اصلاح قیمت بنزین چه تاثیری بر پولشویی دارد؟

به گزارش می متالز، ورود مجدد سود حاصل از این قاچاق به داخل کشور، در قالب کالاهای دیگر انجام می‌شود که بخش عمده‌ای از آن با هدف پولشویی است. اختلاف بسیار زیاد قیمت سوخت در ایران با کشورهای همسایه، عامل اصلی روزانه حداقل ۱۰ میلیون لیتر قاچاق سوخت در کشور بوده‌ است. حالا با اصلاح قیمت سوخت و سهمیه‌بندی آن، پیش‌بینی می‌شود که از حجم این قاچاق و به تبع آن پولشویی، کم شود.

میزان قاچاق سوخت در ایران چقدر است؟

آمارهای مختلفی از قاچاق سوخت در ایران وجود دارد. مهرماه گذشته، پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، میزان قاچاق سوخت (اعم از بنزین و گازوئیل) به خارج از کشور را ۲۰ تا ۴۰ میلیون لیتر در روز اعلام کرد. پیش از آن نیز یکی از نمایندگان عضو کمیسیون انرژی مجلس میزان قاچاق بنزین به خارج از کشور را ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر در روز اعلام کرده بود. کمی بعد از آن، در ۳۰ آبان ۹۷، عبدالله هندیانی، معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «در سه ماه اخیر روزانه ۱۰ تا ۱۳ میلیون لیتر سوخت کشور، قاچاق شده است. بر این اساس در این سه ماه، حدود ۳ میلیارد لیتر سوخت قاچاق شده است.» گفته می‌شود که قاچاق هر لیتر بنزین حداقل ۴ هزار تومان سود دارد. اگر رقم حداقلی قاچاق روزانه سوخت یعنی ۱۰ میلیون لیتر در نظر گرفته شود، قاچاق بنزین روزانه ۴۰ میلیارد تومان سود دارد. این رقم معادل هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان حداقل سود قاچاق بنزین در یک ماه و ۱۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان طی یک سال است.

قاچاق سوخت و نابودی صنایع

حجم زیادی از سود قاچاق سوخت، صرف پولشویی به اشکال مختلف می‌شود. حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران نیز دو هفته پیش گفته بود: «روزانه هفت میلیون لیتر گازوئیل از مرزها قاچاق و خارج می‌شود و پولشویی‌هایی نیز اتفاق می‌افتد.» محمد فاضلی، جامعه‌شناس نیز چندی پیش گفته بود: «قاچاق سوخت، فقط هدررفت منابع طبیعی و سرمایه‌های این کشور نیست، بلکه از آن بسیار فراتر می‌رود و نیروی محرکه شبکه‌ای از پولشویی، واردات، نابودی صنایع داخلی و فقیرتر شدن کارگر ایرانی است. قاچاق سوخت، بخشی از سوخت محرک نابودی اقتصاد، سیاست و جامعه ایرانی است. پول فراوان حاصل از آن پا به هر عرصه‌ای بگذارد، فساد می‌آفریند.» حجم پول کثیف موجود در دنیا بین ۵۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. این عدد معادل ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص جهان است. همچنین از این حجم، ۴۷ درصد در آمریکا، ۳۰ درصد در اروپا و مابقی در سایر نقاط جهان جریان دارد.

فاضلی پیش از این مساله قاچاق سوخت، پولشویی و نابودی صنایع را در یادداشتی چنین توضیح داده بود: «تصور کنید ۱۰۰هزار لیتر بنزین از ایران با نرخ هر لیتر یک هزار تومان به ترکیه قاچاق می‌شود. نرخ این سوخت در بازار ترکیه هر لیتر حدود ۸ تا ۹ هزار تومان است و دست‌کم هر لیتر آن برای قاچاقچیان ۵ تا ۶ هزار تومان سود دارد. هر ۱۰۰هزار لیتر بنزین، ۷۰۰ میلیون تومان پول و بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان سود در اختیار قاچاقچی قرار می‌دهد. قاچاقچی سوخت برای انتقال این پول به ایران، آن ‌را به منسوجات و پوشاک تبدیل می‌کند (به‌طور حتم به کالاهای دیگر هم می‌تواند تبدیل کند). ۷۰۰ میلیون تومان کالای ترکیه‌ای حتی اگر در ایران به نصف نرخ یعنی ۳۵۰ میلیون تومان هم فروخته شود، به این معناست که قاچاقچی ۱۰۰ میلیون تومان هزینه خرید سوخت در ایران را در بازگشت به ۳۵۰ میلیون تومان تبدیل کرده و کالای ترکیه‌ای را هم به نصف نرخ همان کالا در ترکیه در ایران به فروش رسانده است. این کار پولشویی نیز هست. قاچاق سوخت مقادیر بسیار زیادی پول در اختیار قاچاقچیان قرار می‌دهد تا از طریق واردات کالا، پولشویی و صنایع داخلی را نابود کنند.»

اثر سهمیه‌بندی بر قاچاق سوخت

حالا که قیمت بنزین افزایش یافته و سهمیه‌بندی شده است، پیش‌بینی‌ می‌شود که در میزان قاچاق سوخت و به تبع آن، پولشویی نیز تغییراتی ایجاد شود. عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این‌باره می‌گوید: «افزایش قیمت بنزین، حاشیه سود قاچاق این کالا را پایین می‌آورد. به همین دلیل در درازمدت، می‌تواند باعث کاهش قاچاق سوخت شود. پولشویی، یکی از اهداف و آثار قاچاق سوخت بوده است. بنابراین با کاهش حاشیه سود این نوع قاچاق، این راه پولشویی نیز مسدود می‌شود.»