منشأ متفاوت استقبال از سهام بازار پایه

می متالز، در بازار پایه نمادهایی وجود دارند که میزان سرمایه آنها در مقیاس امروزی، بسیار پایین است و به قولی دارای سرمایه تاریخی هستند. اینگونه شرکت‌ها با هر وضعیت بنیادی یا تکنیکال، معمولا در برهه‌هایی از زمان به خاطر تعداد کم سهام، مورد استقبال قرار می‌گیرند.

یکی از نمودهای استقبال هم آنست که معمولا سهامداران درصدی حقیقی را هم می‌توان در فهرست سهامداران مشاهده کرد. البته در مواردی هم میزان درآمد (فروش) و سود برخی از این شرکت‌ها با قیمت‌هایی که در دوران رونق بازار به خود می‌بینند هیچ سنخیتی نداشته و به‌نظر می‌رسد کوچک بودن آن جذابیت ایجاد کرده باشد.

البته در تابلوهای اصلی بورس و فرابورس هم هنوز شرکت‌هایی یافت می‌شوند که سرمایه‌های چند میلیارد تومانی دارند ولی به خاطر شرایط مناسب عملیاتی، هنوز در تابلوی خود برجا مانده‌اند، گرچه سازمان بورس پیگیر افزایش سرمایه آنها و رساندن آن به حد مناسب است. در گزارش پیش‌رو به برخی از رویدادهای یک‌هفته گذشته در «بازار پایه فرابورس» پرداخته می‌شود تا کمکی هر چند اندک به علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران در این بازار پرریسک باشد.

امروز قرار است بیش از ۵ درصد سهام شرکت «کارخانه‌های صنعتی آزمایش» (لازما) با قیمت پایه حداقل ۱۲۴۴۵ ریالی به فروش برسد. مالک این بلوک یکی از سهامداران نسبتا قدیمی آزمایش است که ظاهرا به خاطر بدهی بانکی‌اش باید شاهد حراج سهامش توسط بانک سینا باشد. گفته می‌شود بخشی از سهام این فرد در شرکت «گسترش صنایع پیام» (لپیام) نیز چندی پیش به صورت خرد به فروش رفت تا بدهی وی تسویه شود.

اگر بلوک آزمایش به فروش برسد، این دومین فرد حقیقی است که در چند ماه اخیر از این سهم خارج می‌شود. اوایل خرداد امسال هم یک سهامدار حقیقی حدود ۳ درصدی، در قیمت بالای ۱۲۰۰ تومان برای همیشه (به گفته خودش) از سهام آزمایش خارج شد. البته فرد مزبور چندماه پیش از خروج مقدمات کار را آماده کرده بود، از جمله فایل ارائه‌ای حاوی پتانسیل‌های لازما تهیه و در فضای مجازی پخش کرده بود و همچنین در یک تحصن چند نفره روبه‌روی درب شرکت در جاده آبعلی هم شرکت کرده و گپ و گفتی هم با مدیران شرکت زده بود.

خروج داوطلبانه این فرد در یک روز تاریخی برای معاملات لازما، یعنی روزی که بیش از ۸ درصد سهام شرکت معامله شد، صورت گرفت. باید دید که انجام (احتمالی) معامله سه‌شنبه هم، آیا تاثیری برروی معاملات سهام لازما خواهد داشت یا خیر. پیش از این اشاره شد که لپیام سهامدار عمده لازما است و مالک اصلی لپیام هم یکی از افراد مشهور و البته پرحاشیه بازار سرمایه در دهه ۸۰ شمسی است که سال‌هاست در بریتانیا ساکن شده است.

براساس اطلاعات منتشر شده در کدال، اقداماتی در شرکت آزمایش در جریان است تا بدهی‌های بانکی شرکت تعیین تکلیف شود و (بنابر اطلاعات تاییدنشده) پس از آن دارایی‌های قابل توجه این شرکت که عمدتا به صورت ملک است، به فروش برسد یا برروی آن سرمایه‌گذاری صورت گیرد.

از یکی‌دو هفته قبل هم تحرکاتی در معاملات سهام لپیام مشاهده شد که گفته شده عده‌ای قصد دارند با توجه به شناوری بالای لپیام در مقابل لازما، با جمع‌آوری سهام لپیام اقدام به تصاحب دو یا سه کرسی هیات‌مدیره کنند و از آن طریق بتوانند بر روی شرکت آزمایش که صاحب اصلی دارایی‌هاست اعمال مدیریت کنند.

البته ورود به این دو شرکت آنهم با اعلام قبلی به این شکل، به نظر نمی‌آید پشتوانه چندان محکمی داشته باشد، آنهم ورود به محدوده‌ای که مالک آن گرچه در ایران حضور ندارد، اما سابقه‌اش نشان از زیرکی فوق‌العاده او (فارغ از نیت و نتیجه اقداماتش) دارد.«شوکوپارس» (غشوکو) از شرکت‌های بازار پایه «ب» است که تولیدکننده شکلات، شربت، ژله و دیگر تنقلات غذایی بوده و زیرمجموعه شرکت «صنعتی مینو» (غصینو) محسوب می‌شود.

نماد غشوکو در اولین دقیقه از شروع معاملات یکشنبه، به‌خاطر رشد ۶۰ درصدی قیمت متوقف شد تا پس از برگزاری کنفرانس خبری مجددا بازگشایی شود. البته هنوز سه هفته از کنفرانس خبری قبلی این نماد نگذشته که طی آن شرکت اعلام کرد هیچ برنامه‌ای برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی ندارد، زیرا تنها ملک متعلق به شرکت در شهرک صنعتی خرمدره استان زنجان، در آذر ۱۳۹۷ به مبلغ حدود یک میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است. همچنین در این نامه اشاره شده بود که محل فعلی فعالیت شوکوپارس هم استیجاری است.

غشوکو با سرمایه کوچک 3.65میلیارد تومانی در سال مالی منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۱۳۹۷ به ازای هر سهم ۷۶ ریال زیان شناسایی کرد، اما در مجمع سالانه خود سهامداران را دست خالی نگذاشت و ۵۰ ریال سود از سود انباشته بین آنها تقسیم کرد. در مجمع امسال پس از تقریبا ۱۰ سال، مدیرعامل جدیدی در شرکت مشغول به‌کار شده بود که از برنامه‌های خود برای احیای برند «شوکوپارس» (که پیش از انقلاب شوکومارس بود) و راه‌اندازی خط تولید محصولات جدید و افزایش تولید سخن گفت. وی همچنین اشاره کرد که خرید به‌موقع و با قیمت مناسب مواد اولیه در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۷، سود مناسبی را برای شرکت در سال ۱۳۹۸ به ارمغان خواهد آورد.

انتشار صورت‌های مالی ۳ ماهه منتهی به ۳۱/ ۳/ ۱۳۹۸ و به‌دست آمدن سود ۱۹ تومانی برای هر سهم تاییدی بود بر این گفته مدیرعامل در مجمع.  نکته جالب اینجاست که مقدار فروش (برحسب کیلوگرم) نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۰ درصد کاهش یافته، اما با همین شرایط زیان ۱۹ ریالی مدت مشابه سال قبل به سود ۱۹۲ ریالی امسال تبدیل شده که نشان‌دهنده اثر قابل‌توجه رشد قیمت فروش از یکسو و کاهش بهای تمام‌شده از سوی دیگر است. قیمت سهم غشوکو از حدود ۵۰۰ تومان در یک‌سال پیش به نزدیک ۳ هزار تومان رسیده که سبب شده ارزش بازار شرکت به بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان برسد. 

سهامدار عمده هم طی سه ماه گذشته و از قیمت‌های بالای هزارتومان حدود یک میلیون سهم به بازار داده است که تاثیری در کاهش استقبال از سهم نداشته است. در مقایسه با ارزش بازار فعلی غشوکو خوب است به این نکته توجه شود که کل فروش ۳ ماهه شرکت 6.5 میلیارد تومان بوده و پیش‌بینی می‌شود در خوشبینانه ترین حالت در پایان سال کمتر از ۴۰ میلیارد تومان باشد. 

اگر بخواهیم به تاریخچه این سهم هم اشاره‌ای کنیم، باید بگوییم که غشوکو در دهه ۸۰ شمسی در تابلوی چهارم بورس (در آن زمان فرابورس هنوز تاسیس نشده بود) حضور داشت که به‌خاطر زیان‌دهی اخراج شد، اما پس از مدتی با فرآیند کاهش سرمایه توانست زیان انباشته خود را بپوشاند و دوباره در سال ۱۳۹۲ با سرمایه کاهش یافته به ۶۵۰ میلیون تومان (۵/ ۶ میلیون سهم) در بازار توافقی پذیرفته و در قیمت‌های بین ۲ تا ۳ هزارتومان معامله شود.

سپس با افزایش سرمایه بیش از ۴۶۰ درصدی از محل سود انباشته، ۳ میلیارد تومان بر سرمایه خود افزود. پس از این افزایش سرمایه در قیمت‌های حدود ۵۰۰ تومان بازگشایی شد و با ورود اقتصاد کشور به رکورد قیمت سهم به ۲۰۰ تومان هم رسید.  «شرکت صنعتی مینو» (غصینو) از تولید‌کنندگان مواد غذایی است که مشهورترین محصول آن بیسکویت «ساقه طلایی» و به قولی «گاو شیرده» عملیات تولیدی آن است.

غصینو علاوه بر این، نقش یک هلدینگ غذایی را هم ایفا می‌کند، جایی که سهامدار نهایی شرکت بورسی «پارس مینو» (غپینو) و شرکت‌های فرابورسی «صنایع غذایی مینو شرق» (غمینو) و «قاسم ایران» (قاسم) است. «صنعتی مینو» با توجه به شرایطش امکان حضور در بازار بورس را دارد و چندسال پیش هم قرار بود عرضه اولیه شود، اما ظاهرا بر سر قیمت عرضه بین سازمان بورس و مالکان آن اختلاف وجود داشت که به همین خاطر موضوع مسکوت گذاشته شد.

غصینو امسال مانند زیرمجموعه خود یعنی غشوکو تقسیم سود خوبی هم داشت و ۸۰ تومان یعنی بیش از سه‌چهارم سود سالانه را تقسیم کرد.  تقریبا نیمی از سود غصینو ناشی از درآمد سرمایه‌گذاری یعنی تقسیم سود زیرمجموعه‌ها بود.شرکت در شفاف‌سازی ابتدای سال خود اعلام کرد که قیمت گندم دریافتی از دولت بیش از ۸۰ درصد گران شده و البته در شفاف‌سازی‌های بعدی هم گفت که قیمت مشهورترین محصول آن هم به نزدیک ۳ برابر قیمت اوایل سال ۱۳۹۷ رسیده است. اگر فرض کنیم فروش شرکت با همین شرایط پیش‌برود می‌تواند سوددهی خود را برای تمام سال به بیش از ۲ برابر سال قبل برساند.

صورت‌های مالی ۳ ماهه منتهی به ۳۱/ ۳/ ۱۳۹۸ هم نشان از رشد چهار برابری سود هرسهم نسبت به دوره مشابه سال قبل دارد که قاعدتا برای قضاوت نهایی باید منتظر عملکرد شرکت در فصل‌های دیگر سال جاری ماند. براساس صورت‌های مالی مزبور که البته هنوز حسابرسی نشده است، شرکت بیش از ۱۰۰ تومان به ازای هر سهم سود انباشته دارد که با توجه به سابقه شرکت امکان استفاده از آن برای افزایش سرمایه وجود دارد.

غصینو در دوره رونق بورس در سال ۱۳۹۲ رشد بیش از پنج برابری را تجربه کرد و ارزش بازار ۲۰۰ میلیارد تومانی آن در ابتدای سال ۹۲ به حدود هزار میلیارد تومان در زمستان ۹۲ رسید. پس از پایان دوره رونق بازار در آن سال، قیمت سهم هم روبه کاهش گذاشت تا جایی که سال قبل در همین ماه ارزش بازار ۳۳۰ میلیارد تومانی را هم به خود دید.

شاید علت این کاهش را بتوان به حضور غصینو در بازارپایه و عدم استقبال حقوقی‌ها از خرید آن نسبت داد، در حالی که سهامدار عمده هم چندان حمایتی از سهم در آن شرایط انجام نمی‌داد. در حال حاضر قیمت سهام غصینو ارقام بالای ۲۴۰۰ تومان را هم دیده که در نتیجه ارزش فعلی بازار آن به حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان رسیده است.

علیرضا توکلی