بورس فلزات در کشور از سال ۱۳۸۲ راهاندازی شد و در ادامه با توسعه زیرساختها و رینگهای معاملاتی، شرکت بورس کالای ایران از سال ۱۳۸۶ تاسیس شد. در این سالها، عمده فولاد کشور از طریق بورس کالا عرضه و معامله شده و فولادسازان تقریبا هر هفته بسته به شرایط رکود یا رونق بازار، حجمی از محصولاتشان را به تالار نقره ای می آورند.
در این بین بورس کالا پس از سالها انجام معاملات نقدی و سلف چندماهه، به سمت توسعه ابزارهای مالی گام برداشته که به منظور بررسی این اقدامات و همچنین نقش بورس کالا در خروج صنعت فولاد از رکود با امیرمسعود پرور - مدیر کالایی کارگزاری فولاد مبنا - گفتوگویی کردهایم که در ادامه می خوانید.
انتشار اوراق سلف استاندارد در چارچوب قوانین اجرایی بورس کالای ایران کمک شایانی به امر تامین مالی تولیدکنندگان بالاخص فولادسازان در پی خواهد داشت. این اوراق در کنار فروش های سلف مجتمع های تولیدی که از گذشته در بورس کالا عرضه می شدهاند، نقش کلیدی در تامین مالی کوتاه مدت بنگاه ها دارد.
در این بین تاکنون در بخش فولاد، ذوب آهن اصفهان با انتشار اوراق سلف موازی تیرآهن، بخشی از سرمایه در گردش خود را از طریق بورس کالا فراهم کرده که رفته رفته حجم تامین مالی از طریق این اوراق بیشتر خواهد شد.
درحال حاضر امکان ورود خریداران خرد به تالار معاملات صنعتی برای اغلب گروه های کالایی میسر است و درصورتی که شرایط خرید از نظر تنوع عرضه ها و شرایط تسویه برای خریداران خرد مهیا باشد، میتوان شاهد اقبال این طیف مشتریان به بورس کالا بود. اما در حال حاضر با توجه به شرایط کلی و رکود بازار و نیز عدم ارائه شرایط مطلوب از سوی عرضه کنندگان، شرایط مناسب برای ورود همه گروه های مشتریان مهیا نیست که بررسی روی این موارد و امکان حضور مشتریان خرد در دستور کار قرار دارد.
مطمئناً با توسعه ابزارهای مالی نوین در بورس کالا، توفیق روز افزون برای تامین مالی تولیدکنندگان در همه گروه های کالایی با هزینه های مناسب را شاهد خواهیم بود. پذیرش انبارهای استاندارد متعدد در اقصی نقاط کشور که در برنامههای بورس قرار گرفته است، منجر به بالارفتن استاندارد محصولات تولیدی، بهبود شرایط نگهداری، ارتقاء کیفیت سیستم حمل و نقل و تحویل بار، شفافیت بیشتر اطلاعات آماری تولید و مصرف و از همه مهم تر تامین نقدینگی برای تولیدکنندگان را درپی خواهد داشت.
ابزار گواهی سپرده کالایی به خصوص در شرایط فعلی و رکودی بازار که موجودی در انبار تولیدکنندگان وجود دارد، می تواند مقدمات جذب نقدینگی را فراهم کرده و به پلی برای خروج رکود از بازارها تبدیل شود.
از مهمترین مزایای تاسیس بورس فلزات و در ادامه بورس کالای ایران می توان به ایجاد بستر شفاف معاملاتی در کشور اشاره داشت. در گذر سالیان متمادی با تجارب ارزنده بورس کالا در کشف نرخ محصولات مختلف، نمای شفاف از وضعیت بازار، ایجاد رویه های قیمت گذاری قابل پیگیری، کاهش هزینه های عرضه کنندگان در بازاریابی و فروش محصولات را شاهد هستیم.
استفاده از سامانه معاملاتی واحد، ایجاد اطمینان در طرفین معاملات با تایید صحت کالا و ابلاغ قوانین تسویه و پایاپای، کشف نرخ عادلانه با استفاده از روش حراج حضوری، شفافیت معاملات و ارائه اطلاعات روشن از میزان عرضه ها و تقاضا با انتشار آمار معاملات، تدارک ساز و کار جبران خسارات احتمالی و در نتیجه کاهش ریسک، ایجاد بستر مناسب برای تامین مالی از طریق قراردادهای سلف، اوراق سلف موازی استاندارد و سپرده های کالایی و ... همگی مزیت هایی هستند که بورس کالا در گذر زمان و با پیشبرد اهداف سالانه در جهت پاسخگویی به نیاز بازار و جلب نظر فعالان و کارشناسان به آن پرداخته و همواره درصدد ایجاد ابزارهای روزآمد و کاربردی برای فعالان بازار است.
در این بین پس کسب تجربههای مذکور در معاملات فیزیکی، امروز بورس کالا در مسیر توسعه ابزارهای مالی و حل مشکلات تامین مالی بنگاه های اقتصادی قرار گرفته که این رویکرد باعث جذابیت هر چه بورس کالا برای فعالان اقتصادی می شود.