خوابی که قدرت‌های جهان برای تسلط بر منابع معدنی فضا دیده‌اند

چرا باید ذخایری را کنترل کرد که هنوز به‌دست نیامده‌اند؟

به گزارش می متالز، گفته می‌شود مقادیر منابع معدنی در ماه، مریخ و شماری از خرده‌سیاره‌ها یک میلیون بار بیشتر از مقداری است که در زمین وجود دارد، در حالی که به نظر می‌رسد معدنکاری در منظومه شمسی پروژه‌ای است که با وجود سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در اکتشاف تجاری فضا، در چند دهه آینده عملیاتی شود و صورت واقعی بگیرد.
مارتین اِلویس، یک متخصص ارشد فیزیک نجومی در مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین است. این مرکز یکی از مراکز برجسته فیزیک نجومی در جهان به شمار می‌آید که در شهر کمبریج ایالت ماساچوست امریکا قرار دارد. الویس می‌گوید: در چند سال آینده یا کمی بیشتر شماری از شرکت‌های خصوصی به وجود خواهند آمد که در تلاش برای فرود آمدن بر ماه هستند و بسیاری از آنها از برنامه خود برای دستیابی به منابع معدنی آنجا می‌گویند.
او می‌افزاید: به این معنا که در نهایت می‌توانیم اقتصاد فضایی داشته باشیم که هزار بار بزرگ‌تر از اقتصادی است که امروز در اختیار ما است.
جفری بزوس، مدیرعامل و موسس شرکت آمازون، بزرگ‌ترین شرکت خرده‌فروشی آنلاین در جهان و همچنین مالک شرکت «بِلو اوریجین» است که در اکتشاف فضایی فعالیت می‌کند. او به تازگی از تصور خود از حضور جمعیتی نزدیک به یک تریلیون نفر در فضا گفته و اینکه با اکتشاف فضا و استخراج منابع معدنی، نیاز به تخلیه منابع زمین نیست.
بزوس یکی از افرادی است که تاکنون سرمایه‌گذاری سنگین چندین میلیاردی را صرف این طرح کرده است.
با این حال، همراستا با اینکه این شرکت‌ها مسیر خود را به سوی فضا ترسیم می‌کنند، الویس که پیش‌تر معرفی شد به همراه همکارش تونی میلیگان که یک فیلسوف شاغل در دانشگاه کینگز لندن است، می‌گویند باید درباره تاثیر استخراج مواد معدنی در فضا بر اساس درس‌هایی که از معدنکاری در زمین گرفته شده، بیشتر فکر کرد.
الویس و میلیگان در یک مقاله جدید با عنوان «چقدر از منظومه شمسی را باید بکر نگه داریم؟» پیشنهاد وضع سیاستی را می‌دهند که استخراج مواد معدنی را در آینده محدود کند و مانع فرسودگی شدید اجرام آسمانی شود.
میلیگان می‌گوید درس‌هایی که از معدنکاری در زمین گرفتیم، این درک را به ما داده که منابع به ظاهر پایان‌ناپذیر در واقع محدود هستند.
او می‌افزاید: حرکت ما در بهره‌برداری از ذخایر فضا همانند حرکت مردمانی است که در اواخر دهه ۱۷۰۰میلادی (۱۷۰۹خورشیدی) و اوایل دهه ۱۸۰۰میلادی (۱۱۷۹خورشیدی) به ذخایر وسیع و بکر زمین چشم داشتند و فکر می‌کردند این ذخایر هیچ گاه تمام نمی‌شود و اگر هم تمام شوند، آنها به مشکلی برنمی‌خورند اما امروز ما می‌دانیم که در واقع مسائل مرتبط با فرسودگی زمین، بسیار گسترده‌تر از آن چیزی هستند که مردم در آن سال‌ها فکر می‌کردند.
برآوردها نشان می‌دهد ۴۰۰سال طول می‌کشد تا یک هشتم منابع معدنی موجود در فضا بهره‌برداری شود، در حالی که با رباتیک شدن فرآیند کار، سرعت بهره‌برداری از مواد معدنی موجود در فضا بیشتر می‌شود.
میلیگان در این باره توضیح می‌دهد: رباتیک‌سازی می‌تواند رشد تولید را تا حدود ۱۰درصد افزایش دهد و همان روشی است که نسل گذشته چین با آن رشد کرده است.

اما چرا باید درباره پایان‌پذیری ذخایر فضا فکر کنیم، در حالی که هنوز دست ما به این ذخایر نرسیده و تا پایان این حجم بسیار زیاد، قرن‌ها فاصله داریم؟

میلیگان در پاسخ به این پرسش می‌گوید: وقتی زمان تصمیم‌گیری درباره فرآیندهای توسعه‌ای است که نیاز به یک ساختار بزرگ‌مقیاس اقتصادی برای کار وجود دارد و موجود انسانی این تصمیم‌ها را بسیار دیر می‌گیرد. نمونه بارز این دیرکرد در تصمیم‌گیری طرح‌هایی است که برای حل مشکلات کنونی مرتبط با گرمایش زمین وجود دارد. ما خیلی دیر گستردگی این مسائل را درک کردیم.
 نمی‌خواهیم به طور ناگهانی متوجه شویم که رشد مصرف از کنترل ما خارج شده و به جایی رسیده که دیگر نمی‌توانیم از پس آن برآییم؛ بنابراین ایجاد یک محدودیت اولیه برای استخراج به معنای مقابله با بهره‌برداری نیست بلکه به این معناست که اشتباهی را که در زمین مرتکب شدیم دیگر تکرار نکنیم.
علاوه بر این، الویس و میلیگان تاکید می‌کنند که درحال‌حاضر همه منظومه شمسی در اختیار انسان قرار ندارد؛ بنابراین اکتشاف در فضا می‌تواند متمرکز بر فضایی به نسبت محدود مانند مریخ و کمربند سیارک‌ها باشد. این کمربند به منطقه‌ای در منظومه شمسی گفته می‌شود که به طور تقریبی در میان مدارهای مریخ و مشتری واقع شده است. در این منطقه شمار بسیار زیادی اجرام فضایی با شکل‌های نامنظم قرار گرفته‌اند که سیارک یا ریزسیاره نامیده می‌شوند.

چه کسی باید قانون‌گذاری کند؟

علاوه بر کنترل بهره‌برداری، موضوع دیگری که در این بین وجود دارد، قانونمندی بهره‌برداری از ذخایر است اما چه کسی باید قانون‌گذاری کند؟
میلیگان می‌گوید: سخت است که قانون‌گذاری در فضا را در یک چارچوب دیپلماتیک جا داد. فضا قلمرویی است که به هیچ فردی تعلق ندارد و این در قانون‌گذاری موضوع بزرگی به شمار می‌آید.
برخی کشورها، از جمله امریکا و لوکزامبورگ در تلاش برای قانونمندسازی معدنکاری در فضا هستند. با این حال، امید به ایجاد و توافق بر سر هیچ قانونی در سطح بین‌الملل و در آینده وجود ندارد اما آن طور که تاریخ نشان داده، ایجاد توافقات بین‌المللی کاری بسیار دشوار است. آخرین قانونی که برای فضا وضع شد، مربوط به دهه ۱۹۶۰میلادی (۱۳۳۹خورشیدی) است.
با وجود همه مشکلات، میلیگان و الویس پیشنهاد می‌کنند که با همکاری‌ و سیاست‌های بین‌المللی، قوانین استخراج فضا در آینده را وضع کنند، به این معنا که در شرایط کنونی که استخراج در فضا همچنان یک راز است، احتمال کمتری وجود داشته باشد که معاهده‌های بین‌المللی در این زمینه، از سوی گروه‌های مغرضی که تمایل به سازگاری در آن ندارند، با مانع روبه‌رو شوند.