به روزرسانی فنّاوری، شاه کلید توسعه محصولات فولادی

به گزارش می متالز، خواسته‌های مشتریان را برآورده سازند و از آن فراتر روند، عاملی کلیدی در حفظ و بهبود مزیت رقابتی به شمار می‌روند. از طرفی این موضوع می‌تواند بازاری پایدار برای محصولات شرکت‌ها ایجاد کند که این مهم در شرایط ویژه اقتصادی کشور و نوسانات قیمت محصولات می‌تواند برای اقتصاد کشور مفید باشد. همچنین با ایجاد تنوع در محصولات می‌توان کنترل بهتری در بازار داشت. زمانی که محصولی متقاضی قابل‌توجهی نداشته باشد علاوه بر کاهش تولید، می‌توان برای تولید محصولاتی که شرایط بهتری در بازار دارند، برنامه‌ریزی کرد.

 اهمیت توسعه سبد محصولات

از طرفی فرآیند توسعه محصولات، دروازه ورود به فنّاوری‌های جدید تولید است. زمانی که مسئله توسعه محصولات فولادی در یک شرکت هدف‌گذاری می‌شود تحقیقات بازار، مهندسی کارخانه، تحقیق و توسعه شرکت فعال‌تر می‌شوند و آینده سازمان را تضمین خواهند کرد.

تنوع در سبد محصولات شرکت‌های فولادی کشور

به دلیل کمبود تولید فولاد در داخل کشور و بالانس عرضه و تقاضا، شاید به اهمیت این موضوع کمتر توجه شده است؛ اما با تحقق افق 1404 و تولید 55 میلیون تن محصولات فولادی و مازاد عرضه در کشور اهمیت بسیار زیادی خواهد یافت. در این چشم‌انداز شرکت‌هایی در بازار رقابتی، پیروز خواهند بود که توجه لازم به این مهم داشته باشند و از قبل برای آن برنامه‌ریزی کرده باشند. درصورتی‌که به فنّاوری‌های تولید و محصولات جدید توجه کافی نشود؛ به‌احتمال‌زیاد، در ده سال آینده محصولاتی تولید خواهد شد که یا در مصارف عمومی کاربردی باشند و یا مشتری خاصی نداشته باشند؛ درنتیجه علاوه بر اینکه ارزش‌افزوده زیادی ایجاد نمی‌کنند، شرکت را تحت تأثیر شدید بازار قرار خواهند داد.

توجه به روند توسعه محصولات فولادی در دنیا طی چند سال گذشته نشان می‌دهد که در هر پنج یا ده سال، محصولات با فنّاوری ساخت جدید به بازار این صنایع ورود پیداکرده‌اند. بررسی این نمودارها و تولیدات صنعت فولاد کشور، نشان می‌دهد که کشور ما در جایگاه مناسبی قرار ندارد. شکل‌های 1 و 2، وضعیت توسعه محصولات در فولادهای قابل کاربرد در دو حوزه مهم صنعتی را نشان می‌دهند و کارشناسان محترم صنعت فولاد می‌توانند وضعیت تولیدات کشور در شرایط حاضر را با آن مقایسه کنند.

شایان‌ذکر است که منظور از توسعه سبد محصول در شرکت‌های فولادی، توسعه گریدهای متعدد فولادی بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی است. در این زمینه فعالیت‌هایی در صنعت فولاد کشور انجام‌شده است، اما محدودیت‌های فنّاورانه، نبود دانش فنی کافی و غیره، امکان توسعه مناسب در حوزه محصولات را برای این شرکت‌ها فراهم نکرده است ، درحالی‌که شرکت‌های بزرگ جهانی صاحب فنّاوری هستند و توسعه فنّاوری و تولید محصول (کمّی و کیفی) را هم‌زمان به‌پیش برده‌اند. در کشورهای صنعتی، واحدهای تحقیق و توسعه صنایع فولادی با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، مسئولیت توسعه فنّاوری و محصولات را بر عهده‌دارند و این فعالیت‌ها به طراحی محصولات جدید، بهبود آن‌ها و درنهایت توسعه محصولات و سرمایه‌گذاری‌های بسیار منجر شده است.

به‌عنوان نمونه شرکت فولادسازی POSCO کره جنوبی پس از سال‌ها تحقیق، فولادهای دریایی تولید کرده است که علاوه بر استحکام بسیار، ازلحاظ مقاومت به خوردگی وضعیت بهتری نسبت به تولیدات مشابه دارد؛ درنتیجه این محصول پس از عرضه در بازار، علاوه بر ارزش‌افزوده بالاتر، محصولی منحصربه‌فرد است که می‌تواند سال‌ها بازار شرکت را تضمین و مزیت کاربردی برای صنایع دریایی ایجاد کند.

به‌عبارت‌دیگر در فرایند توسعه محصول از دانشگاه تا صنایع مصرفی و صنایع وابسته همه درگیر هستند. توسعه محصول در اتصال این زنجیره نقش کلیدی دارد و این مهم وجه تمایز کشور ما و کشورهای پیشرفته است.

ضرورت افزایش کیفیت محصولات برای رقابت در بازار جهانی

اگر تا به امروز به توسعه محصول توجه کمتری شده است، به دلیل نبود برنامه‌ریزی نبوده است. زمانی می‌توان این موضوع را مطرح کرد که حداقل توان فنی و تجربه کافی در تولیدات معمولی وجود داشته باشد و در ضمن توان فنّاورانه لازم برای تولید موجود باشد. همان‌گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد نیاز بازار نیز این مسئله را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. تا به امروز بیشتر توجه صنعت فولاد کشور، دستیابی به ظرفیت‌های کمّی و رفع نیازهای داخلی کشور به فولادهای ساختمانی و کاربردهای عمومی بوده است اما برای آینده باید در خصوص تولید فولادهای صنعتی نیز برنامه‌ریزی کرد.

برای حضور در بازارهای جهانی و صادرات محصولات، علاوه بر استانداردهای لازم، تنوع تولید و نیز تولید پایه‌های ویژه، باید توان تولید بالای این گریدها باکیفیت مناسب در داخل وجود داشته باشد. همچنین کیفیت مورد انتظار مشتری باید با کشورهای صاحب‌نام این محصولات همانند ژاپن، کره جنوبی، آلمان و غیره قابل‌رقابت باشد.

سبد محصولات شرکت فولاد هرمزگان

شرکت فولاد هرمزگان محصولات رنج تختالی را تولید می‌کنند که بتوان از آن ورق یا پلیت با گریدهای کم‌کربن تا پرکربن و میکرو آلیاژی با استحکام بالا ‌تولید کرد. این شرکت در سال‌های اخیر با همکاری شرکت‌های نوردی داخلی بر تولید گریدهای با ارزش‌افزوده بالا تمرکز ویژه‌ای کرده است و به دلیل حضور در بازارهای صادراتی توانسته سطح کیفی این تولیدات را ارتقا دهد.

 برنامه‌ آتی شرکت فولاد هرمزگان برای افزایش تنوع در سبد محصولات

شرکت فولاد هرمزگان باهدف ‌توسعه فنّاوری در راستای توسعه محصولات شرکت، استراتژی لازم را تدوین کرده است که ازجمله آن می‌توان برنامه‌ریزی برای تکمیل خط فولادسازی در راستای تولید گریدهای خاص صنایع نفت و گاز در محصول میانی و همچنین تکمیل زنجیره ارزش را برشمرد. همچنین به‌منظور تنوع‌بخشی به محصولات، برای شناسایی نیازهای کشور در حوزه صنایع دریایی و نفت و گاز برنامه‌ریزی لازم انجام‌شده است تا با کمک شرکت‌های نوردی داخلی که درزمینة تولید گریدهای خاص فنّاوری لازم رادارند، در جهت توسعه این محصولات گام برداریم.

لزوم تدوین سند توسعه محصولات فولادی کشور

 در پایان توجه به این نکته ضروری است که ذخایر سنگ‌آهن کشور باید به محصولاتی تبدیل شوند که ارزش‌افزوده بالاتری ایجاد می‌کنند. به نظر می‌رسد همان‌گونه که استراتژی تولید فولاد کشور در افق 1404 تدوین‌شده است لازم است سند توسعه محصولات فولادی کشور نیز تدوین شود که هدف آن، تعیین نیاز گریدهای کیفی، برنامه‌ریزی برای بومی‌سازی فنّاوری‌های تولید، و یا استقرار فنّاوری‌های جدید موردنیاز است. لازمه تدوین این سند تعیین نیازهای‌ صنایع مختلف به گریدهای فولادی و پیش‌بینی نیاز به این گریدها در آینده و حتی تغییرات فنّاورانه این صنایع در آینده است. همچنین به کمک این سند می‌توان خط‌مشی تحقیقاتی دانشگاه‌ها و مسئولیت مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دانش‌بنیان را تعیین کرد تا همگام با این سند چشم‌انداز توسعه‌ای حرکت کنند.