زندگی روی کره‌ای از بلورها

به گزارش می متالز به نقل از مهر، در حاشیه این همایش علمی دو روزه که به میزبانی دانشکده معدن دانشگاه صنعتی شاهرود برگزار شد، کارگاه‌های تخصصی کانی و بلور با حضور سرگروه‌های علمی دانشگاه‌های صنعتی سراسر کشور از ۱۳ استان و ۲۰دانشگاه برگزار شد. دبیر علمی همایش بلورشناسی ایران، توضیح داد: این همایش، گردهمایی استادان و پژوهشگران حوزه بلور و کانی‌شناسی بود که آخرین دستاوردهای علمی خود در زمینه بلورها و کانی‌ها را با یکدیگر به اشتراک گذاشتند. حبیب‌الله قاسمی، هدف برگزاری این همایش را حمایت از تولیدات علمی به‌ویژه در بخش کانی‌ها و بلورها دانست و گفت: در این راستا دانشگاه صنعتی شاهرود باوجود ظرفیت‌های خوب دانشکده معدن و علوم زمین‌شناسی و دارا بودن ظرفیت پردیس این دانشگاه، در راستای برگزاری آن پیشگام شده است.

همه مواد تشکیل‌دهنده زمین کانی‌ها هستند

استاد برجسته بلورشناسی ایران در این همایش گفت: همه مواد تشکیل‌دهنده زمین کانی‌ها هستند و مواد تشکیل‌دهنده این کانی‌ها بلورها هستند از این رو می‌توان گفت ما در کره‌ای از بلورها زندگی می‌کنیم که اهمیت برگزاری همایش‌هایی از این‌دست را نشان می‌دهد. مرتضی تجبر با بیان اینکه امروزه مهم‌ترین بخش صنعت در رشد بلورهای سیلیکونی تجلی می‌یابد، ابراز کرد: ۳۴۰میلیارد دلار وسایل الکترونیکی سالانه در دنیا تولید می‌شود که در تمام آنها از بلورهای سیلیکونی بهره گرفته می‌شود و دراین‌بین چین با درآمد سالانه ۶هزار میلیون دلار سرآمد تولید این صنعت است اما در کشور ما شاید بتوان گفت از این ارزش طبیعی خدادادی، آنچنان که باید بهره‌گیری نمی‌شود. وی افزود: بلورها امروز تمام دنیای ما را در برگرفته‌اند و تمام سیاره ما در محاصره بلورهاست. این نعمت خدادادی می‌تواند منشأ تحولات عظیمی در عرصه صنایع شود که امروز خوشبختانه دانشگاه‌هایی مانند خواجه نصیر طوسی در این زمینه کارهای علمی خوبی انجام داده‌اند.

بلورها تمام زندگی بشر را دربرگرفته‌اند

این استاد برجسته بلورشناسی، در پاسخ به این پرسش که بلورشناسی را چگونه می‌توان معنی کرد، گفت: کریستال و گرافی رشته‌ای جذاب در علم است که آرایش اتم‌های جامدات را شامل می‌شود. تجبر با بیان اینکه بلورها در ۳ سطح شیمیایی، فیزیکی و هندسی قابل‌بحث هستند، بیان کرد: ما در زندگی روزمره بسیار فراتر از حد تصورمان با بلورها و کانی‌ها سروکار داریم از این رو باید گفت سنگ گرانیت و مرمر که امروز در خانه‌های‌مان وجود دارد یا ماسه‌ای که آن را در ساختمان به کار می‌بریم همه و همه متبلور هستند که در سطوح بالاتر علمی مواد تشکیل‌دهنده لوازم الکترونیکی ما را در قطعاتی مانند کامپیوتر شکل می‌دهند. باید گفت تحولی که علم بلورشناسی در دنیای امروز ایجاد کرده، در نوع خود بی‌نظیر است زیرا امروز دنیا روی استفاده‌های کاربردی از بلورهای سیلیکونی برنامه‌های شگرف دارد. وی افزود: درباره علم بلورشناسی در ایران باید گفت اقدامات بسیار خوبی در سال‌های اخیر انجام شده که امیدواریم در آینده بتوانیم نتایج بهتری را از آن مشاهده کنیم.

بلورشناسی، علم مطالعه بلورهاست

مطالعه بلورها به دوران یونانی‌ها و رومی‌ها و مطالعات کوارتزهای گوناگون، ازسوی ننوفراستو و پلینیو، بازمی‌گردد. در سده هفدهم نخستین تلاش‌ها برای توصیف نظم ساختاری بلورها به عمل آمد اما در سال ۱۹۱۲م، بلورشناسی نوین تولد یافت. در آن سال ماکس و گروهش تصویری از پراش پرتوهای ایکس ازسوی بلور ۳ns به‌دست آوردند. این آزمایش‌ها سرشت موجی پرتوهای ایکس را که ویلهم کنراد رونتگن در اواخر سده ۱۳ کشف کرده بود و همچنین آرایش تناوبی خوشه‌های اتم‌ها را در دوران بلور به اثبات رساند. بلورشناسی با پرتو ایکس، روش پودری و بلورشناسی به روش پراش الکترون از روش‌های شناخت بلورهاست.