به گزارش می متالز، در حوزه تولید و تجارت سیمان، ایران جزو کشورهای صادرکننده و واردکننده سیمان به شمار میآید که در آخرین ردهبندی فعالان این صنعت در سال ۲۰۱۶، ایران در بخش صادرات سیمان سفید و سیمان خاکستری به ترتیب در رتبههای ۲۵ و ۶۱ ایستاد و در بخش واردات سیمان سفید و خاکستری نیز به ترتیب رتبه ۱۶۴ و ۳۹ را داشته است.
بر اساس آمارهای گمرکی واردات سیمان سفید طی سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به ترتیب با مبلغ ۰.۰۹ و ۰.۰۳۵ میلیون دلار را شاهد بوده ضمن آنکه همین آمار در بخش سیمان خاکستری نیز بالغ بر ۵.۱ و ۴.۲ میلیون دلار طی همین سالها بود.
بر پایه این گزارش، وضعیت صادرات سیمان ایران در سال ۲۰۱۶ به نسبت سال گذشته آن، از لحاظ ارزشی با سقوطی عجیب مواجه شده که شاید واژه «کمر صادرات شکست» برای این سقوط، وصف مناسبی باشد زیرا صادرات سیمان سفید در سال ۲۰۱۵ بالغ بر رقمی ۵.۷ میلیون دلار بوده که به رقم ۲.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۱۶ رسیده است.
همچنین در حوزه سیمان خاکستری در سال ۲۰۱۶، آمار ۰.۰۴ میلیون دلاری را از خود به ثبت رسانده اما این آمار نیز در مقایسه با سال گذشته با کاهش روبهرو بوده زیرا در سال ۲۰۱۵ آمار صادراتی ایران در این بخش نزدیک به ۰.۲ میلیون دلار بوده است.
طبق آمارهای ارائه شده، ظرفیت سیمان ایرانی طی سالهای ۸۳ تا ۹۵، با رشد قابل توجه و بالای ۱۵۰ درصدی روبه شد و آمار تولید نیز از ۳۲.۵ میلیون تن به ۸۳.۵ میلیون تن رسید؛ لازم به ذکر است که شرکتهای تولیدی ایران در بین یکصد شرکت برتر این صنعت رتبههای مابین ۶۰ تا ۷۵ را به خود اختصاص دادهاند.
بر همین اساس در سند چشمانداز، محصولات کانی غیرفلزی که در بین دوازده اولویت نخست، بهعنوان اولویت سوم و تحت محوریت «سیمان و کاشی سرامیک» شناخته شده باید همراستا با افزایش جهانی مصرف سیمان به ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰ میلیون تن رسیده تا جایگاه برتری را در زمینه صادرات و تولید داشته باشد.
لازم به ذکر است که چین بهعنوان بزرگترین تولیدکننده این بخش در سالهای اخیر سهمی نزدیک به ۶۰درصد از کل تولید سیمان جهان در ۵سال گذشته را به خود اختصاص داده و ایران با تولید ۶۵میلیون تن سیمان در سال ۲۰۱۵ میلادی نیز ۱.۶درصد از کل تولیدات جهان را به خود اختصاص داده و در رتبه هفتم جدول قرار گرفته است.
از سوی دیگر در بخش صادرات سیمان سفید ایران، این کالا به بیش از ۳۰ کشور دنیا صادر میشود که بازه صادراتی آن به کشورهای آسیای میانه، استرالیا، آفریقای جنوبی و حتی به بلژیک نیز می رسد و همجنین در حوزه سیمان خاکستری نیز ۱۶ کشور جزو واردکنندگان این کالای ایرانی بودهاند.
سیدمحمد اتابک عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رئیس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان درخصوص وضعیت سیمان کشور در این باره گفت: شرکتهای سیمانی مشکلی در بخش تولید ندارند اما چالش اصلی در بخش میزان تقاضا در بازار است.
وی ادامه داد: تحریک تقاضا در بازارهای داخلی وظیفه دولت است، اما برنامههای ارائه شده از سوی مسئولین بیشتر شبیه مُسکن بوده تا درمان زخم رکود و تقاضا در بازار؛ در این بین ارائه وامهای مختلف نیز هیچ کمکی به افزایش میل تقاضا در بازار مسکن نکرد زیرا در کنار وامهای جدید برای ساختوساز، مالیات بالایی در نظر گرفته شد که عملا باعث پا پس کشیدن تولیدکنندگان از شرایط این نوع تسهیلات شد.
اتابک صادرات را دوای دردی در مقابل نبود تقاضای داخلی دانست و تاکید کرد: صادرات سیمان ایران به دیگر کشورهای منطقه میتواند شرایط بهتری را تجربه کند اگر تعرفههای صادراتی مورد بازبینی قرار بگیرند؛ دولت «دستگاه دیپلماسی و وزارتخانههای اقتصادی» باید برای رفع مشکلات صادراتی از قبیل تعرفهها، استاندارد و رایزنیهای بین سران دو کشور برای تمامی محصولات صادراتی کشور تلاش کنند تا نبود تقاضا در بازار داخلی را از این طریق جبران کنند.
مرتضی لطفی نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان کشور، در ارزیابی وضعیت سیمان در سالجاری گفت: طبق آمار ۵ماهه ابتدای سال، تقاضا و مصرف سیمان کشور نسبت به دوره مشابه با رشد ۴درصدی همراه بوده که ناشی از جنبوجوش مقطعی در بازار ساختوساز بوده اما رکود کماکان سایه سنگینی بر این بازار دارد و فعلا اجازه مثبت شدن آمارهای صنعت سیمان را نمیدهد.
وی با اشاره به اینکه صنعت سیمان باید توسط انجمن صنفی مدیریت شود نه دولت، افزود: تصدیگری دولت، تاثیرات منفی را بر هر بازاری از خود برجای میگذارد و بازار سیمان نیز از این قضیه مستثنی نبوده بنابراین باید تصمیمگیریهای این صنعت از سوی ستاد اقتصادمقاومتی به انجمن صفی کارفرمایان صنعت سیمان واگذار شود تا بازار بهصورت جدی تحت نظارت قرار بگیرد.
لطفی، تجربه صادراتی به بازار عراق را امیدبخش دانست و تصریح کرد: بازار عراق برای صادرکنندگان ایرانی، یادآور روزهای خوبی است زیرا در سالهای گذشته این کشور به عنوان مهمترین خریدار سیمان ایران مطرح بود و امیدواریم با رفع مشکلات امنیتی در عراق، صادرات سیمان ایرانی برای اجرای پروژههای عمرانی این کشور تقویت شود.
وی به افزایش بودجه عمرانی در کشورمان نیز اشاره کرد و گفت: با افزایش ۲۰درصدی بودجه عمرانی، میتوان شاهد تحولی در استفاده از مواد اولیه در بخش زیرساختها بود و به موازات آن، مصرف سیمان در داخل نیز افزایش پیدا میکند اما اگر باردیگر این بودجه عمرانی به پرداخت بدهیها اختصاص داده شود، وضعیت این صنعت در داخل کشور مشخص نیست.
امیرحسین کاوه دبیر سندیکای تولیدکنندگان لوله و پروفیل فولادی ایران و عضو کمیسیون صنایع اتاق ایران بازار مصرفی روسیه را بازاری بکر برای آینده صنعت سیمان دانست و گفت: روسیه بهعنوان هفتمین واردکننده سیمان در جهان با افزایش درخواست مصرف مواجه شده و شرکتهای تولیدکننده ایرانی میتواند تاثیرگذاری و پتانسیل خود را در تامین این بازار نشان دهند؛ تجربه افزایش تولید در حوزه سیمان طی سال ۹۳ برای پروژههای عمرانی عراق اتفاقی بود که تجربه شد اما با وجود این بازار مصرفی در شمال کشور، بار دیگر تولید سیمان میتواند آینده خوبی را برای فعالان این حوزه رقم بزند.