جان دوباره در رگ‌های معادن مس آفریقا

به گزارش می متالز، کمربند مسی در آفریقای مرکزی که در طول مرز کنگو و زامبیا گسترش یافته است، یکی از بزرگ‌ترین ذخایر معدنی جهان است که 90درصد از تولید مس آفریقا را شامل می‌شود. این کمربند بزرگ‌ترین و پرعیارترین ناحیه رسوب لایه‌ای مس است که در اواخر دوره پروتروزوییک (550-900 میلیون سال پیش) ته‌نشین شده است.

معدن‌کاری در کشورهای مس‌خیز این قاره در دورانی که کنگو و زامبیا، دو تولیدکننده اصلی این قاره، مستعمره بودند آغاز شد؛ این کشورها در دهه 60 میلادی به استقلال رسیدند. پس از استقلال تولید زامبیا به 700هزار تن در سال رسید و برای مدت کوتاهی این کشور را دومین تولیدکننده بزرگ مس جهان کرد؛ اما در سال 1999 تولید این کشور به 200هزار تن در سال کاهش یافت. در کنگو نیز تولید مس در دهه‌های 70 و 80 میلادی 400-500 هزار تن در سال بود اما فساد دولتی و مشکلات دیگر، در نهایت منجر به کاهش تولید در سال 1990 شد. این کاهش تولید در دوران جنگ و ناهنجاری اقتصادی در این کشور به اوج خود رسید.

با این‌حال، زامبیا با خصوصی‌سازی شرکت‌های معدنی و جذب سرمایه‌گذاری اقتصاد خود را از فروپاشی نجات داد و در کنگو نیز با بازگشت صلح تولید به سرعت افزایش یافت؛ به‌طوری‌که تا سال 2010 تولید مس در زامبیا و کنگو به سطح تولید اواخر سال 1960 بازگشت.

حالا مؤسسه تحقیقاتی CRU پیش‌بینی می‌کند آفریقا، با نرخ رشد سالانه 6درصد (بین سال های 2016 تا 2021) رشد تولید بیشتری نسبت به دیگر مناطق جهان داشته باشد. این رشد تولید ناشی از افزایش تولید معدن کاموتو در کنگو و سنتینل در زامبیا خواهد بود. انتظار می‌رود حجم تولید در آمریکا تا سال 2021، 16درصد کاهش یابد و کنگو به جای امریکا چهارمین تولیدکننده بزرگ مس در جهان شود و زامبیا نیز در مقام ششم قرار گیرد؛ درحالی‌که شیلی، پرو و چین جایگاه اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند.

هر دو کشور پروژه‌های معدنی بزرگی در حال احداث دارند. در زامبیا شرکت گلنکور طرح توسعه هر دو معدن خود، کانا و موفیلیرا، را دارد. شرکت سی.ان.ام.سی نیز طرح توسعه بزرگی در چامبیشی دارد. دو طرح توسعه دیگر نیز در کانسانشی و لوموانا در حال اجراست. همچنین، شرکت کی.ام.سی برنامه‌هایی برای چهار برابر کردن تولید در واحدهای خود و رسیدن به سقف 400هزار تن در سال، طی 4 تا 7 سال آینده را دارد.

کنگو نیز چندین معدن کنسانتره کوچک مانند فاز اول پروژه متالکول آر.تی.آر متعلق به شرکت ای.آر.جی دارد. همچنین سه پروژه توسعه تولید کنسانتره در موتاندا، لوییتا و تنکه وجود دارد که در انتظار آغاز به کار هستند؛ اما مهم‌ترین آن‌ها پروژه معدنی کاموا-کاکولا از شرکت ایوانهو  است که اوایل ماه می کل ذخایر معدنی آن 1.1 میلیارد تن با عیار  2.85 درصد برآورد شد. شرکت ایوانهو در سه پروژه نیروگاه آبی نیز سرمایه‌گذاری کرده و قادر است 300 مگاوات برق تولید کند. این مقدار برای تأمین انرژی عملیات معدنی و واحد ذوب با ظرفیت 300هزار تن در سال کافی است. فاز اول پروژه کاموا-کاکولا با ظرفیت 100هزار تن در سال قرار است در 2020 به بهره‌برداری برسد و فاز دوم نیز در سال 2024 به بهره‌برداری می‌سد. در مجموع با اتمام دو فاز ظرفیت معدن به 300هزار تن در سال افزایش می‌یابد.

بنابراین، به نظر می‌رسد کنگو که تعدادی از بهترین معادن جهان را دارد و اکنون بزرگ‌ترین پروژه معدنی جهان در کاموآ را نیز در دست دارد بتواند جایگاه نخست تولید مس در آفریقا را از آن خود کند. با این‌حال این کشور با مشکلات سیاسی‌ای دست به گریبان است که اگر قادر به حل‌وفصل آن‌ها نباشد، زامبیا پیشتاز تولید مس در آفریقا خواهد شد.