نیمه اول امسال صنعت فولاد و پتروشیمی بالای ۳۰ درصد رشد داشتند

به گزارش می متالز، حسین سلیمی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می گوید: در شرایط حاضر برخی از صنایع رشد خوبی داشته است؛ مثلا صنعت فولاد و صنعت پتروشیمی رشد بالای ۳۰ درصد را تجربه کرده است ولی این رشد به این معنا نیست که همه صنایع تولیدی رشد داشته باشد. صنایع غذایی و کشاورزی رشد منفی را تجربه کرده اند. گزارش مرکز آمار نشان می دهد که در ۹ ماهه سال ۱۳۹۷ رشد اقتصادی در گروه کشاورزی ۱. ۲ درصد، صنعت ۷. ۹ درصد و گروه خدمات ۰. ۶ درصد بوده است.

نیمه دوم سال ۹۷، مرکز پژوهش های مجلس در دو سناریوی مختلف، رشد اقتصادی سال ۹۸ را پیش بینی کرده بود که در خوش بینانه ترین حالت سناریو اول منفی ۴. ۵ درصد و در بدبینانه ترین حالت سناریو دوم منفی ۵. ۵ درصد خواهد بود. اما تازه ترین نتایج طرح پایش ملی کسب وکار در تابستان سال جاری نشان می دهد که شاخص ملی کسب وکار برای سومین فصل متوالی در مسیر بهبود گام برداشته و در بهترین وضعیت طی یک سال و نیم گذشته قرار گرفته است؛ این نتایج امید به بهبود وضعیت اقتصادی را در فعالان اقتصادی ایجاد کرده است.

اما برخی از اقتصاددان ها معتقدند با توجه به عدم قطعیت های پیش روی اقتصاد ایران، پیش بینی چشم انداز اقتصاد در نیمه دوم سال ۹۸ بسیار سخت است.
حسین سلیمی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران می گوید: یک سال اخیر، برای اقتصاد ایران بسیار دشوار بوده است؛ منفی بودن نرخ های رشد رسمی اقتصادی در بهار و تابستان سال گذشته موید همین ادعاست. از طرفی اگرچه نتایج طرح پایش ملی کسب وکار در تابستان سال جاری نشان می دهد که شاخص ملی کسب و کار برای سومین فصل متوالی در مسیر بهبود گام برداشته، اما باید این نکته را در نظر داشت که به نظر نمی رسد بهبودهای حاصل شده در همه این حوزه بسیار بزرگ و در همه اقلام باشد. سلیمی می گوید: آمارهای منتشر شده شاید خیلی گویای وضعیت موجود نباشد؛ مثلا شاخص بورس در چند ماه گذشته به غیر از چند روز اخیر وضعیت مثبتی داشته است.
شاخص بورس یک معیار سنجش است و این معیار در حوزه صنعت هم معنادار است ولی مثبت بودن بورس به معنای اثرات رشد در همه حوزه ها نیست. سلیمی درباره رشد صنعت می گوید: در ماه های گذشته صنعت رشد مثبتی داشته و این رشد در شاخص بورس هم نمایانگر بود. هر جا در شاخص ها رشد می بینیم حتماً صنعت هم در این رشد اثرگذار بوده است. البته این رشد شامل صنایع تولیدی نیست، بلکه بیشتر شامل صنایع پتروشیمی و فولاد بوده است.

این صنایع به دلیل رشد بالایی که داشته اثر خوبی بر شاخص کلان رشد گذاشته است. معنای این مساله این نیست که همه رشته های صنعتی رشد ۳۰ ۴۰ درصدی مثل فولاد و پتروشیمی داشته است. او تصریح می کند: با این حال، امکان مثبت شدن رشد اقتصادی در نیمه دوم سال ۹۸ در مقایسه با نیمه اول سال جاری وجود دارد؛ اما اگر نرخ های رشد اقتصادی را در بلندمدت در نظر بگیریم، با توجه به عدم قطعیت هایی که در رابطه با درآمدهای نفتی و همچنین وضعیت صادرات وجود دارد، نمی توان چندان به مثبت شدن شاخص های اقتصادی تا پایان سال خوش بین بود. اگرچه باز تاکید می کنم رشد در برخی از صنایع خوب بوده است و فولاد و پتروشیمی شاید بالای ۳۰ درصد رشد داشته اند ولی در کل آمار رشد کلان منفی است و به رشد مثبت نرسیده ایم.
سلیمی معتقد است: ما در سال آینده رشد منفی خواهیم داشت ولی این به معنای بهتر نشدن وضعیت رشد اقتصادی نیست. اگرچه شاخص کلان رشد منفی است؛ ولی این عدد از منفی ۷ درصد به منفی ۳ درصد رسیده است. مثلاً عملکرد پنج ماهه تولید صنایع معدنی نشان می دهد که ۹ کالای منتخب به طور متوسط ۱۳. ۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشت.

او تصریح می کند: با توجه به اینکه از سال آینده تأثیر تحریم ها بر بخش های مختلف اقتصاد ایران و افت تولید کم خواهد شد، بنابراین با سیاست گذاری های مناسب می توانیم به تدریج از رکود خارج شویم؛ منتها باید دو نکته را در نظر داشته باشیم. اول اینکه خارج شدن از رکود در گروی این است که رشد منفی اقتصادی را به صفر برسانیم و دوم اینکه رکودی را که طی سال های گذشته شاهد آن بودیم، جبران کنیم. سلیمی به وضعیت بازار ارز اشاره می کند: ثبات در بازار ارز و تثبیت نسبی نرخ ارز سبب شده که صنایع بتوانند از این وضعیت باثبات در جهت رشد مثبت بهره بگیرند.
اما این رشد مثبت، رشد اشتغال در پی نداشته است. عضو هیات نمایندگان اتاق ایران دلیل را چنین تبیین می کند: بعضی از صنایع که رشد بالایی داشتند با نیروی کار قبلی سعی کرده اند که بنگاه خود را اداره کنند و برای اضافه و تغییر نیروی کار اقدامی نداشته اند. البته این عدم تغییر در گذشته باعث منفی شدن میزان رشد بود ولی در این دوره نیروی کار با ظرفیت بالای خود کار کرده است.
رشد ۳۰ درصد به معنای رشد ۳۰ درصدی شاغلان نیست. در این دوره حدود ۸۰۰ ۷۰۰ هزار شغل ایجاد شده است که ولی آمار مقایسه ای نسبت به سال قبل نداریم.

سلیمی ادامه می دهد: مقوله رشد اقتصادی به خودی خود بسیار پیچیده است و عوامل بسیاری بر مثبت شدن این مقوله تأثیرگذار هستند. اما نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که دو شاخص بهره وری و شاخص سهولت کسب وکار که اثرگذار بر رشد اقتصادی بوده، در حال حاضر بسیار پایین هستند و چشم انداز اقتصاد ایران هم در بلندمدت و میان مدت، با توجه به تنش میان ایران و سایر کشورها چندان مثبت به نظر نمی رسد؛ بنابراین اینکه در سال ۹۸ انتظار داشته باشیم که رشد اقتصادی مثبتی را تجربه کنیم با توجه به واقعیت های اقتصادی دست یافتنی نیست. اما در همین شرایط باز هم رشد صنعت فولاد و پتروشیمی خیلی خوب است ولی بقیه صنایع مثل صنایع غذایی و کشاورزی رشد مناسبی ندارد.

به گفته سلیمی سیاست گذاری بودجه ای، مالی و اصلاحات ساختاری مهم ترین مولفه هایی هستند که در شرایط کنونی به اقتصاد کشور کمک خواهند کرد؛ به هر حال تحریم اثرات خود را خواهد داشت ولی باید سعی کرد با سیاست گذاری های مناسب در داخل، گشایش هایی را ایجاد کند تا از تحریم های خودساخته جلوگیری شود.