میزان استخراج سنگ‌آهن با ظرفیت تولید فولاد تناسب ندارد/ ذوب‌آهن، در انتظار داشتن معدن

به گزارش می متالز، حسن محمدی، اظهار داشت: در شرکت ذوب آهن اصفهان، سه واحد کوره بلند وجود دارد که تفاوت این واحدها با سایر کارخانه‌های تولید فولادی که از قوس الکتریکی یا احیای مستقیم استفاده می‌کنند، این است که در این نوع کوره‌ها باید از سنگ‌آهن دانه‌بندی ‌شده پرعیار استفاده شود. ما در کوره بلند، از سنگ‌آهن درشت‌دانه 10 تا 30 میلی‌متری استفاده کرده و سنگ‌آهن‌های 0 تا 10 میلی‌متر را هم به واحد کلوخه‌سازی می‌بریم و آن را به آگلومره تبدیل می‌کنیم که قابلیت مصرف در کوره بلند را داشته باشد.

وی افزود: با توجه به هزینه احیای سنگ‌آهن در کوره بلند که بیشتر مربوط به کک است، ما مجبور هستیم تا از سنگ‌آهن‌های بالای 60 درصد آهن یا گندله استفاده کنیم. در دیگر واحدهای فولادی که سهم عمده‌ای از تولید فولاد را به خود اختصاص داده‌اند، سنگ‌آهن پیش از مصرف، ابتدا باید به کنسانتره یا گندله تبدیل شود.

عدم تمایل صنعت‌گران داخلی به استفاده از کوره بلند

مدیر خرید مواد اولیه و انرژی شرکت ذوب آهن اصفهان در ادامه اذعان کرد: در 70 درصد کارخانه‌های فولادی جهان، از کوره بلند استفاده می‌شود و در ایران نیز، انتظار می‌رفت که این اتفاق بیفتد اما به دلیل ارزانی گاز و انرژی در ایران، سایر روش‌ها مورد استقبال قرار گرفت. در حال حاضر، تنها حدود 15 درصد صنایع فولاد از روش کوره بلند استفاده می‌کنند. در روش کوره بلند، زغال‌سنگ را به کک تبدیل می‌کنند تا انرژی لازم برای احیای آهن را تامین کند.

محمدی در پاسخ به این سوال که آیا وضع عوارض بر صادرات سنگ‌آهن توانسته مشکلات ناشی از کمبود آن را حل کند یا خیر، اظهار کرد: با مشاهده ظرفیت‌های خالی صنایع پایین‌دستی، متوجه می‌شویم که اتفاق خاصی در این باره نیفتاده و کمبود سنگ‌آهن همچنان احساس می‌شود. علت اصلی این موضوع هم، اختلاف قیمت بازارهای داخلی و خارجی است.

وی افزود: از طرفی هزینه تبدیل سنگ‌آهن به سایر محصولات میانی که ارزش افزوده بالایی دارند، در مقایسه با قیمت و ارزش این محصولات، زیاد نبود و از طرف دیگر، قیمت ارز به یک‌باره افزایش پیدا کرد؛ بر این اساس، تولید و صادرات دانه‌بندی، کنسانتره و گندله توجیه‌پذیر شد.

مدیر خرید مواد اولیه و انرژی شرکت ذوب آهن اصفهان اذعان کرد: میزان استخراج سنگ‌آهن، با ظرفیت تولید فولاد در کشور تناسب ندارد. ظرفیت گندله‌سازی فعلی در طرح جامع فولاد، حدود 52 میلیون تن ذکر شده است؛ بر این اساس، میزان استخراج سنگ‌آهن باید حدود 85 تا 90 میلیون تن در سال باشد. در حال حاضر، میزان تولید سنگ‌آهن، 72 میلیون تن بوده و طبیعتا اگر بخشی از آن صادر شود، پاسخ‌گوی نیاز کشور نخواهد بود.

راه‌اندازی واحد فرآوری بدون داشتن معدن ممکن نیست

محمدی در مورد منابع تامین سنگ‌آهن شرکت ذوب‌آهن، بیان کرد: بر اساس مصوبه هیات وزیران برای تامین سنگ‌آهن کارخانه ذوب‌آهن، یک میلیون و 750 هزار تن سنگ‌آهن در سال، از معادن تحت پوشش ایمیدرو و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی تامین می‌شود. مابقی نیاز ذوب آهن اصفهان به سنگ‌آهن، از طریق تولیدکنندگان بخش خصوصی که در نقاط مختلف کشور هستند، تامین می‌شود.

وی با اشاره به درخواست ذوب‌آهن برای داشتن معدن، تصریح کرد: از سال 92 با واگذاری شرکت‌هایی که قرار بود در زنجیره تامین ذوب‌آهن فعال بشوند، پیگیری‌ها از وزارت صمت آغاز شد تا یک محدوده معدنی را در اختیار ما قرار دهند که ما بتوانیم بخشی از زنجیره تامین فولاد را مدیریت کنیم. این موضوع، متاسفانه تاکنون نتیجه‌ای در پی نداشته و در حال حاضر، به صورت جدی‌تر دنبال می‌شود. گرچه مجوز واگذاری معدن به ذوب‌آهن از سوی ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، صادر شده است اما هنوز اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.

مدیر خرید مواد اولیه و انرژی شرکت ذوب آهن اصفهان در ادامه بیان کرد: راه‌اندازی واحد فرآوری متکی به معدن بوده تا سنگ‌آهن مورد نیاز آن را تامین کند. با نبود معدن، نمی‌توان حتی واحد فرآوری را طراحی کرد؛ چراکه خط تولید آن بر اساس نوع خوراک طراحی می‌شود.

هماتیت، احیاپذیری بهتری دارد

محمدی در پاسخ به این سوال که سنگ‌آهن مصرفی در ذوب‌آهن حداقل باید چه عیاری داشته باشد، اظهار کرد: با توجه به اینکه کک متالوژی استفاده شده در کوره‌های ما، گران قیمت است؛ هرقدر عیار سنگ‎‌آهن مصرفی ما از 60 درصد پایین‌تر بیاید، میزان سرباره در کوره افزایش یافته و در نتیجه، قیمت تمام شده ما بیشتر خواهد شد.

وی در خصوص استفاده از سنگ‌آهن هماتیتی در صنایع فولاد، اذعان داشت: محدودیتی برای استفاده از هماتیت یا مگنتیت وجود ندارد، آنچه اهمیت دارد هزینه فرآوری این کانه‌ها است. براساس تحقیقات بخش فنی ذوب‌آهن اصفهان، سنگ‌آهن هماتیتی در کوره‌ بلندهای ما، احیا شوندگی بهتری داشته و از لحاظ سرعت و هزینه احیا، بهره‌وری مناسبی داشته است.

مدیر خرید مواد اولیه و انرژی شرکت ذوب آهن اصفهان در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر، با کاهش مواد اولیه ورودی به ذوب‌آهن اصفهان، این شرکت، با 60 درصد ظرفیت خود تولید می‌کند و اگر مواد اولیه ما تامین شود، با شرایط بهتری می‌توانیم به تولید ادامه دهیم. این در حالی است که این شرکت، با هیچگونه مشکل فنی، پرسنلی و غیره روبه‌رو نبوده و تنها مشکل آن، نبود سنگ‌آهن مورد نیاز است.