پایگاه اطلاع رسانی آمریکایی «استراتفور» در مقاله ای به اعلام نام ۲۹ کمپانی نفتی بین المللی از سوی وزارت نفت ایران برای حضور در مناقصه توسعه میادین نفتی اشاره کرد و نوشت: در این میان نام کمپانیهای کوچک و متوسطی نظیر وینترشال، انی، پتروناس، سینوپک و شرکت نفت دریایی ملی چین نیز در این لیست دیده میشود.
«استراتفور» نوشت: تهران آماده است که اولین دور مناقصه را با امید به توسعه میادین نفتی و گازیاش در یک چهارم آغازین سال ۲۰۱۷ برگزار کند. این حرکت در خلال تردیدهایی درباره اینکه آیا تحریمهای لغو شده به واسطه توافق هستهای سال ۲۰۱۵ برای تحقق این تمایل ایران کافیست یا خیر آغاز شده. این تردید وجود دارد که شاید تحریمهای باقیمانده آمریکا مانع از توسعه مد نظر ایران شود.
انتخاب دونالد ترامپ تردیدها را در زمینه سرمایه گذاری در ایران افزایش داده است. برخلاف تحریمهای اتحادیه اروپا، تحریمهای آمریکا بعد از توافق هستهای برداشته نشد و تنها معلق شدهاند.
ساختار حقوقی آمریکا از تحریمها علیه ایران حمایت میکند. سیستم حقوقی آمریکا و تحریمهای ثانویه علیه سرمایه گذاری کمپانیهای غیر آمریکایی همچنان به قوت خود باقی است. بر همین اساس ترامپ قادر است تحریمها را مجددا تشدید کند.
برای ایران که به توافقهای انرژی به شدت نیازمند است این پیش بینیها مخرب است. حسن روحانی بیش از هر چیز بر احیای مجدد بخش نفتی و گاز طبیعی تمرکز کرده است. او میخواهد قبل از انتخابات دور بعد ریاست جمهوری در ۱۹ میاین توافقها را نهایی کند تا رای دهندگانش را قانع کند که برای دور بعد نیز به او رای دهند.
مخالفان تندرو و اصولگرای روحانی میگویند توافقهای انجام شده با غربیها کنترل منابع انرژی ایران را از دست این کشور خارج کرده و به آنها میدهد. با این حال ایران نمیتواند به این زودی به هدفش مبنی بر تولید و صادرات ۶ میلیون بشکه در روز (میزان تولید ایران قبل از انقلاب) بدون کمک تکنولوژی غربی و سرمایه گذاریهای آنها دست پیدا کند.
از این گذشته ترهان خواستار یکپارچگی بیشتر با اقتصاد اروپایی قبل از آغاز به کار ترامپ است. به محض اینکه کمپانیهای اروپایی توافقهایی را با ایران امضا کنند تشدید و اجرای مجدد تحریمهای سابق علیه ایران توسط ترامپ که به متحدان اروپایی آمریکا آسیب برند سختتر خواهد شد.
لازم به ذکر است که بریتیش پترولیوم برای حضور در این مناقصه نفتی ثبت نام نکرده است. این شرکت نفتی در مورد احتمال سرمایه گذاری در بخش نفتی ایران تحقیقاتی را به عمل آورده بود و حتی دفتری نیز در تهران افتتاح کرده بود اما ناگهان تصمیم گرفت که با سرمایه گذاری در ایران خطر نکند.
بسیاری از مدیران بریتیش پترولیوم شهروندان آمریکا هستند که همچنان مشمول تحریمهای باقی مانده آمریکا میشوند در نتیجه این کمپانی باید به کل واحد مستقلی را برای سرمایه گذاری در ایران احداث میکرد.
بریتیش پترولیوم هیچ اشارهای به این نگرانیهایش درباره مواد قرارداد یا محیط کسب و کار در ایران در زمان اعلام این تصمیمش نکرده است. این موارد قطعا برای ۲۹ کمپانی دیگری که در لیست ایران هستند نیز چالش برانگیز است اما ایران به وضوح گامهای موثری برای تدوین چارچوبهای قراردادی معقول و مناسب جهت بازگشت سرمایه اینها برداشته با این حال هیچ یک از این جزییات هنوز نهایی نشده است.