یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در قزاقستان، شرکت کاز مینرالز (KAZ Minerals) است که تا پیش از نوامبر سال 2014، با عنوان قزاق مس شناخته میشد. هدف این شرکت با توجه به رشد روز افزون تقاضای مس در جهان، متمرکز بر تولید مس در کشور قزاقستان است. دلیل این مجموعه از تمرکز خود بر تولید مس در قزاقستان را میتوان ابتدا به موقعیت جغرافیایی این کشور مرتبط دانست؛ این کشور در منطقهای واقع شده که نهتنها از رشد اقتصادی و صنعتی آسیای میانه سود میبرد، بلکه به بزرگترین بازارهای جهان در اروپا نیز دسترسی دارد. علاوه بر موقعیت مناسب جغرافیایی، قزاقستان از ذخایر مس قابل توجهی برخوردار است.
بنابر گزارش وزارت معادن قزاقستان، این کشور دارای حدود 10 درصد از ذخایر مس جهان است. با احتساب مطالعات زمینشناسی ایالات متحده آمریکا از میزان ذخایر مس در کل جهان، میتوان برآورد کرد که ذخیره مس قزاقستان حدود 72 میلیون تن است. البته لازم بهذکر است که وجود ذخیره مس یا هر ماده معدنی در یک کشور به معنای توجیهپذیری اقتصادی برداشت از آن ذخیره نیست. از این رو، بررسی امکانپذیری برداشت مس از ذخایر و کانسارهای این کشور، نیازمند مطالعات اکتشافی است که به یمن افزایش قیمت مس در نیمه اول سال جاری، انجام چنین فعالیتهایی رونق گرفتهاند.
نمودار 1، آمار تولید مس شرکت کاز مینرالز به تفکیک واحدهای معدنی این مجموعه برای 2 نیمسال ابتدایی 2016 و 2017 را با هم مقایسه میکند. همانطور که در این نمودار مشاهده میشود، مجموع تولید مس این شرکت در 6 ماهه ابتدایی سال 2017 نسبت به مدت مشابه از سال گذشته، رشد 110 درصدی داشت. افزایش تولید مس این شرکت بهدلیل رشد حجم تولید مس 2 واحد معدنی بزشاکل (Bozshakol) و آکتوگای (Aktogay) بود. واحدهای معدنی منطقه شرقی و بزیمچاک (Bozymchak) این شرکت، در این دوره نسبت به سال گذشته، با افت 19 درصدی تولید روبهرو شدند. میزان افزایش واحد معدنی بزشاکل و آکتوگای، بهترتیب برابر با 415 و 511 درصد بود.
با توجه به نمودار 1، رشد قابل ملاحظه تولید مس 2 واحد معدنی بزشاکل و آکتوگای به دلیل بهرهبرداری از پروژههای افزایش ظرفیت و حجم تولیدشان بود. واحد اصلی تغلیظ کنسانتره بزشاکل در 3 ماهه نخست سال 2016، به صورت آزمایشی آغاز به کار کرد و در تاریخ 27 اکتبر به بهرهبرداری نهایی رسید. این واحد تغلیظ در 3 ماهه دوم سال 2017 با افزایش نرخ بهرهبرداری به 93 درصد، مواجه شد که همچنان در حال افزایش نرخ بهرهبرداری و رسیدن به حجم تولید حداکثر ظرفیت است. این واحد معدنی قادر به فرآوری 30 میلیون تن کانسنگ است. متوسط عیار مس معدن بزشاکل با تخمین طول عمر 40 ساله، برابر با 0.36 درصد است.
واحد معدنی آکتوگای که تا پایان سال 2016، به تولید کاتد مس الکترووینینگ به روش استخراج حلالی از کانسنگهای اکسیدی این معدن مشغول بود، در 3 ماهه نخست سال جاری، تولید کنسانتره مس از کانسنگهای سولفیدی را آغاز کرد. با پایان یافتن پروژه افزایش ظرفیت واحد معدنی آکتوگای، بخش تغلیظ و تولید کنسانتره سولفیدی این معدن، ظرفیت فرآوری سالانه 25 میلیون تن کانسنگ خواهد داشت. با توجه به گزارش عملکرد این واحد معدنی، سهم مس محتوی کانسنگهای سولفیدی از کل تولید این مجموعه، حدود 68.5 درصد است. در نتیجه، تولید مس از کانسنگهای سولفیدی دلیل اصلی رشد تولید این واحد معدنی بود.
افزایش 110 درصدی تولید مس شرکت کاز مینرالز در 6 ماهه منتهی به ژوئن سال 2017 نسبت به مدت مشابه از سال گذشته، با توجه به جهش قیمت مس در این مدت، سود قابل ملاحظهای حاصل کرد. با این وجود، این شرکت طی اطلاعیهای مورخ 17 آگوست، پیشبینی تولید کل سال 2017 خود را بازبینی و کاهش داد. در این گزارش، پیشبینی تولید مس سال 2017 شرکت کز مینرال به بازه حدود 235 تا 260 هزار تن کاهش یافت. گفتنی است بهرغم رشد 2 برابری تولید مس این شرکت، قیمت سهام کاز مینرالز بدون تغییر باقی ماند. با این وجود، رشد 2 برابری تولید مس شرکت کاز مینرالز، شوق ورود تولیدکنندگان بزرگ مس معدنی به اکتشاف در قزاقستان را شدت میبخشد.