قرن معدن در راه است؟

به گزارش می متالز، بررسی‌ها نشان می‌دهد ایران با حجم بالایی ذخیره معدنی روبروست. معادن ایران ثروتی خدادادی هستند که می توانند جایگزینی مناسب برای نفت و البته شکل گیری اقتصاد مبتنی بر صادرات غیر نفتی باشند.

روزگاری نه چندان دور ایران وزارتخانه‌ای داشت تحت عنوان "معادن و فلزات"، این وزارتخانه در دولت خاتمی، با وزارت صنایع وقت ادغام و وزارت صنایع و معادن تشکیل شد، حالا نیز از پس ادغام وزارت صنایع و معادن در وزارت بازرگانی واژه معدن در عنوان این وزارتخانه وجود دارد؛ وزارت صنعت، معدن و تجارت.

ذخایر غنی ایران

 ایران با حدود 68 نوع ماده معدنی، 37 بیلیون تن ذخایر کشف شده و 57 بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان 15 قدرت معدنی جهان جای گرفته، اما فرآورده های معدنی تنها 0٫6 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.بهرامن، رییس خانه معدن اما معتقد است ایران در میان 10 قدرت معدنی قرار دارد، در عین حال برخی دیگر از برآوردها نشان می دهد ایران با دارا بودن 1.5 میلیارد تن ذخایر قطعی و 4.5 میلیارد تن ذخایر احتمالی سنگ‌های ساختمانی جزو سه کشور نخست جهان از لحاظ ذخایر معدنی است.
هر چه هست فاصله دارایی معدنی ایران و سهم آن در تولید ناخالص داخلی نشان از پتانسیل رشد رعد آسای این بخش در آینده‌ای نزدیک دارد.

بررسی ها نشان می دهد68 نوع ماده معدنی در کشور وجود دارد که از این تعداد فقط 20 ماده معدنی اکتشاف، مشخص و در مرحله فرآوری قرار گرفته است.
مسوولان معتقد هستند که محدوده های معدنی با 130 میلیون هکتار مساحت، هشت درصد از مساحت کل کشور را شامل می شود و آمارها نشان می دهد که در سال گذشته 800 پروانه اکتشاف معدن در مناطق مختلف کشور صادر و بیش از 400 میلیون تن انواع مواد معدنی تولید و استخراج شده است.
به گفته کارشناسان، میانگین اکتشافات کشور در بخش معدن کمتر از 50 متر است در حالی که اندازه مطلوب اکتشافات 150 متر است تا بتوان به یک ماده معدنی دست پیدا کرد.

 نقشه راه معدن

معدن استراتژی می خواهد و نقشه راه. وقتی استراتژی نیست، چشم‌اندازی روشن نیز نخواهد بود. بسیاری وضعیت را بدان تشبیه می‌کنند که فردی با چشمان بسته بر طناب حرکت کند. نتیجه چیست؟ نتیجه را کسی نمی تواند پیش بینی کند، حتی اگر مهارت فرد بسیار بالا باشد .

 داستان حالا اینجاست. استراتژی معدن در ایران از پس سال های طولانی به تازگی وارد مرحله اجرا شده است اما این نقشه راه چیست؟

 سال 1396 بود که نقشه راه معدن ابلاغ شد، کمی بعد ایران وارد دوره‌ای تازه از حیات پسابرجام گردید به شکلی که اتفاق تازه رخ داد. تهدیدهای ترامپ برای خروج از برجام پیش زمینه را برای بروز بحران ارزی مهیا کرده بود. اردیبهشت ماه سال گذشته در حالی ترامپ از برجام خروج کرد که وضعیت اقتصادی ایران از پیش با شوکی ارزی روبرو شده بود. در این فضا کمتر کسی به معدن و استراتژی معدنی و البته نقش آتی معدن در اقتصاد ایران فکر می کرد اما وقتی قرار شد اقتصاد ایران بر زانوان لرزان خود بایستد، این معدن بود که می‌توانست عصایی برای صاف شدن کمر اقتصاد باشد. حالا از پس سال‌های طولانی درست، وقتی ایران نیاز به خداحافظی با وابستگی به نفت دارد، معادن می‌توانند نقشی دیگر را ایفا کنند.

معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت در این خصوص می‌گوید: اجرای نقشه راه معدن و صنایع معدنی یکی از برنامه های مهمی است که پیگیری و اجرایی می شود.

بررسی ها نشان می دهد توسعه معادن و صنایع معدنی با 5 پروژه در برنامه‌های سال 98 دیده شده که مهمترین آن اجرای نقشه راه است.

مسوولیت اجرای این نقشه بر عهده معاونت امور معادن و صنایع معدنی با همکاری سازمان ایمیدرو (سازمان توسعه معادن و صنایع معدنی ایران) و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند نقشه راه معدن و صنایع معدنی با هدف ارتقای وضعیت بخش معدن تدوین شده و می‌تواند گامی بزرگ در توسعه معادن کشور شود.

نقشه راه معدن

نقشه راه معدن و صنایع‌معدنی سندی تحولی و راهبردی برای برنامه 4 ساله وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه اکتشاف، معدن و صنایع معدنی است و سال 97 برای اجرا به دستگاه‌های مجری مانند سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران، معاونت معدنی وزارت صنعت، معدن وتجارت و دیگر مجریان ابلاغ شده‌است.

حال باید دید قرن آینده قرن تنوع سبد اقتصادی ایران خواهد بود؛ قرن معدن. عملکرد یک سال‌ و‌ اندی باقی مانده از قرن حاضر پاسخ به این پرسش را مشخص خواهد کرد.