به گزارش می متالز، «شرایط ثبت نام خودرو سخت شده و ما مردم عادی بعید میدانیم که بتوانیم خودرو پیش خرید کنیم. آنقدر تقاضا در خرید خودروهای کارخانهای بالاست که نوبت به ثبت نام ما مردم عادی نمیرسد.» اینها بخش کوتاهی از مکالمه یک شهروند است. او معتقد است که شهروندان معمولی قادر به ثبت نام خودروهای پیش فروش نیستند و باید با چانهزنی بین دلالان و برخی نمایندگیها خودروی مورد نظر را پیش ثبت نام کنند.
البته ثبتنام در برخی نمایندگیها هم به همین راحتی نیست. به نظر میرسد این کار مستلزم چرب کردن سیبیل عدهای است. حالا این شیرینیها به برخی نمایندگیها هم با ارقام متفاوتی شروع میشود و اسم این دریافت شیرینی یا پول اضافه به نمایندگیها هم مختلف است. این درحالیست که تاکنون بارها خودروسازان نسبت به این کار به نمایندگیها هشدار دادهاند.
در این شرایط که قیمت دلار نوسان دارد. صنعت خودرو هم برای یک عده حالا به یک بازار پربازدهی تبدیل شده است. آن قدر پر بازده شده که برخی مردم حاضرند بابت ثبت نام فروشهای فوری خودرو، بهایی بیش از سه میلیون پرداخت کنند. از سوی دیگر عدهای هم هستند که مدتها در صف انتظارند و نتوانستند خودروی مصرفی خود را ثبتنام کنند.
بحث افزایش قیمت خودروها و نوسان پی در پی قیمتها در بازار بیمشتری جای خود دارد، اخیرا پرونده شکایت مشتریان از خودروسازان در تعزیرات حکومتی افزایش یافته است. برخی برای ثبت نام خودروهای فروش فوری مبالغ غیرقانونی را از مردم اخذ کردهاند. به طوری که این موضوع منجر به واکنش نمایندگان مجلس هم شده است.
حال رانت و سودجویی در صنعت خودرو سوالهای متعددی را در ذهن نمایندگان مجلس ایجاد کرده و آن این است که دلالان ثبت نام کننده خودرو چه کسانی هستند و کجا مستقرند؟ چرا وزارت صنعت، معدن و تجارت به طور جدی این نوع رانتهایی که در دست و جیب برخی افراد رد و بدل میشود را پیگیری و با آنها برخورد نمیکند؟
عدهای از فعالان بازار خودرو در پاسخ به این پرسش که دلالان خودرو چه کسانی هستند؟ میگویند برخی از این افراد از مدیران درجه یک برخی نمایندگیها یا افرادی هستند که در دو شرکت خودروسازی مشغول به کارند و نفوذ دارند. آن طور که فعالان بازار مدعی شدهاند دسترسی برخی از این دلالان به اینترنت پر سرعت یا ربات بیشتر از مردم عادی است.
شاید استفاده از ربات توسط نمایندگیها موضوعی است که اولین بار توسط روزنامه شهروند مطرح شد. طی دو روز گذشته روزنامه شهروند تیتری با عنوان «دلالان خودرو رباتدار شدهاند» را منتشر کرد.
در همین رابطه میلاد نوری، کارشناس آی تی گفته بود: «سایتهای پیش فروش خودرو از نظر امنیتی بسیار ضعیف هستند و به راحتی رباتها میتوانند در کسری از ثانیه اطلاعات دلالان را به سرعت وارد کنند و امکان ثبتنام را از بقیه بگیرند.»
استفاده بیشتر دلالان و مانور آنها در سایت شرکتهای خودروسازی در زمان پیش فروش خودرو آن قدر زیاد شد که برخی مردم نسبت به این موضوع به نمایندگان مجلس شورای اسلامی شکایت بُردند. در همین رابطه چندی پیش وزیر صمت در صحن علنی مجلس شورای اسلامی حاضر شد تا پاسخگوی سوالات بهارستانینشینان باشد. انتقادات اکثر نمایندگان مجلس درباره اخذ رشوه برخی نمایندگیهای خودرویی از مردم بود.
هفته اول دی ماه فاطمه حسینی، نماینده مجلس تهران در واکنش به ۶۰۰ هزار تعهد معوق خودروسازان به وزیر صنعت گفت: « اخیرا مشاهده شده در زمان ثبتنام پیش فروش یا فروش فوری امکان ثبتنام برای شهروندان عادی وجود ندارد اما عدهای در بازار با اخذ پنج میلیون تومان میتوانند ثبتنام انجام دهند. چگونه است که برای برخی از افراد این امکان وجود دارد اما شهروندان عادی نمیتوانند ثبتنام کنند؟»
در همین رابطه نماینده مردم تهران در پاسخ به این پرسش که آیا آماری از تعداد تخلف نمایندگیها از اخذ رشوه وجود دارد یا خیر؟ در برخی از نمایندگی ها مشاهده شده که افراد به ازای هر ثبت نام پنج میلیون تومان اخذ کرده و به سرعت افراد را در سایت مربوطه خودرو ثبت نام میکنند؛ این در حالی است که چنین دسترسی برای مردم عادی باز نیست.
فاطمه حسینی از زبان وزیر صمت وعده داد که با چنین مواردی برخورد شود و در توصیهای به مردم اظهار میکند: چنانچه مردم با چنین موضوعاتی رو به رو شدند سوژه مورد نظر را به مجلس اطلاع دهند تا ما سریعا این موضوع را به نهادهای دیگر گزارش دهیم و برخورد کنیم.
در عین حال نماینده ارومیه نیز مدعی است که اخذ رشوه توسط برخی نمایندگیهای غیرمجاز یا افرادی که در خودروسازیها نقش دارند، شکل میگیرد و نه نمایندگیهای مجاز.
نادر قاضیپور نیز در واکنش به اخذ رشوه برخی از کارکنان نمایندگیهای خودرو میگوید: پرداخت پول بابت ثبتنام مردم برای ثبتنام خودرو نوعی گرفتن رشوه است. بعید است که نمایندگیهای خودوسازان دست به چنین اقدامی بزنند، اگر هم باشند نمایندگیهای غیرمجازند که دولت باید با آنها برخورد کند.
او اظهار میکند: هر کس در هر منصبی که قرار دارد نباید نه رشوه بگیرد و نه هدیه بدهد. ما این اقدام نمایندگیها و برخی افرادی که در خودروسازیها دلال هستند را قطعا پیگیری میکنیم، چنانچه با مواردی از این دست مواجه شویم اعتبار آن نمایندگی را لغو خواهیم کرد.
اما گزارشهای میدانی چه نشان میدهند؟ یکی از کارکنان یک نمایندگی در محله نظامآباد در مواجه با مبلغ پیشنهاد شده بابت ثبتنام خودرو میگوید: ما مجوزی برای ثبتنام مردم در سایتها نداریم. مردم خودشان باید برای ثبتنام به کافی نتها مراجعه کنند تا بتوانند خودروی مورد نظر خود را ثبت نام کنند. این روزها کار نمایندگیها تحویل خودرو و پلاکگذاری است.
یکی دیگر از کارکنان نمایندگیها در محله شهید نامجو بابت پرداخت حق الزحمه ثبت نام خودرو توسط خریدار میگوید: سایت پیش فروش خودرو از ساعت ۱۰ صبح آغاز میشود. برای خرید خودرو افراد باید اینترنت پر سرعتی داشته باشند وگرنه نمیتوانند خودرویی را ثبت نام کنند. تنها کسانی قادر به ثبت نام خواهند بود که با اینترنت پر سرعت سر و کار دارند. ما هم قبول داریم با اینترنت ضعیف مردم قادر به ثبتنام خودرو نیستند.
اما در مقابل یکی از متقاضیان خرید خودرو، در مواجه با درخواست پیشنهاد یکی از کارکنان نمایندگیها بابت ثبت نام خودرو میگوید: برای ثبت نام خودرو به یکی از نمایندگیهای خودرویی مراجعه کردم. بابت ثبت نام از ما حق نمایندگی میخواستند. ابتدا فکر کردم این اقدام قانونی است و حدود ۳۰۰ هزار تومان حق نمایندگی پرداخت شد؛ این در حالی است که سه روز بعد موضوع حق نمایندگی مورد واکنش خودروسازان قرار گرفت و مسئولان اعلام کردند که این موضوع خلاف قانون است.
او در ادامه اظهار میکند: این موضوع را مجدد از نمایندگی خودرو مورد نظر پیگیر شدم و یکی از کارکنان اعلام کرد این حق نمایندگی که پرداخت کردهاید (۳۰۰ هزار تومان) رقم ناچیزی است. مردم شب عید برای ثبتنام خودرو بین دو تا سه میلیون تومان هم حق نمایندگی میدهند.
در عین حال حق الحساب نمایندگیها بابت ثبت نام خودروهای پیش فروش را از دو نمایندگی دیگر در غرب تهران جویا شدیم. آنها هم منکر این موضوع نشدند اما معتقد بودند این اقدام غیر مجاز است و نمایندگیهای مجاز کمتر دست به چنین مواری میزنند. این در حالی است که یک فعال بازار خودرو در پاسخ به این پرسش که آیا نمایندگیها حق ثبتنام خودرو دریافت میکنند؟ برای ثبت نام خودروهای پیش فروش یک سری افراد با حجم بالای اینترنت دست به چنین اقدامی میزنند. گاهی شنیده و دیده شده است که برخی از نمایندگیها بابت ثبتنام رقمی بالغ بر چهار تا پنج میلیون تومان از مردم رشوه میگیرند تا بخواهند خودروی مورد نظر آنها را زودتر در سایت ثبتنام کنند.
او اظهار میکند: برخی از نمایندگیها ربات و اینترنت پر سرعت دارند. با آنها زودتر میتوانند سبدهای خودرویی مردم را خریداری کنند اما به ازای این اقدامشان حق دستمزد هنگفتی میگیرند.
البته این فعال بازار خودرو کم بیراه هم نمیگوید، چرا که یکی از نمایشگاهداران نیز به موضوع عجیبتری اشاره دارد. به گفته او، برخی کارت ملی را از مردم به قیمت بالایی اجاره میکنند تا به این شکل بتوانند سبد خودرویی خود را تکمیل و خودروهای ثبتنام شده خود را با قیمتهای دل بخواه به بازار عرضه کنند.
در همین رابطه این نمایشگاه دار خودرو میگوید: عدهای به شهرستانها میروند و بابت ثبت نام خودرو کارت ملی اجاره میکنند. این افراد به محض اینکه توانستند خودروهای مورد نظر را ثبت نام کنند همین خودروها را در بازار به قیمت بالا عرضه میکنند و همین موضوع نوسان قیمت را در بازار خودرو افزایش میدهد.
او در ادامه اظهار میکند: یک زمانی اختلاف قیمت پراید در محل کارخانه تا بازار به یک میلیون تومان میرسید این در حالی است که حالا اختلاف قیمت پراید از کارخانه تا بازار به ۱۴ میلیون تومان رسیده است. متاسفانه پیش فروش خودروها برای عدهای محل رانت شده است که امیدواریم دولت در این حوزه ورود کند.
این روزها دوباره سرمایههای مردم به سمت پیش خرید خودرو سرریز شده است. هنوز در این صنعت جای پای دلالانی دیده میشود که با برخی اقدامات از جمله اجاره کارت ملی حاشیه نشینها و افراد بی بضاعت قیمت خودرو در بازار را افزایش میدهند.