الکترودهایی که بحران‌ساز می‌شوند

برخی از کارشناسان با توجه به نبود تقاضا در بازار داخلی معتقدند افزایش نرخ شمش به شرایط بازارهای بین‌المللی ازجمله گران شدن الکترود گرافیتی که یکی از اقلام پرمصرف تولیدکنندگان فولادی است، بازمی‌گردد و در این زمینه معتقدند عوامل داخلی تاثیر چندانی بر این بازار نداشته است.

الکترود گران شده است

یکی از دلایل افزایش نرخ شمش، افزایش نرخ تمام‌شده آن در سطح بین‌المللی است. سیدرضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به علل افزایش نرخ شمش در بازارهای داخلی و خارجی  اظهار کرد: نرخ تمام‌شده فولاد در سطح جهانی افزایش یافته و این مسئله سبب افزایش نرخ تمام‌شده فولادسازان در کشور شده و در نتیجه نرخ شمش فولاد، بیلت و محصولات نوردی حدود ۲۰درصد افزایش یافته است. نرخ شمش فولاد در ۴ ماه اخیر حدود ۴۰۰ تومان افزایش یافته و درحال‌حاضر بدون در نظر گرفتن مالیات بر ارزش‌افزوده، با نرخ هر کیلو ۱۵۵۰تومان عرضه تا ۱۶۰۰ تومان نیز به فروش می‌رسد. وی با اشاره به این موضوع که بازار داخلی در رکود به‌سر می‌برد، عنوان کرد: در بازار داخلی با تقاضای چندانی روبه‌رو نیستیم و افرادی اقدام به خرید محصولات نوردی می‌کنند که مصرف‌کننده واقعی باشند. شهرستانی با توضیح اینکه واحدهای تولیدی در تولید شمش از الکترود استفاده می‌کنند، گفت: درحال‌حاضر موضوعی که اتفاق افتاده این است که نرخ الکترود در سطح جهانی ۵ تا ۷ برابر افزایش یافته است. با توجه به این موضوع نرخ فروآلیاژها نیز در سطح جهان با ۵۰درصد افزایش روبه‌رو شده و این امر سبب شده نرخ تمام‌شده در کل دنیا تغییر کند. در نتیجه افزایش هزینه‌ها در فولادسازی موجب شده قیمت‌ها نیز افزایش یابد. وی در پاسخ به این پرسش که دلایل گران شدن الکترود در سطح جهانی چیست، عنوان کرد: دو شرکت عمده که الکترود دنیا را تامین می‌کردند با یکدیگر ادغام شده‌اند و این امر باعث شده کل یا بیشتر بازار را در دست بگیرند و به‌جای اینکه در بازار رقابت کنند، بیشتر در حال افزایش نرخ تولید خود باشند. شهرستانی در ادامه همچنین خاطرنشان کرد: افزایش نرخ حتی بیشتر از این هم دور از انتظار نیست، چراکه پیش‌بینی می‌شود نرخ نهاده‌های همچنین تولید رو به رشد باشد و کارخانه‌های فولادسازی در دنیا هم بر این مسئله تاکید دارند.

علل افزایش شمش جهانی است

الکترود گرافیتی از ۲هزار دلار به ۱۳هزار دلار در هر تن افزایش یافته و این امر سبب نرخ تمام‌شده این محصول شده است. در این‌باره سیدبهادر احرامیان، عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره گران شدن شمش در بازار عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل گران شدن شمش مربوط به گران شدن قیمت‌های این محصول استراتژیک جهانی است که سبب شده نرخ شمش به یکباره افزایش یابد. این افزایش نرخ جهانی بیش از افزایش قیمتی است که در روند افزایش داخلی روی داده است. احرامیان در ادامه عنوان کرد: نرخ شمش داخلی همچنان با قیمت‌های جهانی نیز یکسان نشده و تا حدی قادر شده است که به این قیمت‌ها نزدیک شود، از این‌رو گران شدن آن تا حدی طبیعی به نظر می‌رسد. احرامیان با اشاره به دلایل گران شدن نرخ شمش در سطح جهانی خاطرنشان کرد: دلیل گران شدن شمش در سطح جهانی به افزایش نرخ تمام‌شده شمش در سطح جهان بازمی‌گردد. افزایش نرخ شمش که در بازار مشاهده می‌شود، ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی و افزایش نرخ برخی نهاده‌های تولید نظیر الکترود گرافیتی بوده است. وی در ادامه توضیح داد: الکترود گرافیتی از ۲ هزار دلار به سقف ۱۳هزار دلار در هر تن افزایش یافته است. بنابراین افزایش نرخ شمش در بازار تنها یک تعدیل جزئی نرخ بوده و تنها انعکاس افزایش نرخ نهاده‌های تولید فولاد بوده است. عضو هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران همچنین تاکید کرد: البته از سوی دیگر نیز تا حدی تقاضای کلی در این زمینه افزایش پیدا کرده و در کل این عوامل سبب شده‌اند که با افزایش یکباره نرخ شمش روبه‌رو شویم. احرامیان در پاسخ به این پرسش که آیا عوامل داخلی در این افزایش نرخ تاثیرگذار نبوده‌اند، گفت: افزایش نرخ شمش بیشتر تابع قیمت‌های جهانی افزایش یافته است تا عوامل داخلی.

نایاب شدن الکترود گرافیتی

با توجه به کمبود و نوسانات قیمتی شدید الکترود گرافیتی در فولادسازی، این سوال برای تولیدکنندگان فولاد کشور مطرح شده که تاثیر الکترود و مصرف آن در تولید هر کیلو فولاد چقدر است؟ و فولادسازی با نایاب شدن الکترود چه آینده‌ای خواهد داشت؟ بهرام سبحانی، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان معتقد است، مصرف الکترود گرافیتی در کوره‌های فولادسازی به پارامترهای متعددی ازجمله شارژ کوره (قراضه، آهن اسفنجی یا ترکیبی) ظرفیت کوره، قدرت ترانس، زمان ذوب (Tap-to-Tap) و کیفیت الکترود بستگی دارد، اما در شرایط مناسب مصرف الکترود حدود ۲/۵کیلو بر تن در کوره قوس و ۱/۵کیلو در کوره پاتیلی است که در مجموع ۴کیلو بر تن می‌شود.سبحانی می‌گوید، درحال‌حاضر الکترود برای خرید در بازار جهانی وجود ندارد که نرخ آن مشخص باشد به همین دلیل فولادسازهای منطقه در آستانه تعطیلی هستند و برای خرید یا قرض الکترود مرتب با فولاد مبارکه مکاتبه می‌کنند.

جنگ برای تنازع بقا

سیدرضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن فولاد نیز در این رابطه گفت: دلیل این افزایش نرخ، نرخ تمام‌شده واحدهای کوره قوس الکتریکی و کوره بلند بود و این مسئله به نوعی جنگ برای تنازع بقا است. وی پیش از این نیز گفته بود نرخ مواد اولیه ۵۰درصد افزایش یافته و نرخ الکترود نیز بیش از ۱۰برابر شده که این مسئله، رشد نرخ فولاد در داخل را به همراه داشته است.

بحران تامین الکترود

بهمن تجلی‌زاده، معاون فروش فولاد خوزستان در رابطه با نگرانی فولادسازان در سطح جهانی درباره موضوع الکترود گفت: الان نگرانی فولادسازان در سطح جهان، بحث نرخ نیست، بلکه آنها نگرانند که اگر الکترود قابل تامین نباشد مشکلات تولیدی برایشان ایجاد شود. تجلی‌زاده ادامه داد: نرخ الکترود درحال‌حاضر مانند موضوع کک در ۲ سال پیش است؛ یعنی شاهد روند افزایشی نرخ به‌دلیل کمبود هستیم. نرخ از ۱۲هزار در تن تا ۲۰ هزار دلار تن بسته به کیفیت و منبع اعلام نرخ می‌شود که درحال‌حاضر متوسط آن ۱۶هزار دلار است. وی در خاتمه گفت: به‌زودی بحران تامین الکترود در کشور خواهیم داشت.

امکان افزایش مصرف ۲ تا ۳ برابری

از دیدگاه مسعود محمد، مدیر بازرگانی فولاد ویان، با کوره جدید قوس اروپایی که امکان تزریق کک و دمش اکسیژن برای حفاظت الکترود را دارد، حداقل مصرف ۳کیلو الکترود گرافیتی به ازای هر تن مذاب است و برای کوره‌های پاتیلی حداقل نیم کیلو محاسبه شده است. البته این ارقام برای بهترین نوع الکترود اروپایی است در غیر این صورت مصارف ۲ یا ۳ برابر افزایش می‌یابد. وی آخرین نرخ الکترود هندی‌ساز به روسیه را تنی ۲۰هزار دلار عنوان کرد.