ضرر قطع شدن اینترنت برای کسب و کارهای اینترنتی چقدر است؟

به گزارش می متالز، همه می‌دانیم که از جمعه شب (۲۴ آبان ۹۸) اینترنت همراه و ثابت قطع شد. دلیل این قطعی اینترنت “جلوگیری از گسترش اعتراضات” اعلام شده است. همچنان همه می‌دانیم که مدت زیادی است این اعتراضات فروکش کرده و تقریبا یک هفته بعد از آغاز قطع شدن اینترنت، اینترنت ثابت وصل شد. در حالی که وعده اتصال اینترتت همراه از یکشنبه ۳ آذر ۹۸ وجود داشت، اما تا زمان نگارش این مطلب چنین اتفاقی رخ نداده است. احتمالا شما هم حتی اگر کاربر خیلی بی تفاوت به اینترنت هم باشید بازهم در ذهن خود انتظار دارید این قطع شدن اینترنت سبب ضرر مالی کسب و کار‌های مبنی بر اینترنت شده باشد. من به عنوان شخصی که درآمد او از اینترنت بوده و دوستان زیادی این زمینه دارم، دوست دارم چند برش از ضرر قطع شدن اینترنت برای کسب و کار‌های اینترنتی را برای شما ارایه بدهم. در ادامه با ترنجی همراه باشید تا ببینیم ضرر قطع شدن اینترنت برای کسب و کار‌های اینترنتی چقدر است؟

تقریبا تمام مواردی که این مطلب عنوان می‌شود را می‌توانید در لحظه و از طریق سرویس‌هایی که معرفی می‌شود (یا شاید شما از سرویس‌های دیگری بهره بگیرید) صحت آزمایی کنید. از این بابت فکر می‌کنم تا حد امکان اکثر شبهات به ترتیب از بین برود.

برای اینکه ببینیم چه مقدای ضرر متوجه کسب و کار‌های اینترنتی شده است باید بدانیم که از چه روش‌هایی می‌توان در اینترنت درآمد کسب کرد. چند نمونه از آن‌ها که در حد دانش و اطلاع من است را برای شما لیست می‌کنم:

1. تبلیغات
2. فروش محصول و خدمات

این خیلی ساده است، تقریبا تمام کسب و کار‌ها از همین دو روش کسب و درآمد می‌کنند. اجازه بدهید کمی این را باز کنم تا شمول بیشتری داشته باشد.

• در تبلیغات اینترنتی هر فضایی که بیننده داشته باشد (مثل تبلیغات محیطی و انواع دیگر) خریدار دارد. شبکه‌های اجتماعی (مثل اینستاگرام یا تلگرام که در جامعه ما بیشتر شناخته شده اند) و وب سایت (اعم از تبلیغات متنی، بنری، کلیکی یا رپورتاژ آگهی) مهم‌ترین آن‌ها هستند.
• پدر فروش محصول و خدمات همچنان در شبکه‌های اجتماعی، وب سایت‌ها یا حتی بازی‌ها یک محصول یا یک سرویس فروخته می‌شود.

هر دو روش نیاز دارد که شما مخاطب داشته باشید. مخاطب برای نمایش تبلیغات و مخاطب برای خرید محصول یا خدمات شما. اما چطور می‌توان مخاطب را به سمت کسب و کار‌های اینترنتی هدایت کرد؟
چطور می‌توان مخاطب را به سمت کسب و کار‌های اینترنتی هدایت کرد؟
این بستگی دارد که شما در چه محیطی از اینترنت کار می‌کنید؟ وب سایت ها؟ نرم افزار یا بازی ها؟ یا شبکه‌های اجتماعی؟ هر کدام از این‌ها راه و روش خود را دارند.

1. جذب مخاطب وب سایت ها: ترافیک مستقیم، تبلیغات، جستجو در موتور‌های جستجو
2. جذب مخاطب نرم افزار یا بازی ها: تبلیغات، کارا بودن یا جذابیت محتوا، نصب مستقیم
3. شبکه‌های اجتماعی: محتوای کارا یا جذاب، تبلیغات، جذب مستقیم

یکی از مهم‌ترین روش‌های جذب مخاطب را می‌توان جستجو در موتور‌های جستجو دانست، این برای هر سه شاخه می‌تواند مفید باشد، ولی ترتیب موثر بودن آن به ترتیبی است که در بالا ارایه کردیم. عموما وب سایت‌ها از این راه بیشتر مخاطب جذب می‌کنند. به خود نگاه کنید؛ تا به حال چند سایت را با تایپ کردن آدرسش وارد آن شده اید؟ چند سایت را جستجو کردن سوال خود در موتور‌های جستجو باز کرده اید، حتی اگر آن را نشناسید؟ مشخصا تعداد سایت‌هایی که به روش دوم به آن رسیده اید به مراتب بیشتر از سایت‌هایی است که به روش عادی وارد آن شده باشید.

اهمیت موتور جستجو در کسب و کار‌های اینترنتی

این یعنی یک موتور جستجو قوی می‌تواند وب را زنده نگاه دارد. وقتی می‌گوییم موتور جستجو شاید ناخودآگاه G بزرگ یا گوگل به یادتان بیاید. بله، گوگل حداقل بهترین موتور جستجو در دنیا است و اگر وب سایت داشته باشید یا حتی صاحب اپلیکیشن (به معنی نرم‌افزار یا بازی) می‌دانید که این موجود نامرئی مهم‌ترین دلیل زنده بودن شما با نبودن شماست.

شما به راحتی و با تخمین قابل قبولی می‌توانید از سرویس‌های الکسا یا سیمیلاروب ببینید که چه مقدار از ترافیک وب سایت‌هایی که می‌شناسید از طریق جستجو در موتور‌های جستجو است. شناخته شده‌ترین برند‌ها در این حداقل ۳۰درصد ورودی از گوگل دارند و متکی به جستجو‌ترین آن‌ها تا ۹۰درصد ترافیک خود را از گوگل دریافت می‌کنند. توجه کنید که وب سایت‌هایی هم وجود دارند که جستجو گوگل آن‌ها بسیار کم است، اما آن‌ها مشخصا برنامه ریزی درآمدی مشخصی ندارند یا حتی اصلا وب سایت آن‌ها برای درآمد طراحی نشده است.

حداقل ورودی ۳۰درصد و حداکثر بالای ۹۰درصد

حال تصور کنید گوگلی نباشد! نه اصلا تصور نکنید که یک سرویس داخلی بتواند جای آن را بگیرد چرا که یک هفته پیش در ترنجی دیدیم یوز و پارسی جو در وضعیت قطع بودن اینترنت خارجی اصلا نتوانستند جای گوگل را پر کنند. البته که امیدواریم روزی چنین اتفاقی رخ بدهد، اما فعلا که رخ نداده چطور؟

1. اگر وب سایت مذکور فروشگاه باشد، حداقل ورودی ۳۰درصد و حداکثر بالای ۹۰درصد را از دست می‌دهد. این با تخمین خوبی به معنی کاهش فروش به همین میزان است.
2. اگر وب سایت مذکور اصلی‌ترین راه درآمدی اش از تبلیغات باشد، حداقل ورودی ۳۰درصد و حداکثر بالای ۹۰ درصد را از دست می‌دهد که این به صورت مستقیم به معنی کاهش درآمد به همین میزان است.

من در ترنجی به عنوان یک وب سایت اخبار فناوری با درآمد متکی بر تبلیغات می‌توانم تایید کنم به میزان کاهش ورودی از موتور‌های جستجو، شاهد کاهش درآمد بوده ام. این برای تبلیغات کلیکی یا تبلیغات ثابت و حتی رپورتاژ اگهی‌ها صادق است.

اما این تنها سطح میزان ضرری است که یک وب سایت چه فروشگاهی و چه متکی بر تبلیغات از نبود یک موتور جستجو مهم مثل گوگل متحمل می‌شود. بزرگترین ضرر را می‌توان پایه ای‌ترین ضرر دانست، صدمه قابل توجه به بهینه‌سازی برای موتور‌های جستجو یا (SEO) سایت با عدم وجود ورودی از طریق آن‌ها در یک هقته قطعی سراسری و ۱۲ روز قطعی اینترنت موبایل به تمام وب سایت‌های ایرانی وارد شده است.

تاثیر قطع بودن اینترنت موبایل بیشتر از قطعی اینترنت ثابت

در این بین قطع بودن اینترنت موبایل بیشتر از قطع بودن اینترنت ثابت به تمام جوانب یک وب سایت صدمه می‌زند، چرا اکثر مخاطب وب سایت‌ها (بین ۴۰ تا ۹۰ درصد) از طریق موبایل به اینترنت دسترسی داشتند. درصد قابل توجهی از این دستگاه‌های موبایلی با اینترنت همراه به وب سایت مورد علاقه خود می‌آمدند. همچنین نرم‌افزارها، بازی‌ها یا شبکه‌های اجتماعی با درصد بیشتری از مخاطب کاربر موبایل روبه‌رو هستند و حالا کاربران فقط با اینترنت ثابت به آن‌ها دسترسی دارند.

ما تا به اینجا درباره کاهش درآمد کسب و کار‌های اینترنتی صحبت کردیم و بیشتر متمرکز بر ورود مخاطب به آن‌ها صحبت کردیم. این کاهش ورود مخاطب به وب سایت‌ها به وضوح از سرویس‌هایی که بالا ذکر شد (الکسا و سیمیلاروب) قابل بررسی است. کاهش درآمد وب سایت‌های متکی بر تبلیغات با همین فاکتور قابل سنجش است چرا که بازدید تبلیغات کاملا با درآمد تبلیغات (حال قرارداد با نمایش یا کلیک) تاثیر دارد.

اما فروش کسب و کار‌های اینترنتی که شامل فروشگاه‌های اینترنتی، نرم‌افزار‌ها و بازی است به چه مقدار کاهش پیدا کرده است؟ برای تخمین زدن این مورد با آقای امیری از درگاه پرداخت زرین پال که یک درگاه پرداخت واسط بوده و برای پرداخت برخی کسب و کار‌های اینترنت اینترنتی استفاده می‌شود مصاحبه تلفنی کردیم.

کاهش تراکنش‌های زیرین پال از زمان قطعی اینترنت تا سه شنبه ۵ آذر ۹۸

طبق اطلاعات ارایه شده توسط زرین پال به ترنجی تعداد تراکنش‌های انجام شده از این درگاه پرداخت که عموما مربوط به کسب و کار‌های کوچک می‌شود، روزانه ۱۵۰ هزار عدد بوده است. من از ایشان درباره ارزش ریالی تراکنش‌های پرسیدم و مبلغ حدودا ۱۵۰ میلیارد ریال عنوان شد.

با قطع شدن اینترنت به صورت کلی و فقط در دسترس بودن اینترنت داخلی به دلیل قطعی ۲ یا ۳ ساعته بانک‌هایی مثل بانک ملی یا بانک‌های خصوصی و کاهش مخاطبان وب سایت‌هایی که فروش داشتند، تعداد این تراکنش کاهش بسیار زیاد داشته و ۲۲۰۰ تا ۲۴۰۰ تراکنش رسیده است.

پیش از اتصال اینترنت ثابت تعداد تراکنش‌ها به ۴۰۰۰ عدد رسید که همچنان عدد بسیار کمی است. با اتصال اینترنت ثابت و بازیابی مخاطبین وب سایت ها، نرم افزار‌ها و سرویس‌هایی که از زرین پال استفاده می‌کردند، تعداد تراکنش‌ها تا روزانه ۷۵ هزار تراکنش بازیابی شده است که به گفته آقای امیری ارزش ریالی معادل این تعداد تراکنش تقریبا ۷۵ میلیارد ریال است.

این نشان می‌دهد قطع شدن اینترنت مشخصا به معنی مرگ کسب و کار‌های اینترنتی است. در نظر داشته باشید که حتی اگر وب سایت در دسترس باشد، اما مخاطبی به آن هدایت نشود، گویی که آن وب سایت اصلا وجود ندارد!

حالا و همجنان با وصل شدن اینترنت ثابت، اما قطع بودن اینترنت همراه می‌بینیم که فقط ۵۰درصد تراکنش‌ها بازیابی شده است.

جمع بندی ضرر‌های حاصل از قطع شدن اینترنت

1. به این ترتیب می‌بینیم که با عدم هدایت ترافیک مناسب از طریق موتور‌های جستجو به وب سایت ها، تعداد مخاطبین آن‌ها به شدت کاهش پیدا می‌کند که در تبلیغات یا فروش آن‌ها تاثیر مستقیم دارد.
2. با عدم در دسترس بودن وب سایت برای موتور جستجویی مانند گوگل، افت رتبه بهینه سازی برای موتور‌های جستجو یا SEO شاهد آسیبی به مراتب ریشه ای‌تر به آن وب سایت می‌شویم که حتی با اتصال اینترنت هم برطرف نمی‌شود و مدت زیادی با عادی شدن شرایط زمان نیاز دارد.
3. کاهش تراکنش‌های زرین پال که عموما برای کسب و کار‌های کوچک استفاده می‌شود می‌بینیم که درآمد فروشگاه‌ها یا نرم‌افزار و بازی‌هایی که به صورت مشخص از فروش محصول یا سرویس کسب درآمد می‌کنند به شکل بسیار شدید افت داشته است.

این یعنی با هر دقیقه قطع بودن اینترنت و عدم دسترسی ارایه دهنده خدمات و محتوا به کاربران شاهد ضرر‌هایی هستیم که قابل جبران نیستند و وقتی برخی مسوولان درباره عدم قطعیت زمان اتصال اینترنت (حتی اینترنت موبایل) صحبت می‌کنند یا مثلا می‌گویند “ظرف یک با دو روز آینده” شاید اینترنت وصل شود، چه آشوبی در کسب و کار‌های اینترنتی که مشاغل بسیار زیادی ارایه کرده اند، به پا می‌شود.

شما صاحب کسب و کار اینترنتی هستید؟ ضرر شما به چه شکل بوده و آیا قابل جبران است؟