وقتی مسئولان موتور‌های مرده را به مردم زنده ترجیح می‌دهند!

به گزارش می متالز، برخلاف تصور عموم که گمان می‌کنند خودرو‌ها نسبت به موتور سیکلت‌ها سهم بیشتری در آلودگی هوا دارند، کارشناسان معتقدند که موتور سیکلت‌ها در جدول متهمان آلودگی هوا صدر نشین هستند و با جثه کوچکشان، بیش از یک چهارم آلودگی هوای تهران را تولید می‌کنند!

با فرارسیدن موج سرما و به مدد وارونگی جوی، بار دیگر غول آلودگی در کلانشهر‌های کشورمان از خواب برخاسته و «شاخص آلودگی هوا» به عبارتی پرکاربرد در اخبار و حتی محاورات عمومی مردم تبدیل شده است. شاخصی که نسبت مستقیمی با سلامت شهروندان دارد و با نیم نگاهی به رهگذرانی که هنگام تردد در معابر از ماسک استفاده می‌کنند، میزان اهمیت آن برای عموم خودنمایی می‌کند.

البته آلودگی هوا مقوله‌ای نسبتا پیچیده است که عوامل زیادی در شکل گیری و کاهش و افزایش آن نقش ایفا می‌کنند، اما تقریبا همگان در این نکته اشتراک نظر دارند که وابستگی زیادی به احتراق سوخت‌های فسیلی دارد. فرایندی که از موتورخانه منازل و ادارات تا موتور خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها را شامل می‌شود و به تاکید کارشناسان، موتور‌های بنزین سوز سهم بیشتری در آن دارند.

با این مقدمه، پر واضح است که کاهش آلایندگی خودرو‌های سواری و موتورسیکلت ها، بهترین راهکار برای کاهش آلودگی هواست. اتفاقی که می‌شود با بهبود کیفیت سوخت و ارتقای استاندارد خودرو‌های تولیدی به دنبال رقم زدنش رفت، اما راه میان بر و سهل الوصول تر، خارج کردن خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده است که آلاینده‌ تر از انواع جوان ترشان هستند.

این پیش درآمدی است که طی سال‌های گذشته بر مبنایش طرح‌های متعددی برای اسقاط خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده در دستور کار قرار گرفته و هر بار به دلایل فراوان، ناکام مانده است. دلایلی که یکی از نمونه‌های اخیرش، افزایش شدید قیمت خودرو و صف‌های عریض و طویل شکل گرفته برای خرید خودرو‌های نو است. معضلی که شاید به این زودی‌ها حل شدنی نباشد.

وضعیتی که ظاهرا موجب شده موجی از یاس و نومیدی مسئولان را در بر بگیرد و پروژه اسقاط تا زمان نامعلوم به بوته فراموشی سپرده شود. اشتباهی بزرگ که ظاهرا در رقم خوردن آن یک اشتباه بنیادین نقش آفرینی کرده است؛ این اشتباه که بالاترین سهم تولید آلاینده ناشی از احتراق سوخت‌های فسیلی متعلق به خودرو‌های فرسوده است، در حالی که به تاکید کارشناسان، موتورسیکلت‌های فرسوده جایگاه بالاتری دارند.

تنها کافی است بدانید که میزان آلودگی هر موتورسیکلت ۴ برابر بیشتر از خودرو است و این میزان بالا نتیجه تکنولوژی تاریخ گذشته به کار رفته در این وسایل (بالغ بر ۹۵ درصد موتورسیکلت‌های داخلی از نوع کاربراتوری هستند و در ساختار موتور و اگزوزشان، هیچ مانعی برای عدم انتشار بنزین خام یا آلاینده‌های مختلف تعبیه نشده و همچنین بسیاری شان احتراق ناقص و مصرف بالا دارند و...) است تا اوضاع برایتان روشن‌تر شود.

اکنون اگر به موارد یاد شده، سهم بالای این وسایل نقلیه در تولید آلودگی صوتی را هم اضافه کنیم، پی خواهیم برد که چرا قانون گذار در «قانون پاک»، سن فرسودگی موتورسیکلت را پایین‌ تر از خودرو در نظر گرفته و بر ضرورت اسقاط و جایگزینی آن‌ها تاکید کرده است. در قانونی که البته هنوز اجرایی نشده و امید چندانی به اجرایش در آینده نزدیک نیز نیست، بماند که در صورت اجرا هم، شامل موتور‌های فرسوده و مستهلک نخواهد شد!

بله، درست خواندید؛ فعلا قرار نیست موتور‌های فرسوده اسقاط شوند چراکه در اسفند ماه سال گذشته موتور سیکلت‌ سازان با حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد حذف ماده مربوط به اسقاط موتورسیکلت‌های کاربراتوری را به دولت ارائه کردند و دولت مردان نیز بعد از بررسی، با پیشنهاد ارائه شده موافقت کرده و اجرای ماده قانونی مربوط به این مقوله را به تعویق انداختند!

این تعویق معنایی ندارد جز اینکه هفت هشت میلیون موتورسیکلت فرسوده‌ای که در کشور تردد می‌کنند و به باور کارشناسان، هر ده تایشان در هر کیلومتر معادل یک اتوبوس دیزلی قدیمی ذرات معلق تولید می‌کنند، کماکان به تولید آلاینده‌های مرگبار ادامه خواهند داد، بی آنکه حتی تدبیری برای کاهش آلایندگی شان اتخاذ شود یا از تردد آن دسته از موتور‌هایی که آلایندگی شان به شدت مشهود است، جلوگیری به عمل آید.

ماجرا زمانی تلخ‌ تر می‌شود که بدانید بسیاری از این موتور‌های فرسوده و آلاینده به دلایل فراوان توقیف می‌شوند و در پارکینگ‌ها رسوب می‌کنند تا بعد از چند سال تملک شده و با فروش توسط نهادی که مالکیت شان را به دست آورده، بار دیگر به معابر باز گردند و ثابت کنند که برای مجموعه گسترده‌ ای از نهاد‌ها و ارگان‌ها و سازمان ها، موتور‌های مرده اهمیت بیشتری دارند تا مردم زنده، چراکه از اولی کسب سود می‌کنند و به این مهم واقف هستند که امثال سازمان حفاظت محیط زیست که می‌بایست مراقب مردم باشند، کاری به این مسائل ندارند.