فلزات می‌تواند تحریم امریکا را چراغ خاموش دور بزند

به گزارش می متالز، دفتر دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری امریکا در بیانیه‌ای کوتاه اعلام کرده که این وزارتخانه عنوان «مقررات مربوط به نقض تحریم‌های حقوق بشر ایران» را به «مقررات مربوط به تحریم‌های حقوق بشر و تحریم‌های بخشی ایران» تغییر داده است.
وزارت خزانه‌داری امریکا از ارائه توضیح‌های بیشتر درباره ارتباط بین مسائل حقوق بشری و تحریم‌های بخش فلزات ایران خودداری کرده است. البته این وزارتخانه همچنین درباره پیامدهای عملی این تغییر در دسته‌بندی تحریم‌ها توضیحی ارائه نکرده است.
کارشناسان، تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران در حوزه فلزات و به‌ویژه فولاد معتقدند، تحریم‌های امریکا نه‌اینکه تاثیری بر حوزه صادرات ما نداشته باشد، اما از یک‌سو تولیدکنندگان ایرانی به‌دنبال راهکارهای صادراتی خود هستند و از سوی دیگر محصولات فلزی ایرانی در جهان مشتری‌های خود را دارد.

نگران صادرات فولاد نیستیم

جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره تحریم‌های امریکا به‌ویژه در حوزه فلزات و فولاد اعلام کرد: نگران صادرات فولاد نیستیم. به وی با اشاره به تاثیر تحریم‌های امریکا بر حوزه فلزات ایران خاطرنشان کرد: بعید به‌نظر می‌رسد تحریم‌های جدید امریکا بتواند بر صنعت فلزات ایران تاثیر بسیار بگذارد؛ چراکه فولاد، مس و آلومینیوم ایران به‌دلیل کیفیت مطلوب و دارا بودن استانداردهای جهانی مشتری‌های خود را دارد.
وی با اشاره به کاهش نیافتن میزان صادرات حوزه فلزات ایران در دوره تحریم‌ها عنوان کرد: در یک‌سال گذشته با خروج امریکا از برجام، نه‌تنها صادرات در حوزه صنعت فلزات کشور کاهش نیافته که نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن نیز افزایش یافته است.
معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه تولید فولاد ایران از جهان تاثیر نمی‌پذیرد، گفت: سالانه یک‌میلیارد و ۶۰۰میلیون تن فولاد در جهان تولید می‌شود که در مقایسه با این عدد، تولید فولاد ایران که در سال قبل ۲۵میلیون تن بود، در بازارهای جهانی عدد بزرگی به‌شمار نمی‌رود و از بازارهای جهانی تاثیر نمی‌پذیرد.
سرقینی در ادامه خاطرنشان کرد: میزان صادرات کشور نیز در برابر عدد صادرات فولاد جهان بسیار کوچک است، بنابراین ایران نگرانی از روند بازارهای صادراتی فولاد کشور ندارد. لازم به یادآوری است، سال گذشته درکشور حدود ۲۵میلیون تن فولاد تولید شد که ۸میلیون تن آن به صادرات اختصاص یافت.

بسته‌ای متناسب با تحریم جدید تنظیم شود

همچنین عزیز قنواتی، مدیرعامل شرکت آتیه خلیج‌فارس درباره تاثیر تشدید تحریم‌های امریکا بر حوزه فلزات اظهار کرد: به یقین به دلیل وابستگی بیشتر کشورها به امریکا، تحریم‌ها نمی‌تواند در زمینه صادرات فولاد بی‌اثر باشد. اگر پیش از این با دو چراغ صادرات داشتیم، اما هم‌اکنون با یک چراغ و حتی چراغ خاموش صادرات می‌کنیم. قنواتی با اشاره به این موضوع که حتی عراق که کشور نزدیکی به ماست، برای صادرات به این کشور نیز دچار محدودیت‌های صادراتی تحریم‌ها هستیم، عنوان کرد: هرچند عراقی‌ها با ما مبادله صادراتی دارند اما در تعاملاتی که با آنها داشتیم، عنوان کردند که بیشتر پیمانکارها و مجریان ما خارجی و از کشورهای اروپایی یا ترکیه‌ای هستند و ملاحظات تحریم‌ها را درباره خرید کالای ایرانی درنظر می‌گیرند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: به این معنی که تحریم‌ها آثار روانی و فیزیکی خود را بر بازار ما بر جای گذاشته است. طبیعی است که یک پیمانکار خارجی در عراق ترجیح می‌دهد بدون دردسر کار خود را جلو ببرد. از این‌رو این محدودیت‌ها بی‌تاثیر نیست. برای نمونه فولاد خوزستان که یک شرکت صادراتی است، در ۱.۵‌سال گذشته صادرات آن کاهش یافته که این کاهش به دلیل محدودیت‌های تحریم‌هاست. مدیرعامل شرکت آتیه خلیج‌فارس در ادامه خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان فولاد نیز برای صادرات راهکارهایی درنظر گرفته‌اند و به این معنا نیست که کل بازار صادراتی آنها تعطیل شود. بنابراین باید به کمک دولت و بخش خصوصی و با همکاری انجمن‌های مربوط و تولیدکنندگان به‌ویژه واحدهای صادرات‌محور، بسته‌ای متناسب با تحریم جدید تنظیم شود.
قنواتی در ادامه یادآور شد: اگر صادرات ما کاهش یابد، بازار داخلی با کاهش نرخ بیشتری روبه‌رو خواهد شد. البته اگر نرخ داخلی کاهش پیدا کند، بازارهای عراق و افغانستان که بهترین بازار ایران هستند، به‌دنبال نازل‌ترین نرخ از ما خواهند بود.
وی در پایان تاکید کرد: تحریم‌ها آثار خود را برجای می‌گذارند اما تولیدکنندگان با راهکارهایی که درپیش می‌گیرند، می‌توانند این آثار را به کمترین میزان برسانند؛ همان‌گونه که معاون اول رئیس‌جمهوری عنوان کردند که با همدلی اجازه ندادیم اقتصاد ایران در تحریم‌ها دچار فروپاشی شود. در زمینه صادرات فلزات نیز تولیدکنندگان با همدلی راهکارهایی را جست‌وجو می‌کنند و بازار صادرات را پیش می‌برند.

تولیدکنندگان راهکار صادراتی خود را دارند

همچنین درباره تاثیر تحریم‌های امریکا در حوزه فلزات، زکریا نایبی، مدیر تحقیق و توسعه فولاد ناب تبریز اظهار کرد: تحریم‌های امریکا تاثیر زیادی ندارد. نایبی در ادامه خاطرنشان کرد: روابط و تعاملات واحدهای فولادی با شرکت‌هایی که از پیش رابطه داشته‌اند، همچنان ادامه‌دار خواهد بود؛ چراکه بیشتر این کشورها همچنان جزو واردکنندگان فولاد ایران قلمداد می‌شوند.
وی در ادامه تاکید کرد: ایران جزو کشورهایی در جهان به‌شمار می‌آید که اگر دور تا دور آن را دیوار بکشند، باز هم می‌تواند به حیات خود ادامه دهد؛ چراکه در خود همه چیز را دارد، اما موضوع آن است که باید برای تولید زیرساخت‌ها را بیش‌ازپیش مهیا کرد. این کارشناس فولاد با اشاره به راهکارهایی که تولیدکنندگان برای صادرات خود درنظر می‌گیرند، گفت: درکل با وجود تحریم‌ها محصولات فولادی با کاهش صادرات قابل‌توجهی روبه‌رو نخواهد بود.

محدودیت صادرات ما را به نقطه سر به سر صنعت فولاد نزدیک می‌کند

همچنین سیدبهادر احرامیان، نایب ‌رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره تشدید تحریم‌های امریکا علیه فلزات ایران گفت: محدودیت صادرات ما را به نقطه سربه‌سر صنعت فولاد نزدیک می‌کند.احرامیان در ادامه خاطرنشان کرد: بررسی‌های آماری نشان می‌دهد، اگرچه برنامه ایران برای صادرات فولاد در سال گذشته ۱۲ میلیون تن بود اما بیش از ۲۰درصد کمتر از این برنامه محقق شد که این عقب‌ماندگی نه از تحریم‌های خارجی که از ناحیه داخل بود و به جریان صادرات ضربه زد.
وی ادامه داد: در صنعت فولاد موانع صادرات از قوانین زائد، مقررات ناکارآمد و بروکراسی‌های داخلی نشأت گرفته است، امسال هم وضعیت صادرات همین خواهد بود و همچنان بزرگ‌ترین مشکل از ناحیه داخل، این صنعت را تهدید می‌کند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تصریح کرد: اثر تحریم‌های جدید امریکا بسته به نوع اعمال آن و نوع همکاری کشورهای طرف قرارداد دامنه متفاوتی خواهد داشت، البته هنوز هم کشورهای همسایه و کشورهای منطقه به صنعت فولاد ایران نیاز دارند و چرخه صادرات قطع نخواهد شد. با این حال ممکن است برخی از این کشورها بخواهند در تراز تجاری خود طوری وانمود کنند که از صنعت فولاد ایران بهره نگرفته‌اند. از سویی اثر مهلت ۹۰روزه این تحریم‌ها برای شرکت‌های طرف قرارداد با ایران، هزینه‌های تولید را بالا و نرخ فروش محصولات را پایین می‌آورد.
احرامیان ادامه داد: اگر میانگین پوشش ظرفیت صنعت فولاد ایران را ۷۰درصد درنظر بگیریم، حدود ۳۵درصد آن صادر می‌شود و اگر صادرات محدود شود، پوشش ظرفیت ما را به ۵۰درصد می‌رساند و به نقطه سربه‌سر صنعت نزدیک می‌شویم.
وی با اشاره به اینکه عبور از تحریم‌ها نیاز به همدلی بیشتری از سوی دولت و مجلس دارد، عنوان کرد: چنانچه دولت و مجلس رویه‌ها و موانع داخلی را از پیش پای صادرات این صنعت برندارند، چشم‌انداز این صنعت، مطلوب نخواهد بود. ازاین‌رو پیشنهاد می‌شود دولت و مجلس در سیاست‌گذاری‌ها تجدیدنظر کنند تا با کمک همه از این گردنه عبور کنیم.

سخن پایانی

به‌نظر می‌رسد، تحریم‌های امریکا در حوزه فلزات که چند ماه پیش اعلام شد، آن‌گونه که مد نظر آنهاست تاثیرگذار نبوده و این کشور در یک اقدام دیگر، تحریم‌های اعمال‌شده علیه بخش فلزات ایران را ذیل تحریم‌های حقوق بشری قرار داده است تا اجازه هرگونه صادرات به فلزات ایران را ندهد.
از این‌رو برای ناکام ماندن شدیدترین تحریم‌ها علیه فلزات ایران باید هماهنگی کاملی بین تولیدکنندگان فلزات و انجمن‌های گوناگون در این حوزه و دولت و مجلس شورای اسلامی برای تسهیل صادرات ایجاد شود. به بیان ساده‌تر دولت باید با قوانین ساده‌ بتواند زمینه صادرات را برای تولیدکنندگان فراهم کند.