چرا قیمت نفت کاهش یافت

به گزارش می متالز، پس از آنکه عربستان قیمت رسمی فروش نفت خود را کاهش داد و برنامه‌هایی برای افزایش تولید در ماه آوریل سال ۲۰۲۰ میلادی مشخص کرد، قیمت نفت روز دوشنبه ۲۵ درصد کاهش یافت و در جهت شدیدترین افت روزانه خود از سال ۱۹۹۱ میلادی تاکنون حرکت کرد. سقوط نادر قیمت نفت به پایین‌، در پی افزایش تنش بین عربستان سعودی و روسیه اتفاق افتاده است.  

اتفاق نامبارک جلسه اخیر اوپک

به همین منظور اسدالله قره‌خانی در تحلیل کاهش 25 درصدی قیمت جهانی نفت، گفت: اتفاق افتاده در جلسه اخیر اوپک بسیار نادر بود این در حالی است که تاکنون تصمیمات کشورهای عضو اوپک و عضو اوپک پلاس به اتفاق هر دو گروه گرفته شده است. مثلا اگر می‌گفتند؛ باید تولید یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت کشورهای عضو اوپک و تولید 500 هزار بشکه توسط کشورهای غیراوپک کاهش پیدا کند هر دو گروه به تعهدات خود پایبند بودند که در این شرایط  قیمت نفت تثبیت شده یا افزایش داشت اما در جلسه اخیر اوپک اتفاق نامبارکی افتاده است.

ماجرای کاهش قیمت جهانی نفت از چه قرار است؟

نماینده مردم علی آبادکتول در مجلس شورای اسلامی در توضیح اتفاقات رخ داده در آخرین جلسه اوپک که منجر به کاهش قیمت جهانی نفت شده، افزود: داستان از این قرار است که طبق توافقات قبلی مقرر شده بود؛ کاهش تولید نفت به‌صورت مدت دار تا سقف یک میلیون و 500هزار بشکه اتفاق بیافتد یعنی نهایتا این مدت تا یک تا دو ماه دیگر به پایان می‌رسید و کشورها به تولید قبل خود باز می‌گشتند اما عربستان گفت؛ علاوه بر این یک میلیون و 500هزار بشکه مذکور، یک میلیون و 500هزار بشکه دیگر نیز کاهش داشته باشیم که روسیه این پیشنهاد را نپذیرفت چراکه روسیه در میان کشورهای غیراوپک بالاترین تولید را دارد، مثلا این کشور باید از تولید 500هزار بشکه 300 هزار بشکه را تامین کند.

وی درباره دلایل مخالفت روسیه با کاهش تولید نفت بیش از میزان مقرر شده، توضیح داد: از آنجا که روسیه بودجه خود را برمبنای 40 دلار بسته است لذا اگر بیشتر از این کاهش تولید داشته باشد نمی‌تواند بودجه خود را تامین کند از طرفی بودجه کشور عربستان نیز بر مبنای قیمت نفت 70 تا 80 دلار بسته شده و آن‌ها نیز گفتند؛ اگر چنانچه قیمت‌ها کاهش پیدا کند باید تولید یک میلیون و 500 هزار بشکه دیگر کم شود تا قیمت‌ها بالا بکشد چراکه فقط در این شرایط هزینه‌های جنگ یمن و بودجه چشم‌انداز 2030 عربستان (برنامه‌ای برای کاهش وابستگی عربستان سعودی به نفت) تامین خواهد شد.

قره خانی ادامه داد: از آنجا که روسیه پیشنهاد عربستان را نپذیرفت، عربستان برعکس عمل کرد درواقع به جای آنکه سقف قیمت را ثابت نگه دارد یا اوپکی‌ها افزایش قیمت دهند به یکبار اعلام کرد؛ "ما افزایش تولید دارم و تولید خود را از 10میلیون بشکه در روز به بالای 12 میلیون بشکه در روز می‌رسانیم" این در حالی است که بازار به دلیل شیوع کرونا از نفت اشباع و توازن میان عرضه و تقاضا به هم خورده و چین به‌عنوان اصلی‌ترین مصرف‌کننده جهانی نفت از رده خارج شده است و تقاضایی برای خرید نفت خاورمیانه ندارد، همچنین به دلیل کاهش حمل و نقل‌های بین‌المللی تقاضا برای سوخت کاهش پیدا کرده و تمامی این موارد مزید بر علت بر کاهش تقاضای نفت شده است. بازار اشباع و نفت مازاد بر تقاضا در بازار وجود دارد و افزایش تولید سبب شده نفت به یکبار قیمتش سقوط کند و تا بشکه 30-25 دلار برسد.

سقوط بیش از این قیمت نفت درصورت عدم توافق عربستان و روسیه

به گفته عضو کمیسیون انرژی مجلس پیش‌بینی‌ها مبنی بر این است که اگر عربستان و روسیه به توافق نرسند سقوط قیمت نفت بیشتر از این خواهد بود و سقوط نفت منجر به ورشکستگی سهام شرکت‌های بزرگ نفتی همچون شل شده، همچنین در ادامه سقوط سهام بانک‌های بزرگ جهانی اتفاق خواهد افتاد و این مهم ورشکستگی شرکت استخراج نفتی شیل آمریکا را نیز در پی خواهد داشت. این اتفاق مثل دومینو همه جا را فرا گرفته است.

وی معتقد است قطع به‌یقین فاجعه‌ای در انتظار کشورهایی همچون عراق با اقتصاد وابسته به نفت است و احتمال جنگ قیمتی نفت در خاورمیانه وجود دارد مگر اینکه روسیه و عربستان مجددا به یکدیگر نزدیک شوند.

ضرب شست روسیه به عربستان/ مسائل پشت پرده سیاسی عربستان و روسیه چه بود؟

این نماینده مجلس بخشی از این اتفاقات را به مسائل پشت پرده سیاسی عربستان و روسیه مرتبط دانست و گفت: اگر به خاطر داده باشید یک سال و نیم گذشته پس از ماجرای قتل خاشقچی و حملات آمریکا و اروپا به عربستان، این کشور به روسیه نزدیک و بحث خرید سیستم‌های موشیکی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی روسیه در عربستان مطرح شد اما هیچ یک اتفاق نیفتاد بنابراین این احتمال وجود دارد که مخالف روسیه با کاهش تولید نفت، طبق خواسته عربستان، به معنای نشان دادن ضربه شستی به آن‌ها بوده است در واقع قصد دارد بگوید؛ عدم تمکین از روسیه می‌تواند به ضربه اقتصادی به عربستان منجر شود.   

عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به تاثیر کاهش قیمت نفت در اقتصاد ایران، توضیح داد: اکنون فروش نفت ایران به حداقل‌ ممکن خود رسیده است لذا اگر این فروش حداقلی برای هر بشکه 60 دلار قیمت‌گذاری شود یک درآمد برای کشور دارد و قیمت‌گذاری 30 تا 25 دلاری نیز درآمد ناچیز دیگری است، همچنین از آنجا که بخشی از صادرات نفتی ایران بر مبنای "فرآورده‌های نفتی" است با کاهش قیمت نفت، قیمت فرآورده‌های نفتی نیز کاهش پیدا می‌کنند.

قره خانی با بیان اینکه اکنون خریداران فرآورده‌های نفتی نیز به دلیل شیوع کرونا کاهش پیدا کرده و این ضرر دیگری در بخش فرآورده‌های نفتی است، اظهار کرد: به دلیل کاهش تردد و نقل و انتقال‌های بین‌المللی، مصرف سوخت نیز کاهش پیدا کرده است بنابراین علاوه‌بر کاهش قیمت، کاهش فروش نیز داریم که این موضوع اثرات منفی برای اقتصاد ایران دارد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس با یادآوری اینکه کاهش قیمت و فروش نفت بر فروش گاز و پتروشیمی‌ها نیز تاثیر می گذارد، اضافه کرد: اگرچه ایران فروش یک میلیون بشکه نفت با قیمت 50 دلار در  نظر گرفته اما نه فروش این تعداد بشکه محقق می‌شود نه قیمت مورد نظر آن و از آنجا در تحریم هستیم باید زیرقیمت بین‌المللی نیز بفروشیم چراکه خرید از ایران برای خریدار توام با ریسک است بنابراین برای هر بشکه نفت 8 تا 10 دلار نیز این طریق از دست می‌رود.