پودر سنگ و کاربردهای آن در صنایع و ساختمان‌سازی

می متالز - پودر سنگ که به آن خاک سنگ نیز گفته می‌شود، یکی از محصولات جانبی در سنگبری‌ها به‌شمار می‌رود. تولید این ماده به دو روش طبیعی و صنعتی انجام می‌شود.

به گزارش می متالز، طبیعت، بخشی از تولید پودر سنگ را برعهده می‌گیرد؛ به این شکل که در اثر برخورد لایه‌های پوسته زمین، سنگ‌ها با هم درگیری پیدا کرده و باعث سایش یکدیگر می‌شوند و این امر منجر به پودر شدن سنگ‌ها می‌شود. همچنین حرکت یخچال‌های بزرگ طبیعی با وزن هزاران تن نیز منجر به پودر شدن لایه‌های زیرین می‌شود و به خاک‌سنگی که از این روش به‌دست می‌آید راک‌فلور گفته می‌شود. بخشی از خاک‌سنگ نیز به روش صنعتی تولید می‌شود؛ در این روش سنگ‌ها با ماشین‌آلات خاصی کوبیده و به خاک تبدیل می‌شوند. این دستگاه‌ها دارای فک‌های قدرتمندی برای خرد کردن و کوبیدن سنگ هستند.

پودر سنگ چیست؟

در اثر کوبیده شدن انواع کانی‌هایی که در طبیعت وجود دارد مانند سنگ‌آهک یا کربنات کلسیم، سنگ مرمریت، سنگ گرانیت، سنگ آهن، سنگ نقره و... پودری به‌دست می‌آید که همان ویژگی‌های سنگ اصلی را دارد، با این تفاوت که به شکل پودر درآمده و میکرونیزه شده و سطح تماس آن افزایش پیدا کرده است بنابراین از آن می‌توان در صنایع گوناگون استفاده کرد. این ماده انواع متفاوتی دارد و شامل پودر سنگی سوپر، پودر سنگی سفید و پودر سنگی رنگی است. این نوع پودر یا خاک سنگ را می‌توان در بسته‌بندی‌های ۲۵ و ۵۰ کیلوگرمی در بازار یافت. سفیدترین پودر مربوط به پودر کربنات کلسیم یا پودر آهک است. ذرات در پودر به‌دست‌آمده از سنگ‌ها در اندازه‌های میکرون هستند و از جهاتی به آرد شباهت دارند، ازاین‌رو به آن آرد سنگ نیز گفته می‌شود.
رنگ‌های به‌دست‌آمده پودرهای سنگ رنگی از نوع سنگ اصلی آن نشأت می‌گیرند. این سنگ‌ها علاوه بر اینکه رنگ‌های گوناگونی دارند، از ویژگی‌های متفاوتی نیز برخوردار هستند.
همان‌طور که گفته شد، از این ماده می‌توان در صنایع گوناگون استفاده کرد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین کاربردهای پودر یا خاک سنگ اشاره می‌کنیم.

کاربرد در صنایع ساختمانی

بیشترین کاربرد خاک سنگ، در صنعت ساختمان‌سازی است. این ماده با دیگر مصالح ساختمانی مانند گچ، سیمان و سیمان سفید ترکیب می‌شود و به دلیل چسبندگی زیادی که دارد، باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه می‌شود. همچنین از ترک خوردن سیمان بعد از خشک شدن نیز جلوگیری می‌کند. پودر سنگ تولیدشده از سنگ‌هایی مانند مرمر دارای درجه خلوص بالاتری هستند و از آن برای مصارف صنعتی استفاده می‌شود.

کاربردهای صنعتی پودر سنگ

پودر سنگ کاربردهای صنعتی بسیاری دارد. یکی از کاربردهای خاک سنگ استفاده از آن به‌عنوان پرکن برای تولید کاشی، سرامیک و بتن است. همچنین خاک‌سنگ کربنات کلسیم در ساخت گاز دی‌اکسید کربن خوراکی که در تولید نوشابه‌های گازدار کاربرد دارد، مورداستفاده قرار می‌گیرد. دیگر محصولات فرآوری شده این ماده آهک است. برای استفاده از خاک سنگ ابتدا سنگ به‌وسیله فک‌های کوبشی قدرتمند کوبیده و پودر می‌شود سپس این پودر به‌صورت دانه‌بندی شده درمی‌آید که دارای بالاترین کیفیت است.

انواع پودر سنگ

پودر سنگ جوشقان (سفید و یکدست)
پودر سنگ مرداب
پودر سنگ آهک
پودر سنگ قم و...

در صنایع گوناگون پودر سنگ با سیمان مخلوط می‌شود. این کار از دهه‌های پیش در جهان آغاز شده است، زیرا از آلودگی محیط‌زیست جلوگیری می‌کند و نرخ نهایی تولید بتن را نیز کاهش می‌دهد. ضمن اینکه باعث افزایش مقاومت نهایی بتن می‌شود. از آنجا که در ایران معادن سنگ زیادی وجود دارد، تولید خاک سنگ نیز رونق زیادی دارد و به‌راحتی می‌توان این ماده ارزشمند را از سنگ‌ تولید کرد.

کاربرد پودر سنگ در مجسمه‌سازی

یکی از کاربردهای پودر سنگ برای تولید آثار هنری است. این ماده برخلاف سیمان بعد از خشک شدن ترک برنمی‌دارد، ازاین‌رو یک ماده مناسب برای ساخت آثار هنری زیبا به‌شمار می‌رود. خمیر سنگ انعطاف‌پذیری خوبی برای تغییر شکل دارد. از خمیر سنگ برای مجسمه‌سازی، گل‌سازی و انواع تابلوهای نقش‌برجسته می‌توان استفاده کرد. اما ماده اصلی تشکیل‌دهنده خمیر سنگ همان پودر سنگ است. این ماده نقش حجم‌دهنده و قوام‌بخش را در صنایع هنری نقش‌برجسته برعهده دارد. برای مجسمه‌سازی به‌طور معمول از پودرهای سفید استفاده می‌کنند و سپس با اضافه کردن مواد رنگی به خمیر سنگ، رنگ موردنظر را به‌دست می‌آورند اما استفاده از پودرهای رنگی تولید رنگ موردنظر را کمی مشکل‌تر می‌کند.
نرخ ارزان این ماده و کیفیت خوب آن باعث شده است به یک ماده اصلی برای تولید ماده پوشش‌دهنده بوم‌های نقاشی با نام گریس آکریلیک تبدیل شود. همچنین از آن برای تولید پلاستر و ترمیم و بازسازی آثار هنری استفاده می‌شود. برخی از نقاشان از این ماده برای تقویت پاستل‌های روغنی استفاده می‌کنند. خاک‌سنگ‌های ویژه نقاشی در کیسه‌های یک کیلوگرمی به فروش می‌رسد.