به گزارش می متالز، یکی از علل اصلی ایجاد بازار فرعی بورس کالای ایران عرضه و پذیرش کالاهایی است که شرایط لازم برای پذیرش در تالار اصلی بورس کالا را ندارند؛ برای مثال، عرضه آنها محدود و موقتی است یا استانداردهای لازم را برای پذیرش در تالار اصلی ندارند. علاوه بر این با توجه به اینکه پذیرش کالا در تالار اصلی بورس کالا دارای قواعد و مقرراتی مشخص، از جمله استمرار عرضه و کیفیت محصول است، میتوان مزیت تالار فرعی بورس کالا را این دانست که شرایط و فرایند پذیرش در آن سهلتر است.
به طورکلی کالاهایی که در تالار فرعی بورس کالا معامله میشوند دو دسته هستند؛ یکی اموال غیرمنقول مانند املاک و مستغلات و دیگری کالاهایی که طبق مقررات شرایط پذیرش در بازار معاملات کالای فیزیکی را از دست میدهند. بنابراین میتوان گفت بهجز فرایند پذیرش و عرضه که در این تالار با تالار اصلی متفاوت است، سایر شرایط مانند تسویه و غیره مشابه تالار اصلی بورس کالا است.
از سوی دیگر هم تالار اصلی و هم تالار فرعی، هر دو میتوانند جایگزین مزایدهها شوند و اصولا یکی از مزیتهای بورس کالا نیز همین است.به طورکلی خرید و فروش در بورس کالای ایران مزایایی دارد که بخشی از آن عبارت است از اینکه خرید و فروش کالاهای پذیرفتهشده در بورسهای کالایی که با رعایت مقررات حاکم بر آن بورسها مورد داد وستد قرار میگیرند، به برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آنها از سوی وزارتخانهها و دستگاههای دولتی و عمومی و دستگاههای اجرائی نیازی ندارند یا اینکه دولت مکلف است کالای پذیرفتهشده در بورس را از نظام قیمتگذاری خارج کند.
ازآنجاکه مهمترین هدف بورس کالا ایجاد بازاری منسجم، سازمانیافته و قانونمند برای تسهیل داد وستد کالا است که در آن قیمتها بهصورت شفاف و در نتیجه تقابل آزاد عرضه و تقاضا و نیاز بازار کشف میشود و همچنین ساماندهی بازار کالاها از طریق مکانیسم اجرائی، ناظر بر تعهدات و منافع طرفین معامله است، بنابراین بهترین مکان برای جایگزینکردن مزایدههای دولتی بوده و از هرگونه رانت و فساد در اینگونه معاملات جلوگیری میکند.بهاینترتیب میتوان امیدوار بود با رونق معاملات بازار فرعی بورس کالا، دیگر شاهد مزایدههای پرشبهه و فرایندهای طولانی در فروش محصولات نخواهیم بود و در مقابل شفافیت و فروش نظام مند محصولات جایگزین این روند میشود.
*مصطفی محمد باقری؛ کارشناس ارشد بازار سرمایه