آیا ابتلای اقتصاد آمریکا به کرونا باعث شکست ترامپ در انتخابات می‌شود؟

به گزارش می متالز، بحران کرونا که طی هفته‌های اخیر موجب سقوط بازارهای سهام و بروز اختلالات جدی در فعالیت‌های اقتصادی در آمریکا شده است، می‌تواند در اواخر سال جاری میلادی حتی در تعیین رئیس‌جمهور آینده آمریکا نیز ایفای نقش کند.

مروری بر تاریخ انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان می‌دهد که شرایط اقتصادی همواره نقش تعیین‌کننده‌ای در پیروزی یا شکست رئیس‌جمهور مستقر داشته است. بر اساس مطالعات کارشناسان شرکت هلدینگ LPL Financial که بزرگترین شرکت کارگزاری مستقل سهام در آمریکا به شمار می‌رود، در 16 مورد از 18 انتخاباتی که در آنها رئیس‌جمهور مستقر آمریکا برای انتخاب مجدد نامزد شده است، شرایط اقتصادی مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده نتیجه انتخابات بوده است. از آخرین شکست عوامل اقتصادی در تعیین نتیجه انتخاباتی با حضور رئیس‌جمهور مستقر، حدود 100 سال می‌گذرد.

رایان دتریک، استراتژیست ارشد شرکت LPL Financial، در این خصوص می‌گوید: «به‌طور عجیبی در 11 انتخابات آخری که در آنها رئیس‌جمهور مستقر برای انتخابات مجدد نامزد شده و اقتصاد آمریکا در فاصله دو سال مانده به انتخابات دچار رکود نبوده، رئیس‌جمهور مستقر توانسته است در انتخابات پیروز شود. در مقابل، هفت بار انتخابات با حضور رئیس‌جمهور مستقر در دوران رکود برگزار شده است که در پنج مورد رئیس‌جمهور مستقر شکست خورده است.»

البته در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که اقتصاد آمریکا در شرایط رکودی باشد. درواقع اقتصادی آمریکا در حالی وارد سال 2020 شد که بازار کار، بازار مسکن و شاخص‌های اطمینان مصرف‌کننده در وضعیت بسیار خوبی قرار داشتند. اما با تشدید بحران ناشی از شیوع ویروس کرونا در آمریکا و دیگر کشورهای جهان، بازارهای سهام آمریکا طی هفته‌های اخیر شرایط سختی را گذرانده‌اند، به‌طوری که شاخص میانگین صنعتی داو جونز (شاخص بازار سهام نیویورک) ظرف یک ماه بیش از 20 درصد افت کرده و هنوز هم احتمال افت بیشتر شاخص وجود دارد.

سقوط بازار و رکود اقتصادی معمولاً –و نه همیشه- با یکدیگر همراه هستند. به گفته رایان دتریک، شاخص بازار سهام آمریکا در زمان رکود اقتصادی به‌طور میانگین 37 درصد سقوط می‌کند و در مواقعی که به هر طریقی از بروز رکود اقتصادی جلوگیری می‌شود، افت شاخص به 24 درصد می‌رسد. اگرچه هنوز میزان کاهش شاخص بازار سهام نیویورک به رقم میانگین سال‌های رکودی نرسیده است، اما اکنون نشانه‌هایی از کُند شدن روند رشد اقتصادی آمریکا آشکار شده و نگرانی‌ها از احتمال پایان یافتن یک دوران رونق ده‌ساله طی ماههای آتی افزایش یافته است.

شرایط نامناسب بازارهای آمریکا پس از فراگیر شدن بحران کرونا باعث شده است که بسیاری از اقتصاددانان پیش‌بینی خود از نرخ رشد اقتصادی این کشور در سال 2020 را تعدیل کنند. به‌عنوان مثال، اقتصاددانان مؤسسه آکسفورد اکونومیکس لندن که پیش از وقوع بحران کرونا نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سال جاری میلادی را 1.3 درصد پیش‌بینی کرده بودند، اکنون با تأکید بر عواملی همچون شرایط بازارهای مالی و سقوط قیمت نفت، پیش‌بینی خود را به 0.8 درصد تعدیل کرده‌اند. گریگوری داکو، اقتصاددان ارشد حوزه اقتصاد آمریکا در مؤسسه آکسفورد اکونومیکس، در این رابطه می‌گوید: «اقتصاد آمریکا در نیمه اول امسال کم‌وبیش با رکود درگیر خواهد بود.»

قبل از شیوع جهانی ویروس کرونا، اقتصاددانان شرکت هلدینگ LPL Financial احتمال ورود اقتصاد آمریکا به یک دوره رکودی در سال جاری میلادی را 25 درصد پیش‌بینی می‌کردند، اما اکنون آنها معتقدند که احتمال وقوع رکود اقتصادی در آمریکا طی ماه‌های باقی‌مانده تا پایان سال حدود 50 درصد است. به گفته استراتژیست ارشد این شرکت، مشکلاتی که بحران کرونا برای زنجیره‌های تأمین جهانی ایجاد کرده است در سه‌ماهه دوم سال جاری میلادی باعث افت شدید فعالیت‌های اقتصادی در آمریکا خواهد شد.

در عین حال با توجه به کاهش نرخ بهره، احتمال اتخاذ سیاست‌های مالی انبساطی جدید از سوی دولت و همچنین کاهش قیمت سوخت (به دلیل سقوط قیمت نفت)، انتظار می‌رود که در نیمه دوم سال جاری میلادی فعالیت‌های اقتصادی در آمریکا بار دیگر حالت صعودی بگیرد. اما سؤال اصلی این است که خارج کردن اقتصاد آمریکا از رکود احتمالی چه مدت طول خواهد کشید.

ترامپ در کارزار انتخاباتی خود برای تمدید دوران حضورش در کاخ سفید، حساب ویژه‌ای روی بالا بودن نرخ رشد اقتصادی و رونق بازار سهام باز کرده بود. حدود یک ماه قبل شاخص داو جونز با رسیدن به مرز 29500 واحد بالاترین رقم تاریخ خود را تجربه کرد؛ یعنی 65 درصد رشد نسبت به روزی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شد. اما اکنون بخش قابل‌توجهی از این رشد چشمگیر –که ترامپ همواره روی آن مانور می‌داد- از دست رفته است.

به گفته «تام استووال» استراتژیست ارشد شرکت تحقیقات مالی CFRA، روند تاریخی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشان می‌دهد که اگر اقتصاد دچار رکود نشود و شاخص بازارهای مالی به‌شدت افت نکند، رئیس‌جمهور مستقر می‌تواند در انتخابات به پیروزی برسد.

از زمان پایان جنگ جهانی دوم تاکنون تنها دو رئیس‌جمهور مستقر در همان سالی که اقتصاد وارد رکود شده است، در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده‌اند که از قضا هر دو از حزب دموکرات بوده‌اند: هری ترومن و جیمی کارتر. البته هری ترومن توانست در انتخابات نوامبر 1948 به پیروزی برسد زیرا اقتصاد آمریکا درست در همان ماه انتخابات وارد رکود اقتصادی شد و به همین دلیل بود که رکود اقتصادی تأثیری بر آرای هری ترومن نگذاشت. اما برای جیمی کارتر وضعیت این‌گونه نبود؛ وی در نوامبر 1980 در حالی از رونالد ریگان جمهوری‌خواه شکست خورد که اقتصاد آمریکا در نیمه اول آن سال دچار رکود شده بود.