، چه سیاستی را باید در پیش گرفت؟

در این روند، توجه و حمایت از شرکت‌هایی که در فرآوری، ساخت قطعات، تجهیزات، سیستم‌ها و مواد اولیه وارداتی با تفکر مهندسی فعالیت می‌کنند، بسیار مفید است. از بخش‌های مهندسی، تحقیق و توسعه و پژوهش و در کلیه واحدهای صنعتی که به بومی‌سازی و فرآیندهای یاد شده اعتقاد دارند، انتظار می‌رود که به‌جای اینکه مواد خام معدنی را از کشور خارج کنند آنها را فرآوری کرده تا ارزش‌افزوده مواد افزایش یابد. به نظر من در این مسیر اتاق‌های بازرگانی و وزارت صنعت، معدن و تجارت و دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی کشور نقش مهمی دارند. این مجموعه‌ها می‌توانند به روش‌های منطقی از خروج مواد خام جلوگیری کرده و درعین‌حال از واحدهایی فعال در فرآوری، حمایت کنند. در این راستا کلیه سازمان‌ها، نهادها و ارگان‌ها باید از تولیدکنندگان حمایت کنند در حالی که بسیاری از این مجموعه‌ها به حرف و شعار بسنده می‌نمایند. من معتقدم تنها راه برون‌رفت اقتصاد ایران، حمایت از تولید داخلی و توسعه پایدار است. وقتی می‌توانید اقتصاد را مدیریت کنید که منابع اقتصادی و مالی حاصل از تولید صنعتی را حمایت کنید. تولید هم باید همراهی سازمان‌هایی مثل بانک‌ها و سازمان‌ها را داشته باشد. اگر فقط به سمت کالایی غیر از تولید داخلی برویم در عمل تولید داخلی شکست می‌خورد و یک کشور صد درصد وابسته خواهیم داشت.

فرآوری و توجه به بهره‌وری از چه نظر اهمیت دارد؟

فرآوری چندین حسن دارد؛ نخست اشتغال ایجاد می‌کند. وقتی شما ماده‌ای را فرآوری می‌کنید، مجبور هستید حلقه‌ها و زنجیره‌های مختلف کارخانه‌های جانبی را ایجاد کنید؛ درنتیجه به افزایش اشتغال کمک می‌کنید. مسئله دیگر در زمینه فرآوری این است که در این روند، دانش به صنعت منتقل شده و درعین‌حال ارزش‌افزوده ایجاد می‌شود. با ارزش افزوده، صنایع کوچک تقویت می‌شوند و رشد می‌کنند. پس از فرآوری باید بدانیم سازمان‌هایی می‌توانند بقا یابند که به بهره‌وری، کاهش هزینه تمام‌شده و بهبود کیفیت و محیط‌زیست توجه کنند. در این روند، مجموعه‌های مختلف باید روی بهره‌وری و هزینه‌های تمام‌شده کار کنند. باید هزینه‌ها را خرد کرده و هر فعالیتی را در خط تولید با سازمان‌های مدیریتی اندازه‌گیری کنند تا به سمت کاهش هزینه‌ها بروند. برای این مهم باید روی مواد و بهبود ماشین‌آلات کار کنند.
بیشتر معادن به ماشین‌آلات خارجی وابسته‌اند اما به‌عنوان یک مجموعه فعال سعی می‌کنیم ماشین‌آلات داخلی را بهینه کنیم. در زمینه آموزش هم خیلی کار داریم و باید به آن اهمیت دهیم. ما در میرکو معتقدیم که آموزش هزینه نیست و سرمایه‌گذاری برای پیشرفت در آینده است. امیدواریم امسال برای فعالان داخلی و تولیدکننده‌ها سال خوبی باشد. پیش از تحریم‌ها بیشتر معدنکاران، مواد مورد نیاز خود را از خارج تامین می‌کردند و وابسته به خارج بودند که با وجود تحریم‌ها در این روند اختلال ایجاد شد و مجموعه‌ای مثل میرکو درحال‌حاضر توانسته نیاز معدنکاران را رفع کند.

تحریم‌ها بر کار شما به‌عنوان یک فعال معدنی چه تاثیری گذاشته است؟ در زمینه بومی‌سازی چه اقداماتی انجام داده‌اید؟

تحریم‌ها بر فعالیت معدنی‌ها تاثیر گذاشته است؛ به‌طور مثال چسب‌هایی مورد نیاز معدنی‌ها است که به دلیل تحریم‌ها افزایش نرخ داشته و بسیاری از متقاضیان و فعالان معدنی را با مشکل روبه‌رو کرده اما میرکو با استفاده از دانش بومی توانسته است این نیاز داخلی را برآورده کند. ما با کمک نیروی انسانی متخصص و توانمند از ابتدا تا انتها چسب را در کارخانه تولید کرده‌ایم. به‌این‌ترتیب سعی کرده‌ایم واحد پژوهش و توسعه را برای بومی‌سازی فعال کنیم. در ضمن چندین ثبت اختراع داشته‌ایم که می‌توان به نوار نقاله، شبکه انتقال مواد و فرمول لاستیک‌های صنعتی اشاره کرد. در این روند، واحد پژوهش و توسعه شروع به فرمول‌سازی کرده، نمونه زده و پس از تایید نهایی در اختیار مشتری قرار گرفته است. در پایان امید است با حمایت کلیه سازمان‌ها و نهادها از تولید داخلی بتوان نسبت به انجام بهینه فرآیندهای مهندسی و فرآوری مواد خام معدنی برای تولید محصولات نیمه‌تمام و تمام‌شده با هدف کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت و محیط‌زیست با رویکرد ایجاد توسعه پایدار نسبت به افزایش ارزش افزوده و بهره‌وری اقدام کرد.