شرایط تامین فولاد آلیاژی، تولید را با مشکل مواجه کرده است

به گزارش می متالز، محمود تبریزی اظهار داشت: شرکت سیلندرسازی تهران تنها تولیدکننده مته‌های حفاری نفت، ادوات حفاری نفت، ابزارآلات حفاری و تجهیزات مرتبط با حفاری در صنعت نفت و گاز بوده و تنوع محصولات شرکت ما بسیار بالا است. در تولید تمام محصولات خود به نوعی از فولاد آلیاژی استفاده می‌کنیم.

وی افزود: از آنجا که محصولات خاصی تولید می‌کنیم، در نتیجه باید فولادهای آلیاژی خاصی در تولید این محصولات به کار روند ولی متاسفانه تولیدکنندگان فولادهای آلیاژی در کشور توانایی تولید آن را ندارند. گرچه تولید این نوع فولادها به تکنولوژی پیچیده‌ای نیاز ندارد اما شرکت‌هایی هم که قادر به تولید این نوع فولاد آلیاژی هستند نیز محصول خود را با قیمت‌های سرسام‌آوری عرضه می‌کنند. فولاد آلیاژی مورد استفاده در شرکت ما معمولا کم‌کربن است و در خود، فلزات آلیاژی مانند نیکل، کروم و مولیبدن دارد که این فلزات در فولاد آلیاژی باعث ایجاد ویژگی‌هایی مانند مقاومت به سایش و خوردگی در محیط‌های خشن و خورنده‌ای مانند چاه‌های نفت و گاز می‌شود. باید توجه داشت که با افزایش میزان کربن در فولاد آلیاژی، سختی فولاد افزایش می‌یابد. علت استفاده از فولادهای کم‌کربن در این صنعت آن است که فولاد باید علاوه بر داشتن سختی مناسب، انعطاف‌پذیر هم باشد.

مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران، اضافه کرد: فولاد آلیاژی مورد استفاده در زمینه حفاری نفت و گاز باید ویژگی‌های خاصی مانند ضربه‌پذیری، مقاومت به سایش و حرارت داشته باشد. این نوع فولادهای آلیاژی به صورت استاندارد در محصولات مرتبط با صنعت حفاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تغییر شرایط تامین مواد اولیه

تبریزی در خصوص نحوه تامین مواد اولیه عنوان کرد: در گذشته نه چندان دور، شرکت‌های تولیدکننده فولاد آلیاژی، سفارش‌های این محصول را در ظرفیت‌های کمتر از 10 تن قبول می‌کردند و به تولید آن می‌پرداختند. این در حالی است که اکنون این شرکت‌ها سفارش‌ کمتر از 30 تن فولاد آلیاژی را قبول نمی‌کنند. ناگفته نماند که شرکت ما برای تولید محصولات خود نیازی به سفارش 30 تن فولاد آلیاژی ندارد. با شرایط اقتصادی کنونی مانند کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، تامین این میزان ماده اولیه برای شرکت ما دشوار است و در عین حال انبارهای شرکت نیز گنجایش نگهداری این میزان ماده اولیه را ندارد.

وی اذعان کرد: به دلیل تغییر شرایط خرید، شرکت سیلندرسازی تهران در شرایط خوبی قرار ندارد و مجبور به کاهش میزان تولید خود شده است. به این موضوع باید تحریم‌ها را نیز اضافه کرد که باعث شده حتی امکان واردات فولادهای آلیاژی به عنوان ماده اولیه تولید وجود نداشته باشد. چالش تامین مواد اولیه به اندازه‌ای بر شرکت ما اثر گذاشته که ناچار به حذف برخی از محصولات استراتژیک از سبد تولیدات خود شدیم که ممکن است شرکت نفت به عنوان بزرگ‌ترین خریدار محصولات شرکت ما، به آن احتیاج داشته باشد و حتی اگر با این شرکت قرارداد داشته باشیم، به دلیل عدم تامین مواد اولیه به موقع، قادر به اجرای تعهدات خود بر اساس قراردادها نیستیم.

مدیرعامل شرکت سیلندرسازی ابراز کرد: ممکن است برای تولید یک محصول و اجرای پروژه تنها به خرید 5 تا 10 تن ماده اولیه در ماه نیاز داشته باشیم؛ بنابراین خرید 30 تنی از توان شرکت ما خارج است. کاهش تولید محصول در شرایط کنونی تنها راه پیش روی ما است؛ حتی در این برهه زمانی قادر به انجام واردات نیز نیستیم، زیرا توان داخلی بسیار خوبی در زمینه تولید فولاد آلیاژی در کشور وجود دارد و واردات فولاد آلیاژی به دلیل وجود تولیدکننده داخلی با محدودیت مواجه بوده و اخذ مجوز برای این امر بسیار دشوار است.

تبریزی خاطرنشان کرد: در حال حاضر مجتمع صنعتی اسفراین و فولاد آلیاژی اصفهان، فولاد آلیاژی مختص مته و ابزارآلات حفاری نفت را تولید می‌کنند. مجتمع اسفراین سفارش‌هایی با تناژ 35 تا 40 تن را می‌پذیرد و حداقل سفارش نیز در شرکت فولاد آلیاژی اصفهان به 30 تن رسیده است. در حالی که شرکت ما با توجه به میزان و نوع تولیدات خود، نیازی به تامین مواد اولیه در حجم بالا ندارد.

وی اظهار کرد: فولاد آلیاژی را به صورت شمش ریخته‌گری شده خریداری می‌کنیم که بسته به نیاز می‌تواند دارای سطح مقطع گرد، مربعی یا مستطیلی باشد که پس از طی مراحلی به محصول نهایی تبدیل ‌می‌شود. این مراحل می‌تواند شامل فورج کردن، ماشین‌کاری و فرم‌دهی فولاد تا تولید محصول نهایی باشد. البته در برخی از مواقع، اسلب‌های آلیاژی با ضخامت 20 سانتی‌متر را نیز دریافت می‌کنیم.

مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران ابراز کرد: به دلیل وجود برخی مشکلات در تامین مواد اولیه، به دنبال معادل‌یابی برخی محصولات و مواد اولیه هستیم؛ اما در برخی از مواقع، ماده اولیه جایگزین شده کیفیت و خواص لازم را ندارد. به طور مثال، تولیدات شرکت ما باید در مقابل خوردگی و هوازدگی مقاومت داشته باشند که برای این منظور میزان کروم در آلیاژهای فولادی نسبتا بالا است؛ اما از آنجایی که برخی مواد اولیه جایگزین شده، درصد کروم پایین‌تری نسبت به ماده اولیه اصلی دارند، ممکن است در محیط زنگ بزنند و در آن‌ها ترک به وجود آید. به این ترتیب، عمر قطعه کاهش می‌یابد. البته در برخی مواقع، ماده اولیه جایگزین به خوبی پاسخ‌گوی نیاز بوده است.

بروکراسی سنگین اداری

تبریزی با گلایه نسبت به بروکراسی‌های اداری، تصریح کرد: متاسفانه مرجع پاسخگوی سریعی برای تایید یا عدم تایید تولید محصولات در کشور وجود ندارد و شرکت ما اگر به دنبال واردات فولاد آلیاژی به عنوان ماده اولیه باشد، باید ابتدا ثابت کند که این نوع فولادها در کشور تولید نمی‌شوند و متاسفانه این فرآیند بسیار طولانی و از عهده شرکت ما خارج است. قطعا هدف تولیدکنندگان داخلی از واردات، تولید محصول و ایجاد ارزش افزوده است اما برخی گمان می‌کنند که واردات محصول به تولید داخلی ضربه می‌‌زند؛ در حالی که چنین دیدگاهی صحیح نیست. همه تولیدکنندگان نیاز به حمایت دارند و باید همه مسائل ازجمله واردات در قالب حمایت دیده شود.

وی اذعان کرد: همه مشتریان شرکت ما دولتی هستند و سیستم شرکت نفت به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مته‌ها و ابزارآلات حفاری، همواره برای تامین این محصولات مناقصه برگزار می‌کند و شرکت ما نیز به عنوان یکی از تولیدکنندگان ابزارآلات حفاری در مناقصه‌ها حضور دارد. در مناقصات قیمت‌ها با قیمت‌های جهانی مقایسه می‌شود و سابقه همکاری طرفین در برنده شدن یک شرکت، موثر است.

مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران، ادامه داد: اخیرا که بحث حمایت از تولید داخلی مطرح شده است، شرکت نفت رویکرد خود را به سمت همکاری با تولیدکنندگان داخلی تغییر داده است و ما نیز طی مذاکراتی به همکاری با این شرکت پرداخته‌ایم. البته در مواردی نیز با وجود اینکه شرکت سیلندرسازی تنها تولیدکننده برخی محصولات در کشور است، بنا به دلایلی مانند کم بودن میزان تولید، امکان همکاری وجود نداشته است.

تبریزی با اشاره به وضعیت صنعت فولاد کشور، بیان کرد: در حال حاضر، چند مسئله باید مورد توجه قرار گیرد. نخست آنکه یک سامانه آماری راه‌اندازی شود که تمام اطلاعات کارخانه‌های فولادسازی در آن درج شود. در صنایع پایین‌دستی قطعاتی تولید می‌شود که ماده اولیه آن باید ریخته‌گری شود. متاسفانه مرکز جامعی از تولیدکنندگان برای دستیابی متقاضیان به اطلاعاتی مانند نوع و آلیاژ محصولات وجود ندارد. برخی سرمایه‌گذاران به حوزه صنایع پایین‌دستی فولاد وارد شده‌اند و با توجه به نبود اطلاعات جامع در مورد توانایی‌ها، تولیدکنندگان باید به روش آزمون و خطا امور خود را پیش ببرند.

وی خاطرنشان کرد: در کشور ما با وجود تعدد فولادسازان و پیشرفت قابل ملاحظه این صنعت در سالیان اخیر، عموم فولادسازان تنها به تولید فولادهای ساختمانی می‌پردازند. در حالی که این توانایی برای فولادسازان کشور وجود دارد که روی تولید و عرضه انواع فولادهای آلیاژی تمرکز کنند. قیمت این محصولات نسبت به فولادهای معمولی گران‌تر است اما تولیدکنندگان می‌توانند با توجه به مزیت‌های تولید این نوع فولاد در کشور و ایجاد ارزش افزوده در صنایع پایین‌دستی، به خریداران تخفیف دهند. فرآیند تولید فولادهای آلیاژی بسیار تخصصی است و با توجه وجود مواد اولیه مناسب، به نظر می‌رسد تنها چالش برای انجام آن در کشور، دانش فنی باشد.