منازعه بر سر یک معدن/ در "بصری" چه خبر است

به گزارش می متالز، منطقه مرکزی، کشاورزان، باغداران، شورای اسلامی و دهیاری روستای بصری وجود معدن سرب و روی را عاملی در جهت آسیب دیدن باغ ها و اراضی در مسیر معدن می دانند و با ایجاد این معدن در سطح روستا مخالف هستند و با تجمع در محل ایجاد معدن و بخشداری مخالفت خود را با ایجاد معدن سرب و روی ابراز کرده اند.

علیرضا تقوی که می گوید پروانه بهره برداری معدن سرب و روی به نام اوست، گفت: حدود 9 ماه است که مجوزهای لازم برای فعالیت در روستای بصری و معدن سرب و روی را دریافت کرده‌ایم. این معدن با روستا 5 کیلومتر فاصله داشته و در ارتفاع دو هزارمتری از روستا قرار دارد. روستا در پایین دست جاده قرار دارد و این معدن هیچ ربطی به زمین‌های کشاورزی ندارد. منابع طبیعی نیز در این حوزه حصارکشی انجام داده و  در مجموع هیچگونه مانع قانونی در این مسیر وجود ندارد.

وی بیان کرد: در این میان دهیار و روستاییان مانع از فعالیت این شرکت معدنی می‌شوند و معتقدند اگر قرار است اینجا معدنی فعالیت کند باید به نام آنها ثبت شود. سازمان صنعت و معدن و تجارت نیز در این باره می‌گوید چنین چیزی امکان ندارد چراکه مجموعه بهره بردار باید طبق قانون صلاحیت فنی و مالی داشته باشد که صلاحیت فنی نیز باید احراز شود و این افراد هیچکدام صلاحیت لازم را از نظر فنی و مالی دارا نیستند.

وی اضافه کرد: چندی پیش جلسه ای در بخشداری در حضور بخشدار و سایر اعضا برگزار شد و در این جلسه ضمانت داده شد که با فعالیت معدن هیچگونه مشکلی برای روستا ایجاد نخواهد شد. سرمایه گذار برای این معدن 50 میلیارد تومان هزینه کرده است. چند هفته پیش ماشین آلات و کانکس برای شروع اقدامات اکتشاف در محل مستقر شد ولی متاسفانه اهالی روستا و برخی اراذل اوباش در حضور نیروی انتظامی اقدام به تخریب کردند و مانع از ادامه فعالیت شدند. مسوولان استان از جمله نیروی انتظامی متاسفانه از ما حمایت نکردند، البته دهیاری و بخشداری مردم را تحریک می‌کنند وگرنه مردم در این رابطه تقصیری ندارند.

دهیار روستای بصری در خصوص بهره برداری از معدن در نزدیکی این روستا گفت: بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی و نظر مردم برای صدور یک فعالیت عمرانی، مجوز صادر می‌شود که این اقدام نادرست است. مردم روستا در راستای بیان اعتراض و نگرانی خود نسبت به صدور مجوز معدن سرب و روی و باریت در نزدیکی روستای بصری در بخش زالیان، چند روز پیش، یک تجمع مسالمت آمیز در مقابل بخشداری زالیان داشتند.

وی افزود: بنده به نمایندگی از مردم باید بگویم متاسفانه مسوولان به قدری سطح تحلیلشان پایین است که این اعتراضات را از چشم دهیاری می‌بینند و به گمانشان شخص دهیار با این موضوع مخالفت دارد این در حالی است که دهیار و دهیاری تنها صدای مردم است. دهیار مشکل شخصی با این مجوز و معدن ندارد بلکه تنها به عنوان نماینده مردم صحبت می‌کند.

دهیار بصری بیان کرد: به دنبال شکایت معدنکار مبنی بر اینکه اهالی روستا به اموال وی خسارت‌هایی وارد کرده‌اند، در دادگاهی که تشکیل شد 14 نفر از اهالی روستا بازداشت شدند اما با توجه به پیگیری مردم، این شکایت تاثیری نخواهد داشت و مردم از ادعای به حق خود دفاع خواهند کرد. البته معدنکار باید ادعای خود را در این خصوص که مردم روستا به اموال معدن خسارت زده اند ثابت کند چراکه ممکن است از اعتراض مسالمت آمیز مردم سوءاستفاده کرده و مردم را تحت فشار قرار دهد. بویژه اینکه طبق گزارشات رسیده در تحصن مسالمت آمیر مردم برای جلوگیری از ایجاد معدن و مواردی که مورد اتهام روستاییان است، هیچگونه تخریبی انجام نشده و حتی در یکسری موارد در جمع آوری و حمل وسایل به روستای سوارآباد همکاری هایی نیز از سمت روستاییان انجام شده است.

دانش محمدی اضافه کرد: مردم با شخص معدنکار مشکلی ندارند بلکه تنها با مجوز صادره برای وی مشکل دارند، این شخص طبق یک روال مجوزی دریافت کرده که صدور این مجوز مشکلاتی برای مردم به همراه خواهد داشت. معدن سرب حتما ضررهای زیست محیطی برای مردم خواهد داشت هرچند که معدنکار بگوید فرآوری در این منطقه صورت نمی‌گیرد که اصلا این ادعا قابل اثبات نیست، از طرفی به گمان مردم مجوزی برای اینکار از سوی محیط زیست صادر نشده است.

وی تصریح کرد: از نظر اخلاقی باید قبل از صدور مجوز، وضعیت اجتماعی مردم و تبعات ثبت معدن رصد می‌شد و حداقل یک استعلام اخلاقی و نه اجباری از دهیاری صورت می‌گرفت که متاسفانه این اقدام انجام نشد.

دهیار بصری اضافه کرد: در حال حاضر نیاز است که مسوولان استانی به این موضوع ورود کرده و راه حل مناسبی را طرح کنند. اگر معدن سرمایه است، مردم بزرگترین سرمایه این جامعه هستند و باید به آنها توجه شود. روستای بصری 41 شهید تقدیم انقلاب کرده و مردم این روستا ضدانقلاب و اغتشاش گر نیستند بلکه تنها به دنبال حق قانونی خود هستند.

دانش محمدی افزود: درخواست مردم این است که با توجه به آلودگی‌های زیست محیطی، آلودگی‌های صوتی، تردد ماشین آلات در جاده و از این قبیل مسائل که به گمان آنها این منطقه با فعالیت معدن به آن دچار خواهد شد، مجوز این معدن باطل شود.

یکی از اهالی روستا، گفت: مردم روستا از سازمان صنعت، معدن و تجارت به سبب صدور مجوز برای شکل گیری معدن سرب و روی شاکی هستند، این سازمان باید پیش از صدور مجوز فاصله معدن تا روستا را در نظر می‌گرفت چراکه این فاصله کمتر از هزار متر و دقیقا در محل زمین های کشاورزی روستاست.

عباس دزفولی بیان کرد: همچنین آلودگی‌های صوتی، زیست محیطی و تردد ماشین سبب بروز مشکلاتی برای مردم می‌شود و باید دو هزار نفر اسیر یک معدن سرب و روی شوند از طرفی جاده روستا عرض بسیار کمی دارد و در حال حاضر که هیچگونه خودروی سنگینی در روستا تردد ندارد سالیانه شاهد تصادفاتی در این جاده هستیم حال اگر قرار باشد ماشین‌ها و ابزار آلات معدن نیز در این جاده تردد داشته باشند، قطعا مشکلات بیشتری برای مردم روستا ایجاد خواهد شد.

وی ادامه داد: نمونه این معدن در روستای لکان نیز احداث شده که پس از احداث معدن مردم روستا با انواع بیماری‌ها درگیر شده‌اند. روستای بصری مهاجرپذیر نیز هست و با ایجاد این معدن به این امر نیز لطمه وارد خواهد شد.

دزفولی اضافه کرد: از صنعت و معدن تقاضا داریم بخاطر جذب سرمایه‌گذاری جان مردم را بازیچه قرار ندهد چراکه این صدور مجوز اقدامی غیرانسانی و غیراخلاقی است.

وی ادعای معدنکار را مبنی بر اینکه خسارت‌هایی به اموال وی وارد کرده‌اند رد کرد و گفت: مردم روستا یک تجمع مسالمت آمیز داشند و هیچگونه اقدام ناشایستی انجام نداده‌اند.

دزفولی تاکید کرد: اهالی روستا نیازی به ایجاد شغل ندارند بلکه اگر معدنکار فرد بیکاری را می‌شناسد به اهالی روستا معرفی کند تا شغل مناسبی در روستا برای وی ایجاد کنند.

یکی دیگر از اهالی روستا نیز گفت: در روستای بصری 96 کشاورز کاشت گندم را به صورت دیم انجام می‌دهند، زمین‌های روستا به حدی مرغوب و عالی است که سازمان جهادکشاورزی زمین‌های روستای بصری را برای پرورش بذر مادری و بذرهای پرروشی برای دیم‌زار مناسب دانسته‌ است.

شیری بیان کرد: منطقه‌ای که سرمایه‌گذار برای معدن انتخاب کرده و مجوز گرفته، اطراف منطقه زمین‌های کشاورزی قرار دارد. سالیانه هر نفر 60 تن گندم تحویل سیلوها می‌دهد و ایجاد این معدن حتما به زمین ها و محصولات لطمه وارد خواهد کرد، همچنین حدود دو ماه و نیم از سال دام های روستائیان در مراتع این منطقه به چرا می‌روند و حدود 8 هزار راس دام سبک و هزار راس دام سنگین در روستا پرورش داده می‌شود.

وی ادامه داد: میزان مساحت مرتعی منطقه معدن، حدود 75 کیلومتر مربع است و با آغاز فعالیت معدن دیگر مرتعی باقی نخواهد ماند، در نتیجه منابع طبیعی نمی‌تواند مجوزی در خصوص واگذاری این مراتع صادر کند.

شیری اضافه کرد: میزان ایجاد اشتغال در روستای بصری بسیار بالاست به حدی که این روستا به چین کوچک معروف است و از روستاهای اطراف برای تامین نیروی کار استفاده می‌شود در نتیجه روستا ظرفیت‌های بالایی دارد و نباید این ظرفیت‌ها نادیده گرفته شوند.

وی که می گوید فاصله روستا با معدن 700 متر است، معتقد است، با انجام هرگونه فعالیت معدنی مزاحمت‌هایی برای اهالی روستا ایجاد خواهد شد و از طرفی روستا قدمت دو هزار ساله دارد و تمام منازل بافت قدیمی دارند که اینگونه فعالیت‌ها حتما به بافت روستا آسیب خواهد زد. 4 قنات قدیمی در روستا وجود دارد که با ایجاد معدن قنات‌ها که مربوط به دوران زندیه و قاجاریه و در واقع بخشی از میراث فرهنگی هستند از بین خواهند رفت.

این کشاورز بیان کرد: مردم بصری هوشیار و با بصیرت هستند و قاطعانه بدون درگیری و تخریب و اغتشاش پای حق خود می‌ایستند. 14 نفر از اهالی روستای ما بازداشت هستند اما ادعای معدنکار مبنی بر اینکه اهالی روستا به اموال وی خسارت وارد کرده‌اند درست نیست و تنها بین مردم تفرقه وارد می‌کند. مردم روستا تا زمانی که مسوولی جواب آنها را ندهد به دنبال حق خود هستند.

وی اضافه کرد: ماموران نیروی انتظامی شاهد بودند که مردم کوچکترین خسارتی به وسایل معدن وارد نکرده‌اند. مردم روستا همچنان پای حق خود می‌ایستند و به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهند این اقدام در روستا صورت گیرد چراکه تمام کشاورزی و اشتغال و زندگی مردم در این روستا است. یک سال است که مردم با این مشکل درگیر هستند ولی تا رسیدن به حق قانونی خود دست از کار نخواهند کشید و انتظار ما بر این است که یک سرمایه گذار به دو هزار نفر مردم روستا ترجیح داده نشود.

بسارده معاون امور معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی در خصوص مشکلات محیط زیستی که روستائیان نگران آن هستند، بیان کرد: در این خصوص موظف به استعلام از محیط زیست نیستیم و طبق ماده 24 قانون معادن تنها موظف هستیم در محدوده مناطق 4گانه تحت حفاظت محیط زیست از این اداره کل استعلام داشته باشیم.

وی افزود: در اکثر مناطق به محض شروع فعالیت معدنی، افراد اعتراض کرده و مسائل محیط زیستی را مطرح می‌کنند که حتی در صورت بروز آسیب محیط زیستی و در صورتی که یک کشاورز یا دامدار در اثر معدنکاری متحمل خسارت شود مطابق نظر کارشناس رسمی دادگستری برآورد خسارت انجام می شود و خسارت باید توسط معدنکار پرداخت شود.

معاون امور معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی گفت: اگر روستاییان ادعا دارند به قنات‌های موجود در  روستا خسارت وارد می‌شود شکایت خود را اعلام کنند، در صورتی که این ادعا تایید شد قاضی یا دستور توقف عملیات را می‌دهد یا معدنکار موظف به جبران خسارت می‌شود اما ایجاد ناامنی برای معدنکار خلاف مقررات است. در نهایت قاضی و کارشناس رسمی دادگستری نظر نهایی را اعلام می‌کنند.

فرماندار شازند نیز در این رابطه گفت: در سیاست‌های ابلاغی مقام‌معظم رهبری در حوزه اقتصاد، سیاست‌های دولت و در اسناد بالادستی و در قوانین،  استخراج و فرآوری مواد معدنی و حتی صادرات آن به عنوان یک ظرفیت بالقوه در کشور مطرح شده که باید به فعلیت درآید.

مصطفی عرب بیان کرد: زمانی که بنا بر ایجاد یک معدن باشد قانون و شیوه‌نامه‌های مشخصی وجود دارد که برای اخذ مجوز از صنعت و معدن سازوکاری دارد و بر مبنای آن از دستگاه‌های مختلف استعلامات لازم دریافت و در نهایت مجوز صادر می‌ شود.

وی ادامه داد: به لحاظ قانونی به منظور اکتشاف ماده معدنی در این منطقه مجوز صادر شده است. اگر مشکلی از باب محیط زیست، منابع طبیعی و آب های زیرزمینی و ... وجود داشته باشد باید توسط دستگاه‌های مربوطه در استعلامات یا حین اکتشاف نظارت لازم انجام شود.

فرماندار عرب خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما این است که وزارت صنعت و معدن و حوزه معدنی این سازمان در استان بهتر است پیش از صدور مجوز، نظری از مجموعه فرمانداری یا بخشداری منطقه دریافت کند تا مسائل اجتماعی و محلی لحاظ شده و در اجرای کار مشکلی ایجاد نشود.

عرب اضافه کرد: معدندار حتما باید با مردم منطقه هماهنگی و همکاری و مساعدت داشته باشد. برای مثال ممکن است رفت و آمدها و تردد وسایل نقلیه برای جاده مضر باشد که لازمه پیشگیری از این مشکل آن همفکری و همکاری با مردم منطقه است کمااینکه در قانون تصویب شده که یک درصد از درآمدهای معادن صرف زیرساخت‌های منطقه شود و انتظار ما نیز همین است، ضمن در حوزه اشتغال در معدن نیز حتما می بایست از افراد این منطقه استفاده شود.

برایند این گزارش نشان می دهد که ظاهرا این معدن می تواند بر اساس قانون کار خود را در حوزه اکتشاف آغاز کند و پس از شروع کار معدن اگر مشکلی ایجاد شد و اعتراض یا شکایتی از سوی مردم صورت گرفت یا اتفاق و تخریبی رخ داد، پیگیری لازم برای رفع مشکل یا جبران خسارت انجام می‌شود.

طبق گفته معاون صنعت و معدن در صورت ایجاد مشکل باید شکایت از سوی روستاییان صورت گیرد تا رسیدگی های لازم در این زمینه صورت گیرد اما مساله اینجاست که در چنین مواردی عدم توجه به دغدغه ها و نگرانی ها و خواسته های مردم و همراه نکردن آنان با توسعه آنهم از این نوع که حتما و قطعا خسارت هایی را در منطقه به بار خواهد آورد و نمونه های بسیاری از آنرا در نقاط مختلف کشور و استان دیده ایم، مساله ای است که همواره مورد بی توجهی قرار گرفته و این امر بویژه در مناطقی که مردم دغدغه مندتر هستند، اعتراض برانگیزتر و حاشیه سازتر است.

از طرفی معطل و بلاتکلیف ماندن سرمایه گذاران به دلایل مختلف، از معضلاتی است که به اشکال گوناگون شاهد آن هستیم و این مهم بسیاری از سرمایه گذاران را از حضور در استان منصرف کرده است. یقینا رسیدگی به مسائل قبل از اینکه به معضل تبدیل شوند و توجیه طرفین در کنار تامین منافع دو طرف از سوی مسوولان ذیربط می تواند به مشکلی که در بصری رخ داده است، پایان دهد.

هیچکس با توسعه اقتصادی مخالف نیست ولی توسعه اقتصادی از یک شاخه نباید به اقتصاد در شاخه های دیگر ضربه وارد کند و قطعا توجه به تبعات و تاثیرگذاری های اجتماعی و فرهنگی فعالیت های صنعتی و معدنی ضرورتی است که نیاز به اثبات ندارد.