رقیبی به نام ترکیه در قطر

به گزارش می متالز، این کشور برای آماده‌سازی زیرساخت‌های برگزاری این مسابقات به مواد معدنی به ویژه انواع ساختمانی آن نیاز دارد، در نتیجه با اندکی تمرکز بر ساخت و بهره‌برداری از این پروژه، می‌توان ایران و به ویژه بوشهر را منبع مهمی برای تامین موادمعدنی موردنیاز با هدف ساخت زیرساخت‌های جام جهانی در قطر دانست، در حالی که پس از قطع روابط سیاسی و اقتصادی این کشور با ۴ کشور عربی دیگر همانند امارات، عربستان، مصر و بحرین، شرایط در این کشور اندکی بحرانی شده و اگر قطر موفق به فراهم کردن تجهیزات و استادیوم‌های مورد نیاز جام جهانی نباشد، صلاحیت برگزاری آن را از دست خواهد داد؛ اتفاقی که قطر مایل به وقوع آن نیست. برای نمونه عربستان یکی از کشورهای تامین‌کننده اصلی سیمان، فولاد و مصالح ساختمانی به قطر چه از نظر تولید داخلی و چه از نظر ترانزیت از دریای سرخ بوده و حالا تحریم‌های انجام شده از سوی کشورهای عربی فشار اقتصادی زیادی به قطر تحمیل می‌کند، در این میان ترکیه نیز تلاش داشته از فرصت پیش آمده استفاده ببرد و اقدام به صادرات فولاد و مواد اولیه شامل سنگ‌های تزئینی و محصولات ساختمانی به صورت انبوه به قطر کرده است.
در همین حال عبدالکریم گراوند، استاندار بوشهر هفته گذشته با اشاره به ظرفیت‌های استان در بخش معادن از شمار زیادی از معادن بوشهر گفت که به علت کاهش فعالیت‌های ساختمانی و عمرانی، غیرفعال هستند و با افزایش صادرات محصولات می‌توان آنها را فعال کرد. وی بر تسریع این امر تاکید کرد و از بهره‌برداری از داشته‌های معدنی طبقه دوم گفت و افزود: با توجه به ظرفیت بالای استان بوشهر در حوزه تولید مواد معدنی مصالح ساختمانی، نیاز به پیگیری افزایش صادرات این محصولات به قطر است.

دولت تفاهمات را برقرار کرده

علاوه بر گراوند، سیدحسین حسینی‌محمدی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر نیز خبر از افزایش ۵۰۰ درصدی صادرات استان بوشهر به کشور قطر در ۸ ماه نخست امسال داد و گفت: در راستای توسعه صادرات استان بوشهر اقدامات خوبی انجام شده است. او کشور قطر را فرصت بسیار خوبی برای صادرات محصولات استان بوشهر معرفی کرد و از اقدامات و برنامه‌های مختلف، برای فراهم‌آوری زمینه حضور محصولات استان بوشهر در بازار قطر گفت. حسینی‌محمدی همچنین مهارت‌آموزی و استفاده از شیوه‌های نوین تجارت را یکی از پیش‌نیازهای رونق اقتصادی، توسعه اشتغال و بهبود رقابت اقتصادی معرفی کرد و گفت: نقل و انتقال مبادلات مرزی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی صادرکنندگان بوده و این سازمان در تلاش است زمینه بهبود فعالیت‌های تجاری برای صادرکنندگان استان بوشهر فراهم شود.
وی همچنین این رویداد را بیشتر تشریح کرد و گفت: در حال‌حاضر صادرات سیمان از بوشهر به قطر همانند دیگر کشورها محدود است اما تا امروز صادرات محصولات دیگر که در قطر موردنیاز است (به ویژه در جام‌جهانی ۲۰۲۲ میلادی) انجام نشده که اقلامی مانند سنگ و فولاد هم در آن گروه است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر درباره مشکل احتمالی که مانع صادرات می‌شود، توضیح داد: بخشی از مشکلات به مذاکراتی مربوط می‌شود که باید انجام شود البته نه از سوی دولت‌ها زیرا دولت‌ها تفاهمات را انجام داده‌اند، بلکه تفاهم باید بین تولیدکننده ایرانی و خریدار قطری انجام شود؛ از جمله نیازهایی هم که هیات قطری در سفر به ایران به آن اشاره کرد، مربوط به مواد معدنی می‌شد و اطلاعاتی هم بین طرف‌های ایرانی و قطری مبادله شد، اما تاکنون اقدامی انجام نشده و اقلام جدیدی صادر نشده است.

ترکیه مانع اصلی ایران درباره قطر

کیوان جعفری‌طهرانی، تحلیلگر بازارهای بین‌المللی سنگ آهن و فولاد درباره موانع ایران در توسعه صادرات با قطر توضیح داد: مسئله اینجاست که هر چند قطر با شریکان عرب خود دچار تنش شده، اما می‌داند این تنش دیر یا زود تمام خواهد شد و اگر بخواهد ایران را جایگزین آنها کند مورد غضب بیشتر قرار می‌گیرد، در نتیجه با هدف دامن نزدن به تنش‌ها ترکیه را به ایران ترجیح می‌دهد به ویژه درباره فولاد زیرا ترکیه در تولید فولاد قدرتمندتر از ایران عمل کرده و به عنوان هشتمین تولیدکننده فولاد تلاش دارد این بازار را در اختیار خود درآورد، با توجه به اینکه پیشینه روابط تجاری قطر و ترکیه به پیش از تنش پیش آمده با کشورهای عربی برمی‌گردد و ترکیه پس از تنش روابط را ایجاد نکرد، بلکه وجود داشته و پس از تنش، آن را توسعه داده است.
وی افزود: اما اگر بخش خصوصی درباره تجارت با قطر دچار مشکل است، به مناسبات تجاری و دیپلماتیک ۲ کشور مربوط می‌شود. بخش خصوصی ترکیه، پیروی حمایت بخش دولتی و ارتقای مناسبات سیاسی است که توانسته در برقراری و حفظ رابطه با قطر موفق‌تر عمل کند، زیرا رابطه تجاری همیشه به پشتوانه رابطه سیاسی انجام می‌شود در نتیجه بخش خصوصی ایران به منظور تدوین رابطه تجاری با قطر انتظار حمایت بیشتری برای دستیابی به آن بازار دارد.
جعفری‌طهرانی اضافه می‌کند: از سوی دیگر هر چند ایران به قطر نزدیک‌تر است، اما درباره اقلامی مانند فولاد و سنگ پرمیت که گران‌قیمت هستند بعد مسافت تاثیر چندانی در انتخاب طرف قرارداد ندارد، ولی درباره کالایی مانند سیمان و کلینکر بُعد مسافت مهم است که قطر در این زمینه امکان دارد ایران را انتخاب کند، اما در زمینه کالاهایی که نرخ آنها بیش از ۱۰۰ دلار در هر تن است ایران شانسی در صادرات با قطر با وجود ترکیه ندارد. در نتیجه در رقابت بر سر قطر بین ایران و ترکیه، ترک‌ها توانمندتر عمل کردند، زیرا پیشینه بیشتری در رابطه تجاری و اقتصادی با قطر داشتند.
در همین حال علی‌اکبر شریف‌پوربوشهری، رئیس اتاق بازرگانی بندر بوشهر مشکلات مربوط به نبود صادرات را برگرفته از نبود پایانه اختصاصی ویژه صادرات مواد معدنی در بوشهر عنوان کرد. وی در این باره توضیح داد: استان بوشهر از نظر صادرات موادمعدنی یکی از قطب‌های اصلی کشور است، با این وجود تاکنون از پایانه اختصاصی ویژه صادرات مواد معدنی برخوردار نبوده است. در دولت یازدهم که صادرات در اولویت اصلی قرار گرفته، انتظار داریم زمینه تسهیل صادرات نیز شتاب بیشتری به خود گیرد. نبود پایانه اختصاصی صادرات موادمعدنی گرچه مانع صادرات موادمعدنی از استان بوشهر نشده اما فعالان این بخش را با مشکلات فراوانی به‌ویژه در زمینه حمل روبه‌رو کرده است. برای حمایت از صادرات انتظار داریم مدت زمان مشمول تخفیف گمرکی برای خواب کانتینر در گمرک بوشهر افزایش پیدا کند. اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در زمینه صادرات حمایت خوبی انجام داده و با توجه به ظرفیت‌های فراوان معدنی استان بوشهر بیش از ۷۰ درصد مواد اولیه سیمانی در استان بوشهر تولید می‌شود و انتظار می‌رود زمینه صادرات آن نیز تسهیل شود.
حسین حیدری، رئیس خانه معدن استان بوشهر نیز همچنان سنگ گچ، سیمان، کلینکر و بخش اندکی از شن و ماسه را عمده محصولات مواد معدنی صادراتی استان بوشهر معرفی کرده و حلقه گمشده صادرات مواد معدنی از بوشهر به قطر را پایانه صادرات موادمعدنی دانسته که با آغاز مراحل ساخت آن در نیمه نخست سال آینده، فعالیت‌های این عرصه متحول خواهد شد.
در همین زمینه محمدمهدی بنچاری، مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز در گفت‌وگویی که تیر گذشته با رسانه‌ها داشت، از افزایش ظرفیت تخلیه و بارگیری کالا در بنادر استان بوشهر خبر داد و گفت: اکنون بیش از ۹ میلیون تن انواع کالا در سال از بنادر یازده‌گانه استان بوشهر تخلیه و بارگیری می‌شود که با تکمیل پروژه‌های بندری افزایش می‌یابد، در حالی که اکنون روزانه یک‌هزار و ۱۰۰ تن مواد غذایی از بنادر دیر، بوالخیر ، تنگستان به قطر صادر می‌شود.