«میانگین موزون هزینه سرمایه» راه پیش‌بینی کسب‌وکارها

مدل بهینه حکمرانی زنجیره ارزش سنگ‌آهن ایران و آسیب‌شناسی نظام حکمرانی بخش معدن ایران، محورهای چهارمین همایش بین‌المللی سنگ‌آهن ایران بود و برگزاری کارگاه‌های جانبی از برنامه‌های حاشیه‌ای آن به‌شمار می‌رفت. این همایش با برگزاری کارگاه‌های جانبی از ۸: ۳۰ تا ۱۴: ۳۰ ادامه داشت و فعالان و دست‌اندرکاران حوزه سنگ‌آهن و حوزه‌های مرتبط خصوصی و دولتی از حاضران در آن بودند.

سرفصل‌های کارگاه‌های حاشیه‌ای همایش سنگ‌آهن

عنوان کارگاه نخست، «تجربه موفق مدیریت بهره‌وری در دوران رکود صنعت معدن» بود. محمدجواد مرشدی مدرس این پنل بود که کارگاه را با سرفصل‌های انجام فاز شناخت و شناسایی نقاط هزینه‌ساز و تاثیرگذار روی اثربخشی و کارآیی مجموعه، پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت کیفیت، ایجاد دیدگاه فرآیندی در سازمان، ایجاد روش‌های جدید و استاندارد برای جمع‌آوری اطلاعات، اندازه‌گیری، پایش و تحلیل اطلاعات و استفاده از متدودولوژی برای بهبود مستمر، کنترل هزینه‌های پنهان و چگونگی حمایت مدیران ارشد سازمان از پیاده‌سازی سیستم‌های کیفیت پیش برد. 
کارگاه دوم با عنوان «استراتژی‌های جذب سرمایه‌گذاری و فاینانس خارجی برای تولیدکنندگان سنگ‌آهن و محصولات بالادستی (کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی)» را کیوان جعفری طهرانی، رییس امور بین‌الملل آیروپکس و مدیرعامل شرکت جامع تجارت و پیمان مولوی مالک و موسس شرکت یورو اینوست انگلیس و موسس آکادمی سرمایه‌گذاری و تامین مالی مولوی برگزار کرد. کارگاه دوم با موضوع تحلیل چالش‌های حمل‌ونقل دریایی در کسب‌وکار سنگ‌آهن ایران و با سخنان کیوان جعفری‌طهرانی ادامه پیدا کرد و بحث، تبادل‌نظر، بررسی مشکلات و سوالات رایج در رابطه با موضوعات استیودورینگ (بارگیری کشتی) و گرفتن بهترین نرخ حمل دریایی از موضوعات مهم این پنل بود. در پنل سوم نیز جعفری‌طهرانی به آشنایی با تمام روش‌ها و استراتژی‌های رایج سرمایه‌گذاری خارجی و ظرفیت‌های معدنکاری ایران در دو مبحث اف‌دی‌آی (جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی) و فاینانس (تامین سرمایه)، شناخت بیشتر چشم‌انداز بازار جهانی مواد معدنی برای تامین سرمایه، رتبه‌بندی جهانی برای معادن و شرکت‌های معدنی، بازار بورس مبتنی بر تامین مالی معادن و صنایع معدنی پرداخت. وی در ابتدای سخن به حضور خود در کنفرانس ۹۹ نوامبر در دوبی اشاره کرد و از تمایل به حضور سرمایه‌گذاران حاضر در ایران خبر داد.

۲۰۱۸ سال خوبی نیست 

او در ادامه به بحران جهانی سال ۲۰۰۸ میلادی پرداخت و گفت: بحرانی که اتفاق افتاد و ضرر و زیان برآمده از آن باعث شد تا سال ۲۰۱۰ میلادی عده‌ای نتوانند در بازار سنگ‌آهن، فولاد و مواد اولیه به بقای خود ادامه دهند و شرکت‌هایی که توانستند از خطر ورشکستگی جان سالم به در ببرند، سال‌های بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ میلادی را به بازسازی جبران ضرر و زیان‌ها پرداختند و تا سال ۲۰۱۳ توانستند دوباره برپا شوند. بنابراین تا سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بازار شرایط مطلوبی نداشت و در سال ۲۰۱۶ میلادی شرایط به طور نسبی خوبی مهیا شد. جعفری در ادامه با اشاره به اظهار نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره بهبود اوضاع در زمان کنونی گفت: در ۱۱ ماه ابتدای سال ۲۰۱۶ و از ابتدای ژانویه تا آخر ماه نوامبر، سود همه فولادسازان چینی ۳۳ یوآن بود و در مقایسه با همین بازه زمانی در سال ۲۰۱۵م، ۵۳ میلیارد یوآن ضرر دادند. یعنی در ۱۱ ماه ادعا می‌شود به ازای هر تن ۱۰۰ دلار بردند، اما بازار خوب کنونی نتوانسته است بازار بد ۲۰۱۵ میلادی را پوشش دهد. پیش‌بینی من این است که ۲۰۱۸ میلادی بازار خوبی نخواهد بود و اگر دولت تصمیم دارد عوارضی اخذ کند باید این نکته را در نظر بگیرد.

میانگین موزون هزینه سرمایه، ابزار پیش‌بینی در کسب‌وکار

پیمان مولوی سخنران ادامه این پنل بود که به مبحث فاینانس و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری پرداخت و گفت: ما به دنبال این هستیم که راهی برای حل مشکلات پیش رو در زمینه فاینانس و سرمایه‌گذاری خارجی ارائه دهیم و در این زمینه سعی در تغییر نگرش داریم. این باور وجود دارد که تا وقتی نگرش‌ها عوض نشود، در این حوزه به موفقیت نمی‌توان رسید. وی در ادامه افزود: سوالی که برای شرکت‌های ایرانی مطرح شود این است که آیا فاینانس خارجی و داخلی منافع او را تامین می‌کند؟ این مبحث یکی از اساسی‌ترین مباحث حوزه فاینانس و تامین مالی است و اینکه آیا سرمایه‌گذاران معدنی با مفهوم ساختار سرمایه آن‌طور که باید آشنا هستند، نقطه آغاز راه ما برای استراتژی‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری است. مولوی در ادامه، روند تامین سرمایه را در شرکت‌های ایرانی به این صورت توضیح داد: برخی شرکت‌ها فقط دارنده حقوق صاحبان سهام هستند یعنی فقط آورده خود را در کسب‌وکار می‌بینند. برخی شرکت‌های دیگر فقط با آورده خود کار می‌کنند و بعد بدهی ایجاد می‌کنند و با وامی که از بانک می‌گیرند یا قرض شخصی در وادی بدهی در ساختار مالی وارد می‌شوند. حالت دیگری که وجود دارد اشاره به بدهی بیشتر است و شرکت به عبارتی، اهرمی‌تر و وارد مبحث هزینه حقوق صاحبان سهام می‌شود. پس ما باید دو مفهوم را در قالب فاینانس مالی بدانیم؛ اول اینکه هزینه حقوق صاحبان سهام شما چقدر است؟ هزینه بدهی شما چند درصد است؟ ساختار سرمایه شما به چه نحوی است؟ بدهی محور است یا حقوق صاحبان، سهام محور است. مولوی در ادامه به مفهوم کلان‌تری که به گفته او در سطح جهانی مفهوم شناخته شده‌ای است، پرداخت و آن را «میانگین موزون هزینه سرمایه» معرفی کرد و توضیح داد: این اصطلاح نه برای حوزه سنگ‌آهن که برای سایر صنایع ایران هم شناخته شده نیست چون اقتصاد ایران یک اقتصاد نفتی بوده و این اقتصاد نفتی در هر حالتی هر گونه اشتباهی را که مدیران انجام می‌دادند با یک دامپینگ یا با استفاده از پول نفت جبران می‌کرده است. اندازه‌گیری میانگین موزون هزینه سرمایه، به کارشناس، قدرت پیش‌بینی کسب و کار شما را می‌دهد؟
او در یک مثال توضیح داد: اگر میانگین موزون هزینه سرمایه شما برابر با رقمی مانند ۲۵درصد باشد، نشان‌دهنده این است که شما در پروژه‌ها و شرکت‌هایی می‌توانید سرمایه‌گذاری کنید که بیش از ۲۵درصد بازده برای کل ساختار سرمایه شما ایجاد کند تا به نقطه صفر هزینه سرمایه برسد یعنی باید کسب‌وکاری راه بیندازید که سالانه فراتر از این سود داشته باشد. همچنین در ادامه باید بدانید میانگین حضور سرمایه رقبای شما چقدر است. میانگین حضور سرمایه در شرکت‌های ایران چه تفاوتی با شرکت‌های خارجی دارد و میانگین حضور سرمایه در این فضای رقابتی چگونه است؟ میانگین حضور سرمایه در سطح جهانی در حوزه انرژی و منابع طبیعی نزدیک به ۷ است. گفتنی است که میانگین حضور سرمایه گلنکور ۱۱/۰۴درصد و شرکت معدنی بی‌اچ پی ۸ درصد است.

مدیریت و بازیابی چرخه آب

«مدیریت و بازیابی چرخه آب در معادن» عنوان پنل آخر بود که الکساندر پوتارین مدیرعامل شرکت روسی «وِری‌سِل» برگزار کرد و سرفصل‌های آن شامل تاثیر معدنکاری بر منابع آب منطقه‌ای، مدیریت پایدار منابع آب و با توجه به مخاطرات زیست‌محیطی، هیدرولوژی آب‌های سطحی برای مدیریت و طراحی سیستم زهکشی مناسب در معادن، اصلاح و بازیابی آب‌های آلوده به فلزات سنگین و زهاب اسیدی، راهکارهای قابل اجرا در اصلاح و بازیابی آب در مرحله فرآوری مواد معدنی، سدهای باطله و چرخه آب از آنها به کارخانه، برنامه اقتصادی در سیستم‌های بازیابی آب فرآیندی، خدمات، روش‌ها و فناوری، مدیریت پروژه و اتوماسیون، تست‌های آزمایشگاهی، فرآیند اصلاح شیمیایی و تعیین بهترین روش اصلاح شیمیایی، سیستم تست و پایش، طراحی و مهندسی اصلاح آب و مدیریت ساختار می‌شد.