بورس چهارشنبه را چطور آغاز می‌کند؟ / ریسک «مکانیسم ماشه» برای بازار سهام

به گزارش می متالز، البته معاملات دیروز از حیث شدت عرضه و نوسان رفت و برگشتی قیمت‌ها تفاوتی جدی با سه روز ابتدایی هفته داشت. گرایش‌های روان‌شناختی و رویکردهای نمودارگرا (تکنیکالیست‌ها) در کنار انگیزه‌های قوی فروشندگان پس از ارتقای قیمت‌ها به سطوح قبل از شوک و ثبت عددهای تاریخی در برخی از سهم‌ها زمینه‌های افزایش عرضه و شناسایی سود را در بین شمار زیادی از سهامداران در روز گذشته تقویت کرد.

 تاثیر «مکانیسم ماشه» بر بورس چقدر محتمل است؟

با وجود این، دیروز جدال بسیار نزدیکی بر سر فتح ابرکانال ۴۰۰ هزار در بین فعالان بورسی درگرفت. این جدال را می‌توان هم در نحوه رفتار قیمت‌ها و هم در ابعاد فراگیر عرضه و تقاضا مشاهده کرد. شاخص کل در ابتدای معاملات دیروز تا یک‌قدمی سطح ۴۰۰ هزار واحد رفت اما پس از برخورد با سقف ۳۹۸ هزار و ۹۲۰ واحد برگشت. در واقع، قیمت‌ها در معاملات دیروز طی اصلاح نسبی از سقف روزانه فاصله گرفتند و عقب‌نشینی حدود ۳ هزار واحدی را به شاخص کل تحمیل کردند. با این حال، حضور تقاضای قوی در بازار و ثبت ارزش حدود ۳۲۰۰ میلیارد تومانی معاملات خرد در کنار انجماد ۶۵۰ میلیارد تومان پول پشت صف‌های خرید از این واقعیت پرده برمی‌دارد که همچنان انتظارات بالایی از ادامه روند صعودی قیمت در بازار وجود دارد.

بهانه‌هایی برای چکاندن ماشه فروش

شاخص کل بورس تهران دو هفته قبل و پیش از بروز تنش‌های شدید سیاسی به سطح ۳۸۴ هزار واحد رسیده بود. اما نگرانی از وقوع جنگ پس از اقدام تروریستی آمریکا موج همه‌جانبه‌ فروش در بازار سهام را فعال کرد و قیمت‌ها را به‌طور دسته‌جمعی تا سطح ۱۰ درصد تنزل داد. اما فروکش تنش‌ها با اظهارات مقامات ایرانی و آمریکایی، سطوح قیمتی قبل از شوک وقوع احتمالی جنگ را به نقطه مبدایی برای تصمیم‌گیری بورس‌بازان مبدل کرد. در واقع تمام تلاش بورس‌بازان در هفته جاری این بود که قیمت‌ها به محدوده‌های قبل از شوک قیمتی بازگردند. این اتفاق به ویژه از سوی خریداران بزرگ‌مقیاس بازار و طیف وسیعی از سهامداران ناکام در هفته گذشته، انگیزه‌های قوی‌تری برای رسیدن قیمت‌ها به سطوح قبل از شوک و چکاندن ماشه عرضه ایجاد کرد.

سرانجام دیروز قیمت طیف گسترده‌ای از سهام بنگاه‌های بورسی به سطوح قبل از شوک بازگشت و حتی در برخی از سهم‌ها سطح قیمت‌ها در ارتفاع بی‌سابقه‌ای قرار گرفت. رسیدن به سطوح قبلی که معمولا برای بزرگان بازار سطوح مقاومتی به‌شمار می‌آید می‌تواند واکنش معامله‌گران سهام را به دنبال داشته باشد و بخشی از سهامداران با دید سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت را ترغیب به فروش سهام و ذخیره سود کند.

به‌طور عمومی ارتقای قیمت‌ها به سطوح قبل از شوک به‌خصوص در گروه‌های لیدر می‌تواند موج شناسایی سود را فعال کند. چه سرمایه‌گذاران کوچک‌مقیاس که از ابتدای این هفته وارد مدار خرید شدند و چه سرمایه‌گذاران بزرگ‌مقیاس که از موج خروشان عرضه در دو هفته قبل استقبال و صف‌های فروش را جمع کردند. از سوی دیگر، مساله برخورد شاخص به مرز روانی ۴۰۰ هزار از سوی فعالان نمودارگرا هم عامل دیگری است که به نظر می‌رسد در نقش مانع روند صعودی قیمت‌ها عمل کرده است.

رویدادی غیربورسی برای اهالی بورس

البته خبر غیربورسی دیگری که دیروز انتشار گسترده‌ای داشت هم می‌تواند از یک منظر عامل فشار بر قیمت‌ها تلقی شود. روز گذشته سه کشور بریتانیا، فرانسه و آلمان طی بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که ساز و کار حل اختلاف در توافق‌نامه هسته‌ای برجام، موسوم به «مکانیزم ماشه» را روز سه‌شنبه علیه ایران فعال کرده‌اند.

در این بیانیه که روز سه‌شنبه ۲۴ دی‌ماه صادر شده،‌ سه کشور اروپایی اظهار کرده‌اند: «با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری برای ما باقی نمانده، جز ثبت نگرانی‌هایمان مبنی بر عدم تحقق تعهدات ایران در برجام.» این اتفاق با توجه به پیامدهای آن برای تجارت خارجی کشور و محدودیت‌های بیشتر در تراکنش‌های پولی و مالی با شرکای فعلی، می‌تواند ریسک سیستماتیک را در بورس تهران افزایش دهد. البته روی دیگر این سکه برای اهالی سهام که معمولا به آثار دلاری این رویداد نظر دارند می‌تواند اثر جبرانی داشته باشد و در صورت عدم فشار بر حجم صادرات غیرنفتی کشور یک اتفاق جمع صفر برای سهامداران تلقی شود.