به گزارش می متالز، بعدازاینکه تنشها در خاورمیانه بالا گرفت، تنگه هرمز بیشازپیش موردتوجه قرار گرفت. ماهنامه تحلیلی انرژی مرکز پژوهشهای مجلس بهطور ویژه به تحولات تنگه هرمز پرداخته است.
طبق این گزارش، تنگه هرمز بهعنوان گلوگاه اصلی مبادلات نفتی جهان است و در سال 2019 براساس تخمینها بهطور متوسط روزانه حدود 20 میلیون بشکه در روز مجموع نفت خام، میعانات و فراوردههای نفتی (20 درصد از عرضه نفت جهان) از این منطقه صورت میگیرد. براساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا این میزان در سال 2018 بهطور میانگین 21 میلیون بشکه در روز بوده است. عربستان سعودی در نظر دارد در ماههای آتی ظرفیت 5 میلیون بشکه در روز خط لوله غربی ـ شرقی را به 7 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. در حال حاضر، از یک خط لوله 1200 کیلومتری که هسته اصلی نفت در استان شرقی را به پایانه دریای سرخ واقع در ینبوع متصل میکند، حدود 2 میلیون بشکه در روز نفت خام ارسال و حدود 600 هزار بشکه در روز نیز از مرزهای غربی صادر میشود، در صورت بروز اختلال در تنگه هرمز 5 میلیون بشکه در روز از مازاد نفت خام عربستان به ساحل غربی منحرف خواهد شد.
براساس این گزارش، عراق هم در تلاش است از پایانه سیحان ترکیه نفت صادر کند و خطوط لوله جدیدی در پایانههای لبنان و سوریه بسازد. مذاکرات بهمنظور بازگشایی خط لوله عراق در عربستان سعودی موسوم به IPSA میان بغداد و ریاض انجامشده است. شایان توجه است که این خط لوله قریب به 30 سال مسدود بود. خط لوله IPSA از بصره در جنوب عراق تا خط لوله شرقی غربی عربستان سعودی، امتداد دارد و ظرفیت حمل آن 1.6 میلیون بشکه در روز است.
طی نیمه نخست سال جاری حدود 15.5 میلیون بشکه در روز نفت از تنگه هرمز ترانزیت شده که مبدأ این میزان نفت از کشورهای ایران، کویت، قطر، امارات و عراق و عربستان سعودی بوده است.
به دلیل اعمال تحریمها علیه ایران و توافق اوپک پلاس، ترانزیت نفت از نیمه اول سال گذشته 2 میلیون بشکه در روز کاهشیافته است.
در نیمه نخست سال جاری میزان فروش نفت به آسیا از خلیجفارس 12.9 میلیون بشکه در روز بوده است. طی نیمه اول سال 2019، چین از طریق این تنگه 3.3 میلیون بشکه در روز نفت دریافت کرده که یکمیلیون بشکه در روز بیشتر از پنج سال گذشته بوده است. هند نیز در دوره همین زمانی 500 هزار بشکه در روز واردات داشت درحالیکه این میزان در نیمه اول سال جاری به 2.5 میلیون بشکه در روز رسید.
در مقابل، صادرات نفت از تنگه هرمز به غرب بهویژه به آمریکا بسیار کاهشیافته و علت آن رشد تولید نفت شیل بوده است. پالایشگران آمریکایی فقط 80 هزار بشکه در روز از تنگه هرمز طی نیمه نخست سال وارد کردند که نسبت به زمان مشابه سال 2014 روزانه یکمیلیون بشکه کاهشیافته است.
عربستان سعودی، امارات متحده عربی و عراق تنها کشورهای دارای خطوط لوله میانبُر عملیاتی بر انتقال نفت به پایانههای خارج از خلیجفارس هستند.
علاوه بر 2 میلیون بشکه در روز که عربستان در حال حاضر به خط لوله غربی ـ شرقی انتقال میدهد، عراق 500 هزار بشکه در روز از طریق یک مسیر شمالی به ترکیه با ظرفیت تقریبی 700 هزار بشکه در روز ارسال میکند. امارات متحده عربی با خط لوله 1.5 میلیون بشکه در روز حبشان- فجیره، 600 هزار بشکه در روز نفت انتقال میدهد.