در سال های گذشته، همزمان با فرارسیدن فصل سرما و افزایش نیاز بخش خانگی به گاز، عرضه گاز به پتروشیمی ها و صنایع متوقف می شد که گاه تا چند ماه طول می کشید.
با توسعه فازهای پارس جنوبی که تولید گاز کشور را به رقم بی سابقه 740 میلیون مترمکعب گاز در روز افزایش داد، نیاز همه بخش ها به خوبی تامین می شود.
بدین ترتیب علاوه بر افزایش تحویل گاز به نیروگاه ها، روند تامین خوراک واحدهای پتروشیمی نیز شتاب گرفت.
در شرایط فعلی ظرفیت نصب شده صنعت پتروشیمی به حدود 65 میلیون تن افزایش یافته است که پیش بینی میشود با بهره برداری از طرحهای جدید این ظرفیت تا پایان امسال به بیش از 72 میلیون تن افزایش یابد.
همزمان با افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی، یکی از سیاستهای کلان شرکت ملی صنایع پتروشیمی بهره برداری بیشتر از ظرفیت نصب شده موجود و ارتقای درصد تولید نسبت به ظرفیت نصب شده در طول اجرای برنامه ششم توسعه است.
بر اساس این سیاست کلان درصد تولید نسبت به ظرفیت نصب شده از حدود 70 درصد در زمان شروع به کار دولت یازدهم تا پایان سال گذشته به حدود 82 درصد افزایش یافته و پیش بینی میشود با برنامههای در دست اجرا و رفع بیشتر گلوگاههای تولید در مجتمع های موجود صنعت پتروشیمی این درصد تا پایان سال جاری به حدود 85 تا 86 درصد افزایش یابد.
در طول چند سال گذشته مهمترین عامل تاثیرگذار در تولید زیر ظرفیت نصب شده مجتمعهای پتروشیمی کشور، ناکافی بودن عرضه انواع خوراک بوده به طوریکه مطالعات و آسیب شناسی انجام گرفته در مدیریت کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی نشان میدهد علت حدود 47 درصد زیر ظرفیت تولید کردن مجتمعهای پتروشیمی عرضه ناکافی خوراک بوده که پیش بینی میشود با توجه به افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز کشور این مشکل کلیدی در طول اجرای برنامه ششم توسعه به حداقل کاهش یابد.
میزان عرضه گاز به صنایع پتروشیمی کشور به عنوان سوخت و خوراک در طول فعالیت دولت یازدهم و با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی، با افزایشی بیش از 16 میلیارد مترمکعبی همراه شده است.
به عبارت دیگر میانگین مصرف گاز پتروشیمیها به عنوان سوخت و خوراک از میزان 760 میلیون مترمکعبی سال 1391 تا پایان سال گذشته به حدود 16 میلیارد و 780 میلیون مترمکعب رسیده است.
همزمان با جهش بیسابقه مصرف گاز در صنایع پتروشیمی ایران، میزان مصرف میعانات گازی به عنوان خوراک هم در صنعت پتروشیمی در طول پنج سال گذشته با افزایشی قابل توجه همراه بوده به طوریکه متوسط مصرف میعانات گازی از 456 هزار تن در سال 1391 به مرز 6 میلیون تن در سال 1395 افزایش یافته است.
در بخش مصرف مایعات گازی هم، عرضه مایعات گازی با ثبت رشدی 22 درصدی از 333 هزار تن در سال 1391 به حدود 2 میلیون و 800 هزار تن تا پایان سال 1395 رسیده است.
اتان بدون شک برگ برنده توسعه صنعت پتروشیمی در ایران بوده و به پشتوانه ذخایر عظیم اتان پارس جنوبی دست کم پیش بینی میشود تا 30 سال آینده امکان تامین خوراک اتان صنایع پتروشیمی مستقر در عسلویه وجود داشته باشد.
از سوی دیگر پس از بهره برداری از معادل 11 فاز استاندارد پارس جنوبی در طول فعالیت دولت یازدهم، عرضه اتان به پتروشیمیها با ثبت رشدی نزدیک به 100 درصدی از 163 هزار تن در سال 1391 به بیش از دو میلیون و 315 هزار تن تا پایان سال 1395 افزایش یافته است.
در کنار بهره برداری فازهای جدید پارس جنوبی و افزایش ظرفیت تولید اتان، راه اندازی فازهای اول و دوم توسعه پتروشیمی کاویان منجر به افزایش تقاضا برای این خوراک استراتژیک در صنعت پتروشیمی ایران شد.
علاوه بر این در طول پنج سال گذشته میانگین مصرف سالانه گاز غنی در صنایع پتروشیمی کشور از 975 هزار تن در سال 1391 به بیش از چهار میلیون و 540 هزار تن تا پایان سال 95 رسیده است.
در بخش مصرف گاز ترش هم میزان عرضه از 231 هزار تن در سال 1391 به بیش از دو میلیون و 260 هزار تن تا پایان سال 1395 افزایش یافته است.
در کنار افزایش ظرفیت تولید گاز در پارس جنوبی، افزایش تولید نفت ایران هم منجر به عرضه بیشتر خوراک از سوی واحدهای ان.جی.ال (N.G.L) در مناطق نفتخیز جنوب و مرکزی ایران به صنایع پتروشیمی مستقر در ماهشهر شده است.
در مجموع، پیش بینی میشود با افزایش بیشتر عرضه خوراک به ویژه پس از بهره برداری از پنج فاز جدید پارس جنوبی، امسال با وجود توقف واردات گاز از ترکمنستان، صنایع پتروشیمی با مشکلات کمتری برای تامین خوراک دست و پنجه نرم کند.