نمرات دو ساله تولید و تجارت

به گزارش می متالز، ارزیابی کارنامه دوساله وزارت صنعت، معدن و تجارت بیانگر آن است که از زمان روی کار آمدن دولت دوازدهم در مجموع ۴۶هزار و ۲۵۷ فقره جواز تاسیس با سرمایه بالغ بر ۵ میلیون و ۱۳۶ هزار میلیارد ریالی صادره شده است که به واسطه جوازهای تاسیس صادره زمینه برای ایجاد بیش از یک میلیون و ۶۳ هزار نفر شغل در کشور فراهم خواهد شد.

اما تعداد پروانه‌های به بهره‌برداری رسیده در دو سال فعالیت دولت دوازدهم نیز بیانگر صدور ۱۱هزار و ۷۷۶ فقره پروانه بهره‌برداری است که برای اجرای این طرح‌ها در مجموع بیش از ۸۹۱ هزار میلیارد ریال سرمایه صرف شده است. مجموع اشتغال ایجاد شده برای طرح‌های به بهره‌برداری رسیده در این بازه زمانی نیز برابر با ۲۰۵ هزار و ۴۱۵ نفر شغل است.

ارزیابی کارنامه تولید نیز بیانگر آن است که در این مدت در مجموع ۵۸ طرح مهم صنعتی نیز به بهره‌برداری رسیده است که از این تعداد ۴۶ طرح مربوط به واحدهای جدید راه‌اندازی شده (طرح‌های ایجادی) با سرمایه‌گذاری بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومانی و اشتغال ۱۹ هزار و ۵۱۸ نفری بوده و تعداد طرح‌های توسعه‌ای (توسعه واحدهای موجود) نیز برابر با ۱۲ طرح بوده که با سرمایه‌گذاری ۵۵۲۴ میلیارد تومانی و اشتغال بیش از ۷ هزار نفری به بهره‌برداری رسیده است.

در کنار مجوزهای صنعتی صادره رصد فعالیت‌های معدنی دولت دوازدهم نشان‌دهنده آن است که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع هزار و ۹۷۸ فقره پروانه اکتشاف در بخش معدن صادره شده است.

همچنین برای گروه «گواهی کشف»، یکی دیگر از بخش‌های معدن نیز در مجموع هزار و ۲۷۵ فقره جواز صادر شده است، هزینه پیش‌بینی شده برای عملیات اکتشاف نیز بیش از هزار و ۷۸۷ میلیارد‌ریال بوده است.

اما در بخش پروانه بهره‌برداری برای بخش معدن نیز در دولت دوازدهم هزار و ۲۹۰ فقره پروانه بهره‌برداری صادر شده و میزان استخراج اسمی در این دوره زمانی بیش از ۵۹ میلیون تن بوده است، با این میزان استخراج شرایط برای ایجاد بیش از ۱۰ هزار نفر شغل در کشور فراهم شده است.

اما کارنامه سرمایه‌گذاری خارجی وزارت صنعت،‌ معدن و تجارت نشان‌دهنده آن است که در دو سال دولت دوازدهم در مجموع ۱۶۴ طرح با سرمایه‌ای بالغ بر ۳ میلیارد دلار از سوی هیات سرمایه‌گذاری مصوب شده است.

روند تجارت خارجی نیز نشان‌دهنده آن است که مجموع واردات صورت گرفته از ابتدای شهریور سال ۹۶ تا پایان خرداد سال ۹۸ بیش از ۵۹ میلیون تن به ارزش ۷/ ۸۲ میلیارد دلار بوده است. حجم صادرات نیز در این دوره زمانی برابر با 242.8 میلیون تن به ارزش 85.7 میلیارددلار بوده است. با این شرایط مجموع تجارت خارجی دوساله برابر با ۳۰۲ میلیون تن بوده که ارزشی 168.4 میلیارد دلاری داشته است.

اقدامات مهم وزارت صمت

اما عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای رونق تولید در سال ۹۸ چگونه است؟ ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که ۷ محور در نظر گرفته شده از سوی این وزارتخانه برای رونق تولید عبارتند از: «توسعه تولید و تعمیق ساخت داخل»، «توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی»، «توسعه معادن و صنایع معدنی»، «توسعه فناوری‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان با تغییر رویکرد از مونتاژ به نوآوری»، «مدیریت بازار و ساماندهی لجستیک تجاری»، «بهبود فضای کسب و کار مرتبط با بخش صنعت، معدن و تجارت» و «تامین منابع مالی و توسعه سرمایه‌گذاری.»

وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تحقق اولین محور که به «توسعه تولید و تعمیق ساخت داخل» مرتبط می‌شود ۲۵ ماموریت تعریف کرده تا شرایط برای تحقق این هدف فراهم شود. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته ۲۵ اقدام مهم برای این محور اجرایی شده است که در این خصوص می‌توان به «پیگیری اصلاح قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای توسعه ساخت»، «تدوین و ابلاغ فهرست تکمیلی ممنوعیت خرید کالاهای خارجی دارای مشابه تولید داخل»، «برگزاری نمایشگاه فرصت‌های ساخت داخل و رونق تولید»، «انعقاد ۲۰۲ تفاهم‌نامه همکاری میان تامین‌کنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان»، «ممنوعیت ثبت سفارش حدود ۱۵۲۱ قلم کالای غیرضروری از اواسط سال ۹۷»، «بهره‌برداری از طرح حوض‌های خشک کشتی‌سازی بندرعباس»، «بازفعال‌سازی ۲۰۲۲ واحد تعطیل در شهرک‌ها و نواحی صنعتی با اشتغال ۳۲ هزار و ۹۳۲ نفری»، «آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای اجرای طرح توسعه تولید پوشاک در مناطق روستایی» و... اشاره کرد.

برای محور دوم که به صادرات کالاهای غیرنفتی مربوط می‌شود نیز ۱۳ اقدام صورت گرفته که شامل «تدوین دستورالعمل جدید واردات در مقابل صادرات»، «تدوین برنامه‌های توسعه صادرات به ۱۵ کشور همسایه»، «تشکیل ۱۴۱ میز تخصصی کشورهای هدف صادراتی»، «هدف‌گذاری ۵ میلیارد دلاری برای تجارت بین ایران و پاکستان» و ... می‌شود.

سومین محور پیش‌بینی شده از سوی این وزارتخانه به «توسعه معادن و صنایع معدنی» مربوط می‌شود که برای این محور نیز ۱۲ اقدام در دوره فعالیت دولت دوازدهم صورت گرفته است.

از جمله اقدامات انجام شده برای این محور می‌توان به «تدوین طرح فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف کشور با هدف فعال‌سازی ۱۵۰ معدن»، «بررسی ۷ استان و تهیه ۷۹ بسته اجرایی برای فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط»، «اجرای عملیات اکتشاف به میزان ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع»، «افزایش استخراج معادن از ۴۴۰ میلیون تن در سال ۹۶ به ۴۶۰ میلیون تن در سال ۹۷» و ... اشاره کرد.

اما برای چهارمین محور که به «توسعه فناوری‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان با تغییر رویکرد از مونتاژ به نوآوری» مربوط می‌شود نیز در دولت دوازدهم در مجموع ۷ اقدام صورت گرفته است، اقدامات صورت گرفته در این دوره زمانی شامل «اجرای طرح توانمند‌سازی تولید و توسعه اشتغال پایدار»، «ایجاد مراکز تحول دیجیتال در مواجهه با انقلاب صنعتی چهارم»، «ایجاد و راه‌اندازی مراکز تولید بیوایمپلنت» و... می‌شود.

برای پنجمین محور نیز ۹ اقدام در دولت دوازهم در دستور کار قرار گرفته که از جمله این اقدامات می‌توان به «راه‌اندازی سامانه جامع تجارت و زیرسامانه‌های آن برای مدیریت زنجیره تجارت کشور»، «تدوین و اجرای برنامه‌های ساماندهی صنعتخودرو»، «مدیریت عرضه و تقاضا برای محصولات عرضه شده در بورس کالا و آزادسازی سقف رقابت محصولات عرضه شده در بورس»، «اجرای طرح رجیستری» و... اشاره کرد.

برای ششمین محور مدنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت که به «بهبود فضای کسب و کار مرتبط با بخش صنعت، معدن و تجارت» مربوط می‌شود نیز ۶ اقدام در دستور کار قرار گرفته که در این خصوص می‌توان به «اصلاح فرآیندها و دستورالعمل‌ها و حذف یا کاهش زمان صدور مجوزها به نحوی که زمان صدور جواز تاسیس از 5.2 به 4.3 روز کاهش یابد»، «تنقیح قوانین و مقررات مانع تولید»، «تدوین طرح رتبه‌بندی و تکریم سرمایه‌گذاران و کارآفرینان برتر»، «افزایش تقسیط مالیات بنگاه‌های تولیدی تا ۵ سال» و ... اشاره کرد.

در نهایت برای هفتمین محور هدف‌گذاری شده از سوی این وزارتخانه که به «تامین منابع مالی و توسعه سرمایه‌گذاری» مربوط می‌شود نیز ۷ اقدام صورت گرفته است که این اقدامات عبارتند از: «عقد تفاهم‌نامه با سازمان برنامه و بودجه کشور در راستای تامین تسهیلات منابع بند (الف) تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۷ در قالب تولید و اشتغال»، «تزریق ۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی به صنعت قطعه‌سازی کشور»، «عارضه‌یابی فرآیند پذیرش واحدهای کوچک و متوسط در تابلوی SME فرابورس»، «پیگیری ایجاد هلدینگ‌های استانی و انتخاب استان‌های هدف و صنایع مرتبط در هر استان» و...

سایر اقدامات صورت گرفته از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در برگیرنده ۶ اقدام است که شامل«تشکیل قرارگاه رونق تولید با توجه به نام‌گذاری سال جاری به منظور بررسی و پایش وضعیت تولید بخش صنعت، معدن و تجارت کشور»، «کلنگ‌زنی و آغاز فعالیت‌های اجرایی پروژه‌های سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته مانند تولید کاغذ از کربنات کلسیم در استان فارس، بیواتانول سوختی در استان کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه»، «بهره‌برداری از ۱۷ شهرک و ناحیه صنعتی»، «بهره‌برداری از ۳۳۱۴ واحد صنعتی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی با اشتغال ۷۳ هزار و ۳۳۶ نفر»، «عقد تفاهم‌نامه همکاری میان سازمان صنایع کوچک و شرکت‌های صنعتی و شرکت‌های کره‌ای به منظور ایجاد نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ مگاواتی در تهران و انتقال فناوری تولید طی دوره همکاری» و «راه‌اندازی مجدد ۳۲۱ واحد صنعتی سیل‌زده» می‌شود.