وام با سود ۱۸ درصد می‌تواند کلید حل مشکلات مستاجران باشد؟

به گزارش می متالز، چشمت را که بر هم می‌زنی، می‌بینی زمان به سرعت برق گذشته و مهلت قرارداد اجاره خانه‌ات تمام شده است، درست در همین لحظه است که مثال معروف اجاره‌نشینی و خوش‌نشینی برایت پوچ و بی‌معنا می‌شود و خواهی دید که هزاران دردسر در پی مستاجری به سراغت می‌آید. البته که در این میان راهکارهایی برای کاهش فشار بر مستاجران ارائه می‌شود، اما باید دید که راه‌حل‌های پیشنهادی می‌تواند دوای درد اجاره‌نشینان باشد یا خیر؟

حدود شش ‏ماه پیش، بانک مسکن از طرحی برای ارائه تسهیلات به مستاجران برای تامین ودیعه مسکن خبر داد که دو شیوه برای اجرای آن در نظر گرفته شده بود، از ابتدای ماجرا این طرح با انتقاداتی همراه شد. برخی از صاحب‌نظران چنین راهکارهایی را موقتی می‌دانند و به گفته آن‏ها نمی‌توان انتظاری بیش از واقعیت از آن‏ها داشت. آن‏ها بر این باورند که این راهکارها موقتی بوده و می‌توان آنها را مُسکنی برای شرایط خاص بازار در نظر بگیریم و اگر این راه‏‌حل‌ها ارائه نشود قطعا شرایط برای مستاجران بسیار دشوارتر خواهد بود.

حالا با منتشر شدن جزئیات این وام مشخص شده است که قرار نیست مشکلات مستاجران به این آسانی حل شود. شنیده‌ها حاکی از ان است که به احتمال زیاد نرخ سود وام‌های اجاره ۱۸ درصد خواهد بود. مهر در گزارشی به این مساله پرداخته است. بر اساس این گزارش محمدعلی دهقان‌دهنوی، معاون وزیر اقتصاد درخصوص طرح وام اجاره مسکن گفت: «در حال حاضر، بانک عامل حوزه مسکن در حال کار روی طرح وام اجاره مسکن است و به احتمال زیاد سود ۱۸ درصدی را اعمال خواهد کرد. بانک مرکزی با طرح وزارت امور اقتصادی و دارایی برای وام اجاره موافقت نکرده و در حال حاضر بانک عامل حوزه مسکن، در حال کار روی این طرح است و به احتمال زیاد هم، نرخ سود ۱۸ درصدی را اعمال خواهد کرد».

معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی، در پاسخ به این سوال که سود ۱۸ درصدی برای مستاجران زیاد نیست، تصریح کرد: «به هر حال (کاچی به از هیچی است) و می‌دانیم که به مستاجران فشار وارد می‌شود، اما در شرایط فعلی طرح خوبی است. در حال حاضر نرخ تبدیل رهن به اجاره، بین ۳۰ تا ۳۶ درصد است؛ به این معنا که هر یک میلیون تومان، ۳۰ هزار تومان بوده و در مجموع یک سال، برای مستاجران ۳۶۰ هزار تومان تمام می‌شود؛ پس اگر مستاجر وام ۱۸ درصد به صورت سالانه بگیرد، بهتر از پرداخت اجاره با نرخ ۳۶ درصد است. اگر این وام قرض‌الحسنه بود و منابع ارزان‌‏قیمت پیدا می کردیم، طرح بسیار خوبی می‌شد؛ اما با توجه به اینکه منابع نداشتیم و می خواستیم از بازار این منابع را تامین کنیم؛ راهی جز این نبود که نرخ ۱۸ و یا حتی بیشتر بر آن اعمال شود».

همان‏‌طور که می‌دانیم اجاره‌نشینی و افزایش مبلغ اجاره‌بها معضلی است که گریبان مستاجران را گرفته، خواب را از چشمان‌شان ربوده و آرامش را از آنها سلب کرده است. این‏‌گونه پرداخت‌ها برای کمک به مستاجران در حالی انجام می‌شود که برخی از صاحب‌نظران معتقدند اجرایی شدن چنین طرح‌هایی می‌تواند تورم را به دنبال داشته باشد. با این شرایط باید دید که آیا وام ۱۸ درصدی می‌تواند برای مستاجران گره‌گشا باشد یا خیر؟ در این راستا سید محمود فاطمی‌عقدا، کارشناس مسکن به پرداخت وام اجاره مسکن و جزئیات آن اشاره کرد و در این‌باره گفت: ماجرای پرداخت وام اجاره به مستاجران چند وقتی است که مطرح شده و صاحب‌نظران درخصوص آن نظرات متفاوتی را مطرح می‌کنند. اخیرا نیز گفته شده است که به احتمال زیاد نرخ سود این وام ۱۸ درصد خواهد بود، اگر واقعا نرخ این وام ۱۸ درصد باشد، بدون شک در بخش مسکن چه اجاره و چه خرید تاثیر خواهد گذاشت و ممکن است برخی از مالکان دست به افزایش قیمت بزنند. ما باید بدانیم که در حوزه مسکن هر گاه تسهیلات و یا پرداختی به سمت تقاضا حرکت کند می‌تواند باعث افزایش قیمت شود. این در حالی است که اگر تسهیلات به طرف عرضه هدایت و آن سمت را تقویت کنیم قطعا ثبات و در ادامه کاهش قیمت را شاهد خواهیم بود. متاسفانه در کشور هر گاه قرار باشد که به بخشی در هر زمینه‌ای کمک شود قطعا ما شاهد افزایش قیمت در آن حوالی خواهیم بود.

وام‌های اجاره‌ بیشتر همانند مُسکن موقتی خواهد بود

فاطمی‌عقدا در پاسخ به این پرسش که این‏‌گونه سهیلات تا چه میزان می‌تواند در بخش مسکن اثر بگذارد، گفت: وام اجاره و از این قبیل کمک‌ها اگر بتواند اثرگذار باشد بیشتر همانند یک مُسکن موقتی عمل خواهند کرد و ممکن است تنها درصدی مفید باشد، اما عمدتا راه‌حل نهایی نیست.

وی در ادامه به راه‌حل نهایی برای رفع مشکلات اشاره کرد و ادامه داد: راه‌حل نهایی برای مشکلات در بخش اجاره ماجرایی است که باید به آن توجه ویژه شود. دولت به جای این‌‏گونه راهکارهایی که به شدت هزینه‌بر بوده و اصلا معلوم نیست که اثرگذار باشد می‌تواند طرح جامع اجاره‌نشینی مسکن را تدوین کند. به این شکل که به تولیدکنندگان کمک کرده تا به سمت تولید و ساخت واحدهای اجاره‌ای سوق داده شوند. به عبارتی دیگر بنگاه‌های اجاره‌داری را با حمایت از بخش خصوصی رواج دهد. اگر دولت اراده کند می‌تواند در این راه قدم‌های جدی بردارد و من معتقدم که این برنامه ضروری و بسیار مهم است.

روز‌به‌روز بر تعداد مستاجران اضافه می‌شود

این کارشناس مسکن در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به رشد جمعیت اجاره‌نشینان گقت: درصد بالایی از جمعیت کشور اجاره‌نشین هستند و متاسفانه سال‌به‌سال به دلیل مشکلات اقتصادی بر تعداد آنها اضافه می‌شود و نمی‌توان این تعداد را در جامعه نادیده گرفت. حمایت حق اصلی این قشر بوده و دولت باید به این مساله توجه ویژه‌ای داشته باشد. همان‌‏طور که قبلا اشاره کردم دولت باید به جای هزینه‌ کردن در حوزه انواع و اقسام طرح‌ها و تسهیلات مسکن یک‏بار برای همیشه این مساله را حل کند.

وی با تاکید بر راه‌های حمایتی در زمینه سامان دادن به بازار اجاره ادامه داد: دولت برای سامان دادن بازار اجاره باید تسهیلات بیشتری را به ساخت تخصیص دهد و برنامه‌های خاصی را برای بازار اجاره در نظر بگیرد. راهکارهای متفاوتی از جمله در نظر گرفتن معافیت‌های مالیاتی برای تولیدکنندگان واحد‌های مسکونی اجاره‌ای می‌تواند جذابیتی را برای تولیدکنندگان به وجود آورد و راهکارهای مشوقی قطعا موثر خواهد بود. من گمان نمی‌کنم پرداخت وام و این‏‌گونه راهکارها در شرایط فعلی بخش مسکن موثر باشد، متاسفانه پرداخت وام‌ با سود ۱۸ درصد مفید نبوده و نمی‌تواند مشکلی را رفع کند.