مشهد - گرگان هم از ریل خارج شد

به گزارش می متالز، چینی‌ها با خروج از اجرای پروژه  راه‌آهن مشهد - گرگان  و  اجرانکردن تعهدات خود در فاینانس 10.8 میلیارد یوانی با آستان قدس رضوی، باعث شدند این پروژه 10 ساله با پیشرفت فیزیکی صفر درصد به سرنوشت پروژه برقی سازی راه‌آهن مشهد - تهران دچار شود. البته چینی ها قبل ‌از این هم فاینانس دو میلیارد دلاری پروژه برقی سازی راه‌آهن مشهد - تهران را به دلیل تحریم‌های آمریکا ترک کردند و این دومین پروژه مهم ریلی استان است که بنا بود با سرمایه‌گذاری چینی‌ها به سرانجام برسد اما با خروج چینی ها به نظر می رسد عملاً دو پروژه ریلی مهم استان تعطیل‌شده است. به گزارش خراسان رضوی، پروژه راه‌آهن مشهد –گرگان یکی از قدیمی‌ترین پروژه‌های ریلی استان است که حدود 13 سال از عمر آن می‌گذرد اما هنوز به سرانجام نرسیده است. پروژه‌ای که اولین بار در سال 85 در سفر استانی هیئت دولت به خراسان رضوی مصوب شد و در سفرهای بعدی استانی دولت‌های نهم و دهم هم این پروژه جزو مصوبات بود. پروژه‌ای  به طول 550 کیلومتر که قرار است از گرگان شروع شود و با عبور از شهرهایی ازجمله علی‌آباد، آشخانه، بجنورد، شیروان و قوچان درنهایت به گلبهار برسد. این پروژه بنا بود با مشارکت 18 میلیارد یوانی چینی‌ها با پیمانکار آستان قدس انجام شود که با توجه به تغییرات نرخ ارز و نرخ تسعیر، هم اکنون بنا به اذعان طرف ایرانی، ارزش این قرارداد به 10.8 میلیارد یوان رسیده است. از طرف دیگر همین چند هفته قبل نیز معاون برنامه‌ریزی و مدیریت منابع وزیر راه‌وشهرسازی آن را یکی از پروژه های دارای اولویت برای دریافت فاینانس، در کنار 13 پروژه ریلی دیگر از جمله پروژه قطار برقی مشهد-تهران اعلام کرد اما گزارش ها حاکی است خبری از مشارکت چینی ها در این پروژه نخواهد بود. قرارداد را امضا کردند اما رفتند ! مدیر عامل شرکت مسکن و عمران قدس رضوی در گفت وگو با خراسان رضوی در خصوص وضعیت این پروژه اظهار کرد: اگرچه قرارداد این پروژه ابلاغ‌شده است اما به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده از سوی آمریکا، طرف‌های چینی قرارداد این پروژه به طور کامل از کشور خارج‌شده‌اند و عملاً هیچ‌گونه عملیات اجرایی در خصوص این راه‌آهن انجام‌ نشده است. «محمدرضا رئیسی» درباره دلیل حضور چینی‌ها در این پروژه اظهار کرد: برای اجرای این پروژه نیاز به تخصص خارجی نداریم و این پروژه در حد یک کار بسیار معمولی برای متخصصان داخلی است اما سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای اجرای این پروژه باعث حضور چینی‌ها شده است. وی افزود: طبق قرارداد منعقد شده با طرف چینی بنا بود 85 درصد فاینانس 10.8 میلیارد یوانی اجرای این پروژه را متقبل شوند و طرف ایرانی یعنی آستان قدس رضوی نیز سهم 15 درصدی را تقبل کند اما با این که چینی‌ها قرارداد را امضا کردند و این قرارداد ابلاغ شد، بعد از تحریم‌های دور دوم و سوم آمریکا، چینی‌ها پروژه  را ترک کردند. پیشرفت فیزیکی در حد صفر مدیرعامل شرکت مسکن و عمران قدس رضوی افزود: البته چینی‌ها برای بقیه پروژه‌ها هم این کار را کرده‌ و بارها گفته‌اند که دولت چین در حوزه سیاسی از ایران حمایت می‌کند اما در حوزه اقتصادی و مالی مشمول تحریم‌ها می‌شوند. رئیسی با بیان این که تمام مطالعات اولیه این پروژه انجام‌شده است گفت: اعتبار موردنیاز اجرای این پروژه بیش از 12 هزار میلیارد تومان است و حالا که چینی‌ها کشور را ترک کرده‌اند آستان قدس رضوی عملاً نمی‌تواند کاری انجام دهد زیرا موضوع این پروژه حاکمیتی است و اگر هم سرمایه‌گذار دیگری مطرح شود لازم است از طرف حاکمیت پیگیری شود. وی پیشرفت فیزیکی این پروژه را صفر دانست و افزود: این راه‌آهن بنا بود گرگان را به بجنورد و بجنورد را به گلبهار متصل کند که بعد از اتصال متروی گلبهار این راه‌آهن به مشهد متصل ‌شود ولی عملاً هیچ‌یک از این شهرها به راه‌آهن متصل نشده‌اند. حضور نمایشی پروژه در لایحه بودجه علاوه بر مشکل ایجاد شده توسط چینی ها در این پروژه، به نظر می رسد دولت هم در تخصیص اعتبارات این پروژه آن را به عنوان یک پروژه دارای اولویت در نظر نگرفته است. دولت از سال 89 در لوایح بودجه این پروژه را دارای اعتبار دانسته است. طبق لایحه بودجه 99 نیز مجموع اعتبار پیش بینی شده برای این پروژه حدود  3113 میلیارد تومان است که طی سال های گذشته فقط حدود 10 میلیارد تومان آن تخصیص یافته و در لایحه بودجه 99 نیز تنها 15 میلیارد ریال برای آن در نظر گرفته‌شده است. در حالی‌که بر اساس همین لایحه، این پروژه 1401 است اما در طول 10 سال گذشته سالانه فقط یک میلیارد از اعتبارات مورد نیاز این پروژه توسط دولت اختصاص یافته و بیش از 3103 میلیارد تومان دیگر از اعتبارات پیش‌بینی‌شده این پروژه هنوز اختصاص نیافته است. با این رویه این سوال مطرح می شود که در کنار منتفی شدن فاینانس چینی، آیا دولت می‌تواند طبق پیش بینی خود ظرف سه سال آینده اعتباری را که در طول 10 سال گذشته تنها 3 درصد آن اختصاص یافته است برای اتمام این پروژه تخصیص دهد؟ چه باید کرد ؟ بدون شک در شرایط فعلی یکی از مهم‌ترین راه‌های توسعه کشور جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی به خصوص در حوزه‌های توسعه زیرساخت‌های کشور است اما چرا به رغم این که دولت می‌داند تحریم‌های آمریکا موضوعی اجتناب‌ناپذیر است در هنگام عقد قراردادهای سرمایه‌گذاری (فاینانس) با طرف‌های خارجی ضمانت‌های لازم برای جلوگیری از خروج طرف خارجی در صورت اعمال تحریم‌های آمریکا را نمی گیرد تا در صورت خروج غرامت پرداخت کنند؟ البته این موضوع قابل پذیرش است که با توجه به تحریم های ظالمانه آمریکا جذب سرمایه گذاری خارجی کار بسیار دشواری است و احتمالا ما در این زمینه دست پایین را داریم، اما اگر هم این موضوع را بپذیریم باید به این فکر کرد که پس چرا راهبردمان را تغییر نمی دهیم. چرا دولت همان شرایط و مزایایی را که برای سرمایه‌گذاران خارجی مهیا می‌کند برای سرمایه‌گذاران داخلی فراهم نمی‌کند تا ضمن به‌کارگیری سرمایه‌های چند صد هزار میلیارد تومانی سرگردان در کشور، هم زمینه ایجاد اشتغال و رونق تولید را در کشور فراهم کند و هم با به‌کارگیری این سرمایه موجب کاهش نقدینگی و کاهش نرخ تورم در کشور شود. بدون شک یکی از راه‌های اجرای اقتصاد مقاومتی در کشور استفاده از توان داخلی و سرمایه سرگردان داخلی است. اما پیشنهاد چیست؟ همان‌طور که می‌دانیم یکی از پروژه‌های مهم که هم اکنون در کریدور شرق کشور با ارزشی معادل چهار میلیارد دلار با سرمایه‌گذاری کاملاً داخلی در حال اجراست، پروژه انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی است. بر پایه همین تجربه، پیشنهاد می‌شود پروژه راه‌آهن مشهد - گرگان که کریدور ریلی شمال شرقی کشور را به هم متصل می‌کند نیز با همکاری و مشارکت استانداران سه استان مشمول این پروژه یعنی خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان به مانند آن چه در پروژه انتقال آب دریای عمان در حال انجام است، شرایط را برای ایجاد یک هلدینگ سرمایه‌گذاران داخلی فراهم کند و این مشارکت گامی برای همکاری بین استانی در اجرای دیگر پروژه‌های ملی بر زمین‌مانده شود.