انتقال آب از دریای عمان در اولویت/ انتقال آب چقدر هزینه دارد؟

به گزارش می متالز، محمد حاج رسولی‌ها امروز در نشستی خبری درباره آخرین وضعیت بارندگی‌ها در کشور اظهار کرد: در سال آبی گذشته، ۳۴۲ میلی‌متر بارندگی اتفاق افتاد که دو برابر سال قبل از خود بود که این میزان نسبت به میانگین درازمدت نیز ۳۸ درصد افزایش داشته است.

وی با بیان این‌که در سال آبی ۱۳۹۸- ۱۳۹۹ که سه ماه پاییز آن را پشت سر گذاشته‌ایم، میزان نزولات مطلوب بوده به گونه‌ای که در این سه ماه باید ۲۵ درصد نزولات یکسال را دریافت می‌کردیم که حدود ۶۲ تا ۶۳ میلی‌متر است و این در حالی است که در طی این مدت ۸۸ میلی‌متر بارندگی را در سطح کشور شاهد بوده‌ایم که نسبت به دوره مشابه درازمدت ۴۳ درصد افزایش و نسبت به سال آبی گذشته چهار یا پنج درصد کاهش داشته است.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به بارندگی‌های هفته گذشته اظهار کرد: این میزان بارندگی ۳۰ درصد افزایش بارندگی را در پی داشت که همین مساله موجب شد میزان بارندگی‌ها در سه ماه گذشته مطلوب باشد. در این بین، ورودی به سدهای کشور نیز هفت میلیارد مترمکعب بوده که علی‌رغم این‌که سال گذشته هشت میلیارد و ۹۰۰ میلیون مترمکعب بوده ۲۱ درصد کاهش داشته است.

به گفته وی، علت این اختلاف در میزان بارندگی و ورودی به سدها ناشی از وقوع بارندگی در ارتفاعات و جلگه‌ها بوده است چرا که در سال گذشته عمده بارندگی‌ها در ارتفاعات و امسال عمده بارندگی‌ها در جلگه‌ها و دشت‌ها اتفاق رخ داده است.

حاج رسولی‌ها با تاکید بر این‌ مساله که در ۳۱ استان کشور علی‌رغم این‌که متوسط بارندگی ۴۳ درصد افزایش داشته اما در هفت استان کاهش بارندگی را داشته‌ایم، تصریح کرد: استان اردبیل ۵۱ درصد، آذربایجان شرقی ۴۲ درصد، آذربایجان غربی ۲۳ درصد، کردستان، ۱۹ درصد، خراسان شمالی ۲۶ درصد، گلستان ۱۸ درصد، چهارمحال و بختیاری ۹ درصد و اصفهان سه درصد کاهش بارندگی نسبت به بلندمدت داشته است.

حاج رسولی‌ها ادامه داد: این در حالی است که در استان‌های هرمزگان شاهد ۳۶۶ درصد، سیستان و بلوچستان ۲۳۹ درصد، کرمان ۱۳۷ درصد، بوشهر ۱۳۶ درصد، فارس ۱۰۵ درصد، سمنان ۸۵ درصد، تهران ۶۹ درصد، قم ۴۳ درصد و خراسان جنوبی ۴۷ درصد افزایش بارندگی‌ هستیم.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان این‌که در بقیه استان‌ها نیز از ۱۷ درصد تا ۴۲ درصد افزایش بارندگی را شاهد هستیم، ادامه داد: علی‌رغم این‌که بارندگی در سطح کشور افزایش داشته اما پراکندگی آن یکسان نیست اما با توجه به پیش‌بینی سازمان هواشناسی امیدواریم که میزان بارندگی‌ها به صورت مطلوب باشد.

انتقال آب از دریای عمان در اولویت

حاج رسولی‌ها درباره طرح‌های انتقال آب گفت: برای انتقال آب باتوجه به این‌که شرایط در دریای عمان و خلیج فارس به ویژه در دریای عمان مطلوب است، برنامه‌هایی را در نظر گرفته‌ایم.
وی با بیان اینکه دریای عمان از اولویت‌های طرح انتقال آب است، اظهار کرد: بعد از آن خلیج فارس و سپس شمال کشور در رتبه‌بندی انتقال آب باتوجه به شرایط قرار گرفته اند.

طرح های انتقال آب باید مورد ارزیابی اقتصادی قرار بگیرد

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با تاکید به این‌که وزارت نیرو برنامه‌ای را تدوین کرده است که تامین آب شرب در جنوب کشور متکی به آب شبرین کن‌ها باشد، تصریح کرد: انتقال آب به فلات مرکزی و شرق کشور به لحاظ فنی جای ابهام و سوال ندارد امابه لحاظ اقتصادی این طرح‌ها باید مورد بررسی قرار بگیرند.

انتقال آب چقدر هزینه دارد؟

به گفته وی تا پایان امسال امکان انتقال آب به بخشی از صنایع گل گهر و معادن استان کرمان با سرمایه گذاری بخش خصوصی به انجام می رسد که این مساله نشان دهنده عملیاتی بودن این پروژه‌هاست.

حاج رسولی‌ها افزود: این مساله که انتقال آب برای پسته و سایر صنایع محقق شود، نیازمند ارزیابی اقتصادی است چراکه انتقال هر مترمکعب آب به طور میانگین چهار یورو یا به عبارتی ٥٠ هزار تومان در هر متر مکعب هزینه دارد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران درباره تخصیص آب زراعی به استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: با توجه به وضعیت مطلوب بارندگی در اواخر آبان و اوایل آذر سال جاری، ورودی آب به چاه‌نیمه‌ها اوضاع بهتری داشت، بنابراین تخصیص آب نیز به شکل بهتری انجام گرفت؛ به این ترتیب کشاورزان این استان، آب اول خود را دریافت کرده‌اند و ادامه نزولات، باقی آب زراعی را در سیستم قدیم آبیاری تحویل می‌دهیم.

وی با بیان این‌که میزان آب تخصیص داده شده در بخش زراعی به این استان ۱۲۰ میلیون مترمکعب بوده است، گفت: به طور کلی ۹ میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب توزیع آب به منظور کشت پائیزه در کشور داشتیم که در مقایسه با گذشته ۸۳ درصد افزایش تخصیص را نشان می‌دهد درحالی‌که رقم تخصیص آب زراعی در سال گذشته در کل کشور پنج میلیارد و ۱۶۰ میلیون مترمکعب بوده است.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران درباره انتقال آب کارون به منظور شرب و صنعت به استان کرمان گفت: در بودجه سال ۹۹ رویکرد وزارت نیرو در بحث انتقال آب تغییری نکرده و انتقال آب در کشور، فقط  با هدف شرب انجام می‌گیرد.

ابلاغ کاهش ضریب تعدیل پروانه‌ها برای تمامی دشت‌های کشور 

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، از اتمام مطالعات دو ساله و ابلاغ کاهش ضریب تعدیل پروانه‌ها برای تمامی دشت‌های کشور خبر داد و گفت: بر اساس آب قابل برنامه‌ریزی، میزان آبی که بایستی از پروانه‌ها کاهش یابد، محاسبه و به استان‌ها ابلاع شده است.

حاج‌رسولی‌ها با بیان اینکه شورای حفاظت منابع آب در قالب جلسات سازگاری با کم‌آبی استان‌ها می‌بایست بتوانند ضریب تعدیل‌ها را روی پروانه‌ها اعمال کنند، افزود: در صورت اعمال ضریب تعدیل‌ها روی پروانه‌ها قطعا نتایج مثمرثمری به دنبال خواهد داشت.

وی درباره طرح تعادل‌بخشی گفت: دولت بر اساس ماده ۳۵ قانون برنامه ششم توسعه، مکلف است به‌منظور مقابله با بحران‌ کم‌آبی، رهاسازی حقابه‌های زیست‌محیطی برای پایداری سرزمین، افزایش تولید در بخش کشاورزی، تعادل‌بخشی سفره‌های آب زیرزمینی و ارتقای بهره‌وری و جبران تراز آب‌های زیرزمینی برنامه‌ریزی و اقدام کند.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با بیان این‌که در راس این تکالیف درباره افزایش عملکرد در واحد سطح اشاره شده است، افزود: توسعه روش‌های نوین آبیاری، توسعه گلخانه‌ها، طراحی و اجرای الگوی کشت، برقی کردن چاه‌ها و نصب کنتورهای هوشمند از محورهای مدیریت بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی به‌شمار می‌آید.

حاج‌رسولی‌ها با اشاره به اینکه وزارت نیرو طی چند سال اخیر با استفاده از محل فصل منابع اعتباری خودش، پروژه‌ کلیدی تعادل‌بخشی را برای تک‌تک‌ استان‌ها تعریف کرد، افزود: مجموع اعتبار طرح تعادل‌بخشی در ۱۰ سال آغازین طرح ۲۷۵ میلیارد تومان بوده که وزارت نیرو از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ این اعتبارات را طی پنج سال در قالب فصل منابع آب با کمک سازمان برنامه و بودجه با حدود پنج برابر افزایش به ۶۷۹ میلیارد تومان افزایش داده است.

وی موضوع تخصیص اعتبارات را یکی از چالش‌های موجود در این زمینه دانست و افزود: در برنامه ششم توسعه عمده دریافتی‌ها و تامین تخصیص، از طریق استفاده از اسناد خزانه، اوراق مشارکت و تهاترها درنظر گرفته شده که متاسفانه برای طرح‌های تعادل‌بخشی به دلیل داشتن ماهیت حاکمیتی نمی‌توان از اوراق مشارکت استفاده کرد بنابراین به لحاظ تخصیص در این زمینه با مشکل مواجه هستیم.

۶۳ هزار حلقه چاه مسدود شده است

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، انسداد چاه‌های غیرمجاز را یکی از برنامه‌های این طرح عنوان کرد و افزود: تا قبل از آغاز طرح تعادل‌بخشی تعداد چاه‌های‌ مسدودشده غیرمجاز حدود ۱۸ هزار حلقه بود که از ابتدای دولت یازدهم تاکنون ۶۳ هزار حلقه چاه مسدود شده است.

حاج‌رسولی‌ها در رابطه با نصب کنتورهای هوشمند گفت: در دولت یازدهم و دوازدهم تعداد ۵۵ هزار حلقه چاه مجهز به نصب کنتور شده است و این درحالی است که تا قبل از سال ۱۳۹۴ در کشور حدود ۱۶ هزار حلقه چاه به کنتور هوشمند تجهیز شده بود.

وی رعایت الگوی کشت، کاهش سطح زیرکشت فضای باز و توسعه کشت‌های گلخانه‌ای به‌منظور صرفه‌جویی در مصرف آب را مستلزم همکاری بیش از پیش وزارت جهاد کشاورزی و به‌ویژه کشاورزان عنوان کرد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، از اتمام مطالعات دو ساله و ابلاغ ضریب تعدیل کاهش پروانه‌ها برای تمامی دشت‌های کشور خبر داد و گفت: بر اساس آب قابل برنامه‌ریزی، میزان آبی که بایستی از پروانه‌ها کاهش یابد، محاسبه و به استان‌ها ابلاع شده است.

حاج‌رسولی‌ها با بیان اینکه شورای حفاظت منابع آب در قالب جلسات سازگاری با کم‌آبی استان‌ها می‌بایست بتوانند ضریب تعدیل‌ها را روی پروانه‌ها اعمال کنند، افزود: در صورت اعمال ضریب تعدیل‌ها روی پروانه‌ها قطعا نتایج مثمرثمری به دنبال خواهد داشت.

وی در ادامه، یکی از محاسن سیلاب‌های سال گذشته را در توجه جدی‌تر مسئولان به حساسیت‌ها و هشدارهای وزارت نیرو دانست و اظهار کرد: تنظیم لایحه قانون حفاظت از رودخانه‌ها با هدف ایجاد یکپارچگی در قوانین بالادستی صورت گرفته و خوشبختانه اکنون در حال بررسی در کمیسیون‌های تخصصی و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی است و همه درصدد هستند این قانون به نحو مناسبی تدوین شود.

لایروبی ۱۴۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های کشور در سال ۹۸

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران به افزایش دو برابری تعیین حریم و بستر رودخانه‌ها در سال ۹۸، گفت: از ابتدای امسال تاکنون بیش از یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های کشور لایروبی شده است.

حاج رسولی‌ها با اشاره به برنامه‌های این مجموعه به منظور مدیریت سیلاب‌های احتمالی در کشور، گفت: پیش از این هر ساله به طور متوسط حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلومتر از رودخانه‌های کشور لایروبی شده که این رقم از ابتدای ۹۸ تاکنون با افزایش حدود چهار برابری به یک هزار ۴۰۰ کیلومتر رسیده است.

وی با اشاره به افزایش دو برابری تعیین حریم و بستر رودخانه‌ها در سال ۹۸، ادامه داد: سالانه 2000 کیلومتر از رودخانه‌های کشور تعیین حریم و بستر شده که از ابتدای سال تاکنون این رقم به دو هزار و ۵۰۰ کیلومتر رسیده و درصددیم تا پایان امسال این عدد به حدود چهار هزار کیلومتر برسد.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: در لایحه بودجه ۹۹ نیز اعتبارات بخش مهندسی رودخانه‌ها از ۸۰ میلیارد تومان به حدود ۲۶۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است که این امر منجر به افزایش اقدامات مرتبط با این زمینه خواهد شد.

حاج‌رسولی‌ها با تاکید بر این‌که امسال آب کشت پاییزه برای تمامی مناطق دارای نیاز آبی تامین شده است، گفت: در سه ماهه ابتدایی سال آبی جاری (مهر، آبان و آذر) میزان خروجی از سدها ۹ میلیارد و ۴۵۰ میلیون مترمکعب بوده که این رقم سال گذشته در همین بازه زمانی پنج میلیارد و ۱۶۰ میلیون مترمکعب بوده است.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به افزایش ۸۳ درصدی آب خروجی از سدهای کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افزود: امسال با تدابیر صورت گرفته شاهد شرایط بسیار مناسبی برای کشت پاییزه کشاورزان بوده‌ایم.

۳۸۹ دشت دارای وضعیت بحرانی هستند

وی با تاکید بر این‌که از میان ۶۰۹ دشت کشور هم اکنون ۳۸۹ دشت دارای وضعیت بحرانی هستند، گفت: در حال حاضر میزان کسری مخازن آب‌ زیرزمینی به بیش از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب رسیده است.

حاج‌رسولی‌ها در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیر بارندگی‌های مناسب سال آبی گذشته بر بهبود وضعیت دشت‌ها و سفره‌های زیرزمینی در کشور، گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد که بارش‌های بی‌سابقه سال گذشته موجب شده حدود ۹۰ دشت کشور نسبت به مدت مشابه سال گذشته از شرایط منفی و افت سالیانه تراز آب زیرزمینی خارج شوند، اما موضوع خارج شدن دشت از وضعیت بحرانی، یک فرآیند زمان‌بر بوده و با یک سال بارندگی جبران نمی‌شود.

مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به آخرین وضعیت طرح توسعه فعالیت‌های گردشگری در حاشیه سدها و منابع آبی کشور، گفت: بسیاری از استان‌ها قابلیت‌های موجود خود را در این زمینه مشخص و مزایده‌های مربوطه انجام شده است که امیدواریم امسال با تکمیل مطالعات پایه این طرح شاهد اوج کار این برنامه و ثمرات فراوان آن در سال آینده باشیم.

وی به وضعیت سدهای خوزستان در سال آبی جاری اشاره کرد و افزود: ورودی آب به سدهای استان از ابتدای مهرماه تاکنون ۳.۵ میلیارد مترمکعب بوده است که این رقم سال گذشته در همین بازه زمانی بیش از ۵.۳ میلیارد مترمکعب بوده است. آب خروجی از سدها نیز نسبت به سال قبل دو میلیارد مترمکعب افزایش یافته که عمده آن برای تامین کامل آب کشت پاییزه کشاورزان منطقه بوده است.