تحلیل چرایی رشد هیجانی بورس / ورود پول‌های تازه به بازار سهام

به گزارش می متالز، در حالی دماسنج بورس ۱۴ روز متوالی را مثبت پشت سر گذاشته است که عمده افزایش قیمت‌ها در ابتدای روند صعودی در سهام کوچک‌ تر رخ داد. ورود نقدینگی تازه در کنار انتظارات تورمی مهم‌ ترین محرک‌های بورس در آغاز این مسیر بود. اما پایان هفته گذشته، نیروهای تازه‌ای در جهت افزایش قیمت‌ها به چشم خورد؛ به طوری‌ که پس از رشد نرخ دلار، بازار جهانی در حوزه نفت و فلزات نیز صعودی شد و همین امر کافی بود تا در معاملات دیروز توجه معامله‌ گران به سهام شاخص‌ ساز کالایی جلب شود و ارزش معاملات بورس تا مرز ۲ هزار میلیارد تومان پیش رود.

این مساله در صورت تداوم به معنای ورود پول‌های تازه به سمت سهام است که می‌تواند زمینه‌ ساز موج تازه‌ای از رونق عمومی این بازار باشد. در غیر این صورت دو سناریو برای جریان نقدینگی بورس تهران قابل تصور است که یکی کوچ سهامداران از شرکت‌های کوچک به سمت بزرگ‌ ترهاست و دیگری ادامه روند قبلی و باقی ماندن اقبال به نمادها با ارزش بازار پایین‌ تر حداقل در کوتاه‌ مدت خواهد بود.

شاخص کل بورس تهران به سبب جبهه قدرتمند تقاضا در اولین روز معاملاتی هفته به رکورد تاریخی دیگری دست یافت. به این ترتیب دیروز نماگر اصلی بازار سهام با رشد بیش از ۵ هزار واحدی که چهاردهمین رشد متوالی این نماگر به‌ حساب می‌آید، از میانه کانال ۳۲۷ هزار واحدی عبور کرد. رکورد قبلی این نماگر در تاریخ ۱۳مهرماه به ثبت رسیده بود. میزان شاخص در این تاریخ ۳۲۷ هزار و ۳۰۶ واحد بود. البته شاخص بورس پیش از این در رویه روزانه معاملات روز سیزدهم سطوح بیش از ۳۳۰ هزار واحدی را نیز تجربه کرده بود. رشد قیمت فلزات و در عین حال نفت در بازار جهانی در کنار ورود دلار به کانال ۱۳ هزار تومانی از مهم‌ ترین دلایل پرش ۵ کانالی شاخص سهام با اهرم گروه‌های بزرگ کالایی بود. ارزش معاملات خرد سهام نیز دیروز از ۱۹۰۰ میلیارد تومان فراتر رفت. در این شرایط انتشار لایحه بودجه سال ۹۹ در روز جاری می‌تواند در تعیین مسیر کوتاه‌ مدت سهام و تغییر ریل توزیع نقدینگی در بورس تهران اثر جدی بگذارد.

رشد نرخ دلار و واکنش بورسی‌ها

دلار در پایان هفته گذشته بعد از ۵ ماه مجددا به کانال ۱۳ هزار تومانی وارد شد. این موضوع مهم‌ ترین محرک سبز پوشی سهام بورسی در هفته گذشته قلمداد می‌شود. اثر گذاری رشد نرخ دلار بر بورس تهران را از چند منظر می‌توان مورد بررسی قرار داد. در یک نگاه افزایش بهای دلار و به موازات آن کاهش ارزش ریال سبب شد تا انتظارات تورمی که پیش‌تر به‌ واسطه اصلاح قیمت بنزین ایجاد شده بود، تقویت شود. بورس تهران نیز که همواره در دوره‌های تورمی با رشد اسمی قیمت‌ها همراه شده است حال از روند نرخ دلار متاثر شده است. در واقع افزایش شاخص ارزی کشور به معنای کاهش بیشتر ارزش ریال است و در این شرایط بار دیگر سرمایه‌ گذاران برای فرار از کاهش بیشتر ارزش سرمایه‌ هایشان به سمت دارایی‌های دیگر روی می‌آورند. این مهم درحال‌حاضر به شکل تشدید تقاضای عمومی سهام انعکاس یافته است.

دومین موضوع اما به افزایش تقاضا و همچنین رشد قیمت‌ها در بورس‌ کالا باز می‌گردد. نرخ محصولات عرضه شده از سوی شرکت‌های سهامی در بورس‌ کالا طی روزهای اخیر روندی افزایشی داشته است. شرایط تا جایی پیش رفته است که حتی برخی از تحلیلگرانی که پیش از این روند صعودی قیمت سهام را منطقی نمی‌دانستند، درحال‌ حاضر با شرط بالا ماندن نرخ دلار، صعود بورس و ثبت رکوردهای جدید در این بازار را قطعی می‌دانند. با تمام این تفاسیر درحال‌حاضر بیش از نوسانات روزانه این ارز، سطح پایداری دلار است که برای بورس تهران اهمیت دارد، چراکه نرخ‌های تعادلی دلار است که در صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها منعکس می‌شود.

صعود کالایی‌ها با سیگنال جهانی

بازار جهانی هفته گذشته روندی مثبت را برای معامله‌ گران خود به ارمغان آورد. در این میان نفت برنت با رشد ۶/ ۱ درصدی و مس با بازپس گرفتن سطح ۶ هزار دلار بیش از دیگران خودنمایی کردند.

نشست دو روزه کشورهای عضو و غیرعضو اوپک موسوم به اوپک پلاس پنج‌ شنبه گذشته با حدود ۵۰۰ هزار بشکه کاهش بیشتر تولیدات نفت نسبت به توافق قبلی به پایان رسید. در این میان سعودی‌ها اعلام کردند ۴۰۰ هزار بشکه مازاد بر این رقم را به‌طور داوطلبانه تا پایان فصل اول ۲۰۲۰ از تولیدات خود کم می‌کنند. با اقدام داوطلبانه سعودی‌ها در کاهش تولید، مجموع کاهش تولید اوپک پلاس به ۱/ ۲ میلیون بشکه در روز نزدیک می‌شود. این موضوع سبب شد تا هر دو شاخص نفتی که در محدوده منفی به سر می‌بردند، صعودی شوند. از این رو هر بشکه نفت خام برنت ۵۵/ ۱ دلار افزایش قیمت داشت و روی ۳۷/ ۶۴ دلار بر بشکه ایستاد. شاخص نفت‌خام آمریکا نیز ۲/ ۱ دلار رشد کرد و به ۱۳/ ۵۹ دلار بر بشکه رسید. به موازات رشد بهای نفت در بازار جهانی، سهام زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی نیز بر مدار صعود قرار گرفتند و شاخص این صنعت رشد حدود یک درصدی را تجربه کرد.

 بازدهی ۳٫۶ درصدی بورس در هفته دوم آذر

این درحالی است که میانگین قیمت سهام مذکور در دو ماه ابتدایی پاییز ۹۸ تنها ۲ درصد افزایش یافته بود. موضوعی که خوشایندی این خبر مثبت را برای بازار نفت و بورس تهران نشان می‌دهد. اما واکنش کمرنگ قیمت‌ها به این موضوع تاکید می‌کند که بازار نفت هنوز نسبت به عوامل دیگری از جمله مذاکرات چین و آمریکا و در عین حال سرنوشت تولیدات شیل آمریکا حساسیت نشان می‌دهد.

در بازار مس نیز روز گذشته شرایط مشابهی را شاهد بودیم. به این ترتیب شامگاه جمعه مس توانست با ثبت رشد بیش از ۲ درصدی، بعد از گذشت ۵ ماه از مرز ۶ هزار دلار عبور کند. در این خصوص برخی تحلیلگران از نگاه بنیادی روند کاهشی انبارهای مس را مهم‌ ترین دلیل صعود بهای فلز سرخ عنوان می‌کنند. در این میان برخی منابع آگاه از روند مثبت مذاکرات صلح تجاری میان دو کشور چین و آمریکا برای امضای فاز اولیه توافق خبر دادند. این درحالی است که پیش از این خبرها حکایت از برخی اختلافات سیاسی درباره مساله هنگ‌ کنگ میان چین و آمریکا داشت.

در سوی دیگر، آمار اشتغال آمریکا بسیار فراتر از انتظار بود. بر اساس این آمار ۲۶۶ هزار شغل جدید در ماه گذشته ایجاد شد که حدودا ۸۰ هزارتا بیش از انتظارات بود. این موضوع نگرانی‌ها از رکود اقتصادی را تقلیل داد و با صعودی کردن بازارهای سهام به رشد کامودیتی‌ها نیز کمک کرد. از این رو دیروز تالار شیشه‌ای شاهد اقبال مجدد بورس‌ بازان به نمادهای گروه فلزات بود. به‌ طوری که این صنعت بیشترین ارزش دادوستدهای روزانه را نیز در اختیار گرفت. در صدر شرکت‌های زیرمجموعه این گروه سهام شرکت ملی مس ایران قرار داشت که در سقف مجاز قیمتی مورد دادوستد قرار گرفت و با وجود عرضه‌های چندباره اما با صف خرید معاملات روز شنبه را پایان داد.

ورود پول ‌تازه یا شیفت نقدینگی؟

جدی‌ ترین رشد شاخص کل بورس از ۳۰ مهرماه درحالی رقم خورد که ارزش معاملات خرد هم رقم قابل‌توجه ۱۹۰۰ میلیارد تومان را ثبت کرد. عطش اهالی سهام برای شرکت در داد و ستدهای روز گذشته خود را در صف‌های خرید نیز نشان داد و ۲۵۰ نماد بورسی با رشد قیمت معاملات خود را سپری کردند و در این میان ۶۸ نماد نیز با صف خرید معادل ۱۷۵ میلیارد تومان همراه شدند. با این حال نکته‌ای که این روزها در معاملات سهام جلب توجه می‌کند، تمرکز نقدینگی در سهام کوچک‌تر و عمدتا غیرکالایی است. شرایطی که سبب شده در کنار صعود ۴/ ۸ درصدی شاخص کل در ۱۴ روز معاملاتی اخیر (در این برهه زمانی شاخص سهام رشدی متوالی را تجربه کرده است)، شاخص هم‌ وزن با افزایش بیش از ۱۸ درصدی همراه شود. روز گذشته اما شاهد چرخش مسیر نقدینگی بودیم. در این شرایط سوال مهمی که ذهن فعالان بازار را به خود مشغول کرده است، اینکه آیا شاهد ورود پول‌های تازه‌ای برای خرید سهام شرکت‌های کامودیتی‌ محور هستیم یا نقدینگی موجود با هدف خرید سهام مذکور از گروه‌های کوچک‌ تر بازار خارج شده‌اند؟ جواب به این سوال هر چه باشد اما قطعا صعود یکدست سهام بدون ورود پول جدید ناممکن است.

در این میان با فرض عدم ورود نقدینگی تازه به گردونه معاملات روند آتی سهام را می‌توان در دو سناریو بررسی کرد. در این شرایط ممکن است با توجه به عوامل بنیادی شاهد شیفت نقدینگی به سمت سهام بزرگ‌ بورس تهران که عمدتا در زمره گروه‌های کالایی قرار می‌گیرند، باشیم. سناریویی که با توجه به جنس بازیگران فعلی سهام حداقل در کوتاه‌ مدت بعید به نظر می‌رسد. با این حال در صورت وقوع این احتمال، شاخص کل می‌تواند بخشی از جا ماندگی خود از شاخص هم‌ وزن را جبران کند. در غیر این‌ صورت اما نقدینگی موجود بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادی، راه سهامی را در پیش می‌گیرد که بتواند رویای کسب سود یک‌ شبه گروهی از بورس‌ بازان را برآورده کند.

همگام با بازیگران بورسی

در روزی که شاخص سهام صعود ۶/ ۱ درصدی را تجربه کرد، بازیگران حقیقی در نقش خریدار ظاهر شدند. در این مسیر روز شنبه حدود ۲۶۱ میلیون و ۱۱۸ هزار سهم به ارزش ۱۳۲ میلیارد تومان به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. در میان ۳۸ صنعت فعال بورسی نیز دیروز بیشترین خالص خرید بازیگران حقیقی در سهام زیرمجموعه گروه فلزات اساسی رقم خورد. به این ترتیب دیروز ۶۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان از پرتفوی حقوقی‌ها به سبد سهام معامله‌ گران خرد افزوده شد. پس از آن نیز گروه فنی و مهندسی با محوریت «رمپنا» شاهد خالص تغییر مالکیت ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومانی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند.

غذایی‌ها نیز دیروز مورد توجه معامله‌ گران خرد بازار قرار گرفتند و خالص خرید ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی را رقم زدند. در میان شرکت‌های بورسی نیز نماد معاملاتی شرکت ملی مس ایران و فولاد مبارکه اصفهان در اولویت خرید معامله‌ گران خرد قرار گرفت. از این رو دیروز ۴۴ میلیون سهم «فملی» به ارزش ۲۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در سمت حقوقی به حقیقی جا به‌ جا شد. در «فولاد» نیز حقیقی‌ها خالص خریدی به میزان ۶/ ۲۳ میلیارد تومان را رقم زدند. سهام گروه مپنا نیز دیروز مورد توجه بازیگران خرد بازار قرار گرفت.