آیا تا سال 2050، ورق به نفع زغال‌سنگ برخواهد گشت؟

می متالز - افزایش سالیانه جمعیت جهانی علت اصلی افزایش نیاز به انرژی است.

به گزارش مؤسسه انرژی آمریکا (EIA) میزان مصرف انرژی جهانی تا سال 2040 با 28 درصد افزایش به 736 کوادریلیون BTU خواهد رسید اما از این افزایش زغال‌سنگ سهمی ندارد و میزان مصرف جهانی زغال‌سنگ تا سال 2050 نسبتا ثابت پیش‌بینی شده است.

علی‌رغم این که سوزاندن زغال‌سنگ یک راه بسیار قدیمی برای تأمین انرژی است، اما عمر صنعتی این سوخت فسیلی به بیشتر از 120 سال نمی‌رسد. با این حال وقتی سخن از انواع منابع تولید برق به میان می‌آید، هنوز هم قابل باور نیست که در حدود 100 سال پیش، تنها منبع تولید الکتریسیته، سوزاندن زغال‌سنگ بوده است. این ماده آلی، با اینکه در سال‌های اخیر با کم‌اقبالی مواجه شده است، اما همچنان منبع تأمین 40 درصد برق جهان محسوب می‌شود و این درحالی است که مصرف جهانی این سوخت فسیلی، از مرز 8 میلیارد متریک تن گذشته است. میزان مصرف و پیش‌بینی تقاضای جهانی زغال‌سنگ طی سال‌های 1990 تا 2050 بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان انرژی آمریکا (U.S. Energy Information Administration) در نمودار 1 به تصویر کشیده شده است. شایان ذکر است که پیش‌بینی سال 2013 این مؤسسه، روندی کاملا افزایشی برای تقاضای جهانی زغال‌سنگ تا سال 2040 در نظر گرفته بود که در این پیش‌بینی جدید که هفته گذشته منتشر شد، این نظر اصلاح شده است.

همان‌طور که در نمودار دیده می‌شود، روند افزایشی مصرف زغال‌سنگ که از حدود سال 1998 آغاز شده بود، تا سال 2013 با نرخ رشد سالانه 2 درصد ادامه یافت. از سال 2013 تا 2017، نرخ رشد مصرف زغال‌سنگ به شدت افت کرد. طی این بازه زمانی، نرخ رشد تقاضا برای سوخت فسیلی زغال‌سنگ، برابر 0.8 درصد در هر سال بوده است. پیش‌بینی EIA تا سال 2050 مبنی بر این است که تقاضای جهانی تقریبا ثابت خواهد ماند. نرخ رشد پیش‌بینی شده توسط سازمان انرژی آمریکا برای این بازه زمانی، به‌طور متوسط معادل 0.17 درصد در هر سال است.

این کاهش حدود 80 درصدی در نرخ مصرف زغال‌سنگ، به دلیل تغییر رویکرد کشورهای مختلف نسبت به سوزاندن زغال‌سنگ برای تأمین انرژی از یک سو و کاهش قیمت گاز طبیعی از سوی دیگر است. گاز طبیعی، رقیب اصلی سوخت زغال‌سنگ، مقدار انرژی حرارتی یکسانی تولید می‌کند، اما آلایندگی آن حدود یک‌چهارم این سوخت فسیلی است. به همین جهت، از نظر حفظ محیط زیست، گاز طبیعی رقابت را برای همیشه از زغال‌سنگ قدیمی برده است. اغلب کشورهای صنعتی بزرگ به دنبال جایگزینی نیروگاه‌های زغال‌سنگ خود با منابع پاک‌تر هستند و به همین دلیل گاز طبیعی با اقبال فراوانی روبه‌رو است.

اکنون اگر به مزیت پاک‌تر بودن گاز طبیعی، قیمت کمتر نیز افزوده شود، آنگاه درک منحنی تقاضای جهانی زغال‌سنگ آسان‌تر خواهد شد. علی‌رغم این که پیش‌بینی این مؤسسه، حاکی از افزایش مصرف جهانی انرژی تا 736 کوادریلیون BTU است، اما زغال‌سنگ از این 28 درصد تقاضای اضافه شده بی‌بهره خواهد ماند. پیش‌بینی می‌شود که بیشترین سهم از این رشد تقاضا، متعلق به انرژی‌های تجدیدپذیر (بادی، خورشیدی و...) باشد چرا که نرخ رشد میانگین آن طی سال‌های 2015 تا 2040 معادل 2.3 درصد در نظر گرفته شده است.

منبع: اخبار فلزات