شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس های لندن، وین، توکیو و استانبول

به گزارش می متالز، مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در گزارشی به قلم کامران سلمانی قرائی به بررسی شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر برخی از بورس‌های اوراق بهادار همچون بورس‌های وین، لندن، ژاپن و استانبول پرداخته است.

بورس‌های اوراق بهادار دارای بازارهای مختلفی برای پذیرش شرکت‌ها هستند و شرکت‌ها با توجه به اندازه و اهداف خود و با رعایت الزامات پذیرش هر یک از بازارها، می‌توانند در این بازارها پذیرفته شوند. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد بازار برتر بورس‌های اوراق بهادار نسبت به سایر بازارهای ایجاد شده، دارای الزامات پذیرش سخت‌گیرانه‌تری است.

از جمله الزامات پذیرش در بازار برتر بورس‌های اوراق بهادار می‌توان به معیارهایی از قبیل حداقل تعداد سهامداران شرکت، ارزش بازاری سهام پذیرفته‌ شده، حداقل نرخ سهام شناور آزاد، حداقل ارزش بازاری سهام شناور آزاد، انتشار گزارش‌های دوره‌ای (سالانه، ۶ ‌ماهه و فصلی)، روش معاملاتی، دوره زمانی فعالیت شرکت و وجود بازارگردان اشاره کرد. همچنین صورت‌های مالی حسابرسی‌ شده باید براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌ رسمیت شناخته‌شده، تهیه شوند.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس وین

بورس اوراق بهادار وین شامل دو بازار رسمی و بازار سوم است که هر یک از شرکت‌ها با رعایت الزامات پذیرش تعریف‌شده در قانون بورس اتریش می‌توانند در این بازارها پذیرفته شوند. بازار رسمی بورس وین به دو بازار برتر و استاندارد تقسیم می‌شود. همچنین بازار سوم وین که به‌ عنوان سامانه‌ معاملات چند جانبه عمل می‌کند نیز به سه بازار شامل مستقیم ممتاز، مستقیم و فراگیر تقسیم می‌شود.

شرکت‌ها برای پذیرش در بازار برتر بورس وین باید الزامات کلی، پایه‌ای و گزارش‌دهی را رعایت کنند.

الزامات کلی برای پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس وین:

۱- پذیرش در بازار رسمی بورس وین که تحت قوانین و الزامات وضع شده توسط اتحادیه اروپا با بیشترین الزامات شفافیت اطلاعاتی فعالیت می‌کند.

۲- تنها شرکت‌های با اندازه بزرگ یا متوسط می‌توانند در بازار برتر پذیرش شوند.

۳- تنها سهام عادی و گواهی‌های سهام (مانند رسید سپرده جهانی) می‌تواند در بازار برتر معامله شود. سهامی که به دارنده آن بیش از یک حق رأی می‌دهند در این بازار پذیرش نمی‌شود.

۴- برای کل دوره زمانی که سهام شرکت در بازار برتر پذیرش شده، معاملات آنها باید بصورت حراج پیوسته انجام شوند.

۵- وجود بازارگردان در معاملات اوراق بهادار در بازار برتر اجباری است.

الزامات پایه‌ای برای پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس وین:

۱- پیشینه فعالیت شرکت باید حداقل ۳ سال باشد.

۲- سرمایه شرکت باید حداقل یک میلیون یورو باشد.

۳- نرخ سهام شناور آزاد می‌تواند ۲۵ درصد کل ارزش اسمی سهام یا ۲۵ درصد تعداد کل سهام شرکت یا مالکیت دست‌کم ۱۰ درصد سهام توسط حداقل ۵۰ سهامدار مختلف باشد.

۴- در صورتی که نرخ سهام شناور آزاد بیشتر از ۲۵ درصد باشد، ارزش بازاری سهام شناور آزاد باید حداقل ۲۰ میلیون یورو باشد. اما اگر نرخ سهام شناور آزاد کمتر از ۲۵ درصد باشد، ارزش بازاری سهام شناور آزاد باید حداقل ۴۰ میلیون یورو باشد.

۵- صورت‌های مالی باید براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌رسمیت شناخته‌شده تهیه شده باشد. همچنین شرکت‌های کشور ثالث می‌توانند صورت‌های مالی خود را براساس استانداردهای حسابداری ملی کشور خود تهیه کنند.

۶- انتشار گزارش‌های مالی توسط شرکت باید به دو زبان آلمانی و انگلیسی باشد.

۷- شرکت‌ها طبق قانون بورس اوراق بهادار و قانون بازار سرمایه متعهد به انتشار امیدنامه‌ پذیرش هستند و برای دسترسی عموم به این امیدنامه، شرکت باید آن را در تارنمای خود قرار داده و حداقل تا یک سال بعد از پایان دوره عرضه باید در تارنمای شرکت وجود داشته باشد.

در عین حال شرکت‌ها برای پذیرش در بازار برتر موظف به رعایت برخی الزامات گزارش‌دهی هستند. از این رو شرکت باید گزارش مالی سالانه از جمله صورت‌های مالی حسابرسی‌شده و گزارش مدیریت را حداکثر طی ۴ ماه بعد از اتمام دوره مالی طبق قوانین بورس اوراق بهادار و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) منتشر کرده و آن را به بورس وین ارسال کنند.

همچنین شرکت باید گزارش مالی ۶ ‌ماهه از جمله صورت‌های مالی ۶ ماهه را حداکثر طی ۲ ماه بعد از اتمام نیم‌دوره مالی طبق قوانین بورس اوراق بهادار و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) منتشر و آن را به بورس وین ارسال کند. از دیگر الزامات پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار برتر، اعلام تعهد شرکت به رعایت قوانین راهبری شرکتی اتریش است. شرکت باید اعلامیه تعهد به رعایت قوانین راهبری شرکتی اتریش را در تارنما افشا کند.

شرکت باید دو ماه قبل از شروع سال مالی مربوطه، جدول زمانی اقدامات شرکتی (تقویم وقایع مالی) را روی تارنما منتشر کند. این جدول زمانی شامل مواردی همچون زمان برگزاری مجمع عمومی سالانه، زمان پرداخت سود و زمان انتشار گزارش‌های ۶ ‌ماهه است. در صورتی که شرکت اقدام به خرید یا فروش سهام کند و در نتیجه آن، میزان سهام در مالکیت شرکت از آستانه تعیین شده عبور کند، ملزم به افشای درصد مالکیت سهام طی حداکثر دو روز معاملاتی بعد از خرید یا فروش سهام است.

معاملات انجام‌شده توسط مدیران شرکت باید حداکثر ۳ روز معاملاتی بعد از انجام و طبق قوانین سوءاستفاده از بازار افشا شوند. همچنین در راستای جلوگیری از معاملات نهانی، شرکت باید طبق قوانین سوءاستفاده از بازار، فهرست اشخاص دارای اطلاعات نهانی را تهیه و به‌روزرسانی کرده و آنها را نزد خود نگهداری کند.

در راستای افشای معاملات نهانی، شرکت موظف است اتصال با سامانه الکترونیکی Ad hoc را حفظ کرده و از این سامانه برای انتشار هرگونه اطلاعات نهانی که باید در اسرع وقت در اختیار عموم قرار گیرد، استفاده کند.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس لندن

بورس اوراق بهادار لندن با توجه به اندازه شرکت، رشد، اهداف و نیازهای تامین مالی شرکت‌ها را در سه بازار مختلف یعنی بازار اصلی، بازار سرمایه‌گذاری جایگزین و بازار اوراق بهادار حرفه‌ای تقسیم می‌کند. شرکت‌های بزرگ و باسابقه و بسیاری از بزرگ‌ترین و مشهورترین شرکت‌های سراسر دنیا در بازار اصلی بورس لندن پذیرش می‌شوند.

بازار اصلی بورس لندن به چهار بخش فرعی شامل بازار برتر، بازار استاندارد، بخش رشد بالا و بخش تامین مالی ویژه تقسیم می‌شود. الزامات پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس لندن به دو دسته الزامات پذیرش و تعهدات مداوم تقسیم می‌شوند.

الزامات پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار برتر بورس لندن:

۱- نرخ سهام شناور آزاد برای پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر حداقل ۲۵ درصد است.

۲- یک شرکت برای پذیرش در بازار برتر باید اطلاعات مالی تاریخی حسابرسی‌شده خود را حداقل برای ۳ سال مالی آخر منتشر کرده باشد. علاوه بر این شرکت باید تاییدیه کتبی مبنی بر انطباق این اطلاعات با دستورالعمل‌های مستقل حسابرسی و حسابداری مربوطه را از حسابرسان دریافت کند.

۳- شرکت باید اطلاعات درآمدی مربوط به حداقل ۷۵ درصد از کسب‌وکار خود را در سه سال گذشته ارائه دهد.

۴- شرکت باید اکثر دارایی‌ها را برای یک دوره‌ زمانی حداقل سه ساله در کنترل داشته و در کسب‌وکار استقلال داشته باشد.

۵- یک شرکت که متقاضی پذیرش در بازار برتر است باید دارای سرمایه در گردش کافی برای حداقل ۱۲ ماه آینده باشد.

۶- شرکت‌هایی که قصد پذیرش در بازار برتر را دارند باید یک شرکت تأمین سرمایه را به‌عنوان حامی به بورس معرفی کنند. شرکت حامی، مناسب بودن شرکت برای عرضه اولیه عمومی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و درباره قوانین پذیرش و قوانین امیدنامه به شرکت متقاضیِ پذیرش مشورت داده و تاییدیه انطباق آنها با قوانین و مقررات مربوطه را به نهاد پذیرش انگلستان ارائه می‌کند.

تعهدات مداوم برای پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار برتر بورس لندن:

۱- نرخ سهام شناور آزاد برای تداوم حضور شرکت‌ها در بازار برتر حداقل ۲۵ درصد است.

۲- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن ملزم به انتشار گزارش‌های سالانه طی حداکثر چهار ماه بعد از پایان سال مالی است. گزارش سالانه باید شامل صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی‌شده براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS)، گزارش مدیریت و بیانیه جوابگویی باشد. گزارش مالی سالانه شرکت باید به مدت حداقل ۵ سال در دسترس عموم باشد.

۳- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن ملزم به انتشار گزارش‌های شش‌ماهه حداکثر دو ماه بعد از پایان نیم‌ سال مالی است. اطلاعات مالی شش‌ماهه نیازی به حسابرسی ندارند.

۴- یک شرکت باید دو بار در سال بین گزارش‌های مالی سالانه و شش‌ ماهه اقدام به انتشار بیانیه موقت مدیریت کند. شرکت ملزم به انتشار تمام اطلاعات مالی در این بیانیه نیست اما این بیانیه باید شامل اطلاعات به‌روز از کسب‌وکار شرکت و همچنین وضعیت مالی شرکت در دوره زمانی مربوطه باشد.

۵- اطلاعات مالی شرکت باید حسابرسی‌شده و براساس استانداردهای گزارش‌دهی مالی بین‌المللی (IFRS) یا استانداردهای معادل آن همچون استاندارد US GAAP تهیه شود.

۶- شرکتی که متقاضی پذیرش در بازار برتر بورس لندن است، باید با قوانین راهبری شرکتی انگلستان انطباق داشته باشد در غیر این صورت، باید در گزارش سالانه، دلایل عدم انطباق با قوانین راهبری شرکتی را توضیح دهد.

۷- یک شرکت پذیرفته شده در بازار برتر باید تمام اشخاص دارای مسئولیت‌های مدیریتی را ملزم به انطباق با قوانین معاملات اوراق بهادار کند. قانون Model که در قانون پذیرش به آن اشاره شده، زمان و شرایطی که یک شخص دارای مسئولیت‌های مدیریتی قادر به معامله در اوراق بهادار شرکت می‌شود را تعیین می‌کند و تعهدات معینی را بر این شخص و اشخاص وابسته به آن وضع می‌کند.

۸- به‌طور کلی شرکت پذیرفته شده در بازار برتر ملزم به انتشار سهام جدید از طریق حق‌تقدم‌ است به جز مواردی که انتشار حق‌تقدم‌ها طبق قوانین تجارت انگلستان یا قوانین ملی معادل، مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

۹- یک شرکت متقاضی پذیرش در بازار برتر باید معاملات مهم و خاص را براساس آزمون‌های کلاسی طبقه‌بندی کند که این آزمون منجر به ایجاد نسبت اندازه معامله به شاخص‌های معین شرکت مندرج در قانون پذیرش می‌شود. براساس نسبت به دست آمده، معاملات در سه کلاس اول، دوم و سوم قرار می‌گیرند.

۱۰- معاملات خاصی که بین شرکت پذیرفته شده در بازار برتر و اشخاص مرتبط انجام می‌شود نیاز به انتشار بخشنامه سهامداران و تأییدیه سهامداران دارد. این بخشنامه باید توسط نهاد پذیرش انگلستان مورد تأیید قرار گرفته و یک مشاور مستقل نیز باید پیشنهاد را در رابطه با منصفانه و معقول بودن این معاملات بدهد.

۱۱- در صورتی که شرکت بخواهد پذیرش اوراق بهادار خود در بازار برتر را لغو کند باید در مجمع عمومی، تأییدیه حداقل ۷۵ درصد سهامداران را دریافت کرده باشد.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس سهام توکیو

بورس سهام توکیو یکی از معتبرترین بورس‌های دنیا است به‌ طوری که تا پایان دسامبر سال ۲۰۱۶ از لحاظ ارزش بازاری، رتبه سوم دنیا و رتبه اول آسیا را به خود اختصاص داده است. معاملات در بورس سهام توکیو در بازارهای مختلفی شامل بازار بخش اول، بازار بخش دوم، بازار مادرز، بازار جاسدک، بازار پیشرفته توکیو و بازار پیشرفته اوراق قرضه توکیو انجام می‌شود.

در بازار بخش اول و بازار بخش دوم که تابلوهای بازار اصلی بورس سهام توکیو هستند به ترتیب شرکت‌های ژاپنی و خارجی با اندازه بزرگ و متوسط پذیرفته می‌شوند. بازار بخش اول بورس سهام توکیو از لحاظ اندازه و نقدشوندگی به‌عنوان یکی از بازارها با رتبه‌ بالا در دنیا شناخته می‌شود به‌ طوری که سرمایه‌ گذاران خارجی، بخش عمده‌ای از معاملات سهام را در این بازار انجام می‌دهند.

هر شرکتی برای پذیرفته شدن سهم در بورس سهام توکیو، باید الزامات رسمی و الزامات پذیرش را رعایت کند.از جمله الزامات رسمی در نظر گرفته‌ شده برای پذیرش شرکت‌ها در بورس سهام توکیو، داشتن حداقلی از تعداد سهامداران، نسبت سهام معامله شده به سهام پذیرفته‌شده‌ هر شرکت (درصد سهام شناور آزاد)، تعداد سهام قابل‌معامله (تعداد سهام شناور آزاد)، ارزش بازاری سهام پذیرفته‌شده، ارزش بازاری سهام قابل‌معامله و حقوق صاحبان سهام هستند.

الزامات رسمی برای پذیرش شرکت‌ها در بازار بخش اول بورس سهام توکیو:

۱- هر یک از شرکت‌های حاضر در بازار بخش اول باید حداقل ۲۲۰۰ سهامدار داشته باشند.

۲- تعداد سهام قابل‌معامله (تعداد سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل ۲۰ هزار واحد باشد.

۳- ارزش بازاری سهام قابل‌معامله (ارزش بازاری سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل یک میلیارد ین ژاپن (یا ۱۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.

۴- نسبت سهام قابل‌ معامله به سهام پذیرفته شده‌ هر شرکت (درصد سهام شناور آزاد) در بازار بخش اول باید حداقل ۳۵ درصد باشد.

۵- ارزش بازاری سهام پذیرفته شده‌ شرکت باید حداقل ۲۵ میلیارد ین ژاپن (۲۵۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.

۶- تعداد سال‌های متوالی انجام کسب‌وکار شرکت باید حداقل ۳ سال باشد.

۷- حقوق صاحبان سهام شرکت‌ باید حداقل یک میلیارد ین ژاپن (۱۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.

۸- مقدار کل سود شرکت در دو سال مالی آخر باید حداقل ۵۰۰ میلیون ین ژاپن (۵ میلیون دلار آمریکا) باشد یا ارزش بازاری سهام پذیرفته شده‌ شرکت باید حداقل ۵۰ میلیارد ین ژاپن (۵۰۰ میلیون دلار آمریکا) باشد به شرط آنکه مقدار فروش شرکت در سال آخر بیشتر از ۱۰ میلیارد ین ژاپن (۱۰۰ میلیون دلار آمریکا) باشد.

شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازار برتر بورس استانبول

بورس استانبول از چهار بازار اصلی شامل بازار سهام، بازار اوراق بدهی، بازار مشتقه و بازار الماس و فلزات گرانبها تشکیل شده است. هر یک از بازارهای بورس استانبول دارای چندین زیربخش است.  بازار سهام بورس استانبول دارای هفت زیربخش شامل بازار ستارگان، بازار اصلی، بازار شرکت‌های نوظهور، بازار شرکت‌های تحت نظر، بازار محصولات ساختار یافته و تجمعی، بازار سهام برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، پلت‌فرم معاملاتی بازار فرعی یا پلت‌فرم معاملاتی آزاد هستند.

بازار ستارگان به‌عنوان بازار برتر بورس استانبول شناخته می‌شود. سهام شرکت‌هایی در بازار ستارگان معامله می‌شوند که در شاخص BIST ۱۰۰ قرار داشته یا ارزش بازاری سهام شناور آزاد آنها برابر یا بیشتر از ۱۰۰ میلیون لیر ترکیه باشد. میانگین ارزش بازاری سهام شناور آزاد شرکت‌های موجود در این بازار هر ۶ ماه یک‌بار در ماه‌های ژانویه و جولای مورد بازبینی قرار می‌گیرد. اگر شرکت فاقد حداقل الزامات بازار ستارگان باشد به بازار اصلی منتقل می‌شود.