معادن نیمه فعال، بازوی مقابله با تحریم ها/ همچنان وارد کننده زغال سنگ هستیم!

به گزارش می متالز، بخش معدن و صنایع معدنی از بخش‌های پراهمیت و ارز آور برای کشور به شمار می آید که نیاز به توجه ویژه ای دارد.

به گفته برخی از کارشناسان معدن، یکی از دلایلی که در شرایط تحریم و کاهش درآمد‌های نفتی اقتصاد کشور با فروپاشی مواجه نشد این بود که بخش‌هایی مانند معدن، پتروشیمی، مس، فولاد و صنایعی از این دست توانسته اند تا حد زیادی بار کمبود درآمد‌های نفتی را بر دوش بکشند.

 با توجه به اینکه بیشتر معادن ایران در استان‌هایی واقع شده اند که محرومیت بیشتر و برخورداری کمتری دارند، نیاز است تا تمرکز بر توسعه این معادن افزایش یابد و بتوانیم در بخش معدن، تحول ایجاد کنیم. اما با این حال توجه به این بخش درآمدزا کم است و سالیانه شاهد فروریزی معادن و از دست دادن جان تعدادی معدن دار هستیم.

با توجه به آمار مرگ و میر در معادن، باید گفت که حفاظت از نیروی انسانی یک موضوع جدی محسوب می‌شود و ایمنی در معادن کشور موضوعی ملی است و این موضوع به حدی اهمیت دارد که چندی پیش پس از فروریزی برخی معادن کشور اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور  با تاکید بر اینکه موضوع ایمنی در بخش معدن به هیچ عنوان قابل چشم‌پوشی نیست، از سازمان نظام مهندسی معدن ایران خواست ایمنی در معادن را در بالاترین سطح ممکن و به شکل سخت گیرانه دنبال کنند و در این سختگیری تحت هیچ شرایطی مماشات نکنند.

معاون اول رییس جمهور تصریح کرد: عدم رعایت نکات ایمنی در معادن، می‌تواند منجر به بروز حوادثی شود که شیرینی استخراج و توسعه معدن را به تلخی مبدل کند.

او با تاکید بر سخت و طاقت فرسا بودن کار در معادن اظهار کرد: سختی و دشواری فعالیت معدن کاران و کسانی که در تونل‌های معادن کار می‌کنند با هیچ یک از مشاغل سخت و زیان آور قابل مقایسه نیست.

جهانگیری همچنین با تاکید بر اینکه رعایت اصول زیست محیطی و احیاء منابع طبیعی باید به طور جدی سرلوحه فعالیت معدن کاران و سازمان نظام مهندسی معدن ایران قرار گیرد، از اعضای این سازمان خواست موضوع حفظ محیط زیست را بعنوان یک سرفصل مهم در دستور کار خود قرار داده و در این زمینه پیشقدم باشند تا به کم توجهی و عدم رعایت اصول زیست محیطی متهم نشوند.

علاوه بر این مظفری دبیر شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کشور با اشاره به بالا بودن ریسک حوادث کار در معادن، گفت: به طور میانگین خطر حوادث کارگری در معادن به دلیل عدم آشنایی با منطقه فعالیت، عدم کنترل رفتار‌های کارگری و سایر متغییر‌های دیگر ۸ برابر بیشتر از سایر فعالیت‌های شغلی دیگر است.

مظفری افزود: در سطح کشور حدود ۵ هزار و۴۰۰ معدن فعال با افزون بر ۹۱ هزارشغل وجود دارد که ۹۰ معدن فعال مربوط به زغالسنگ با حدود ۱۰ هزار کارگر است. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای ایمن سازی معادن حدود ۶ هزار آیین نامه را به متولیان معادن ابلاغ کرد و اجرای درست این آیین نامه‌ها توانست تا حدودی حوادث کار در معادن کشور را کاهش دهد.

به گفته مظفری در سال گذشته حوادث منجر به فوت در معادن کشور نسبت به سال ۹۶ حدود ۶۰ درصد کمتر شد و دلیل این کاهش اجرای برنامه‌های پیشگیرانه و رعایت آیین نامه‌های ایمنی در کارگاه‌های معادن کشور بیان شد.

نجات جان کارگران معادن با استفاده از تجهیزات بروز

محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران با اشاره به پایین بودن ایمنی در معادن بزرگ کشور، گفت: ایمنی در معادن بخش های مختلفی دارد که شامل ایمنی در معادن روباز و زیرزمینی است. ایمنی چه در معادن روباز و چه در معادن زیرزمینی تعریف خاص خود را دارد.

رئیس خانه معدن ایران  تشریح کرد: در معادن باید از ابزار و لوازم خاص استفاده شود تا حوادث در آن کاهش یابد علاوه بر این تجهیزاتی که در این معادن مورد استفاده قرار می گیرد اهمیت ویژه ای دارد.

بهرامن گفت: در مجموع در معادن روباز ایمنی نداریم و به فعالان معدنی بر می گردد اما چارچوب نظارتی توسط سازمان نظام مهندسی داریم و دقت هایی انجام می شود. اصولا مسائلی مانند عدم دقت نیروی انسانی و تجهیزات غیراستاندارد باعث بروز چنین حوادثی می‌شود.

رئیس خانه معدن ایران با تاکید بر اینکه گاز به‌طور طبیعی در معادن زغال‌سنگ متصاعد می‌شود که باید تخلیه شود، گفت: وقتی سطح گاز در معادن زغال‌سنگ از حد استاندارد خارج شود، عامل نیروی انسانی، نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از وقوع حادثه‌ ایفا می‌کند.

بهرامن با بیان اینکه معمولا در معادن به مباحث آموزش و ایمنی خیلی بها نمی‌دهند و برای آموزش نکات ایمنی معدنکاران هزینه نمی‌کنند، افزود: امروز شاهد این هستیم هر ساله تعدادی معدن کار محبوس و در اثر گاز جانشان را از دست می دهند که این شرایط نامطلوب است. 

رئیس خانه معدن ایران بیان کرد: تا وقتی که تجهیزات نو نشوند این اتفاقات رخ خواهد داد و باعث می شود حوادث ناگوار انجام شود. این اتفاقات در معادن بزرگ رخ می دهد و معادن کوچک شامل این جریان نمی شوند.

 ۸۰ درصد معادن ایران تجهیزات لازم را ندارند 

همچنین در این رابطه، سعید صمدی رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با اشاره به اینکه ایمنی معادن جزو بحث های جدی در دنیا به شمار می رود و به موضوعی تبدیل شده که به راحتی نمی‌توان از آن گذشت، گفت: در جامعه ما یکی از دلایل مشکلات ضعف ایمنی این است که معادن ما تکنولوژی روز استخراج و تجهیزات لازم را ندارد.

او با تاکید بر اینکه حدود ۸۰ درصد معادن ما تجهیزات لازم را ندارند و از تکنولوژی ۵۰ سال گذشته  استفاده می‌کنند، در صورتی که معادن دنیا این موانع را پشت سر گذاشته‌اند، بیان کرد: همچنین می توان عامل مغفول ماندن معادن، را جوان و کم عمق بودن آن نیز می توان بیان کرد.

صمدی با تاکید بر اینکه به دلیل کم عمق بودن معادن مشکلات آن ها نیز اندک است، گفت: هر چه تعداد این معادن بیشتر باشد مشکلات نیز افزایش پیدا خواهد کرد و رسیدگی به آن ها الزام خواهد بود.

صمدی با بیان اینکه تا زمانی که قیمت محصولاتی همچون زغال‌ سنگ واقعی نشود  مشکلات آنها روز به روز افزایش خواهد یافت ،گفت: در یک تا ۲ سال گذشته سازمان توسعه معادن در بحث بازرسی معادن به خوبی عمل کرده است و استاندارد‌های بسیار سختی را برای ایمنی در آنها گذاشته است.

رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با اشاره به مشکلات معادن، گفت: از بزرگ‌ترین مشکلات معادن می‌توان معضلات اقتصادی را نام برد، متاسفانه علی رغم ذخیره یک هزار و ۲۰۰ تن زغال سنگ هنوز وارد کننده این صنعت هستیم و متاسفانه در حد نیاز کشورمان نمی‌توانیم آن را تولید کنیم، در حالی که یک صنعت بسیار اشتغال زاست و اگر قیمت آن واقعی باشد به خوبی می توان در آن فعالیت کرد.

صمدی با اشاره به اینکه  تحریم‌ها هیچ تاثیری در به روز کردن تکنولوژی ندارد، تشریح کرد: معادن ما حداقل ایمنی را دارند، اما نمی‌توان گفت کاملا ایمن هستند. این را می‌توان یکی از دلایل ریزش معادن دانست، اما نکته قابل اهمیت این است که معادن تا زمانی که ایمن نباشند اجازه فعالیت ندارند.

رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران گفت: ایمنی معادن نسبت به گذشته تغییری نکرده است در صورتی که می‌توانستیم در این معادن خود را تقویت کنیم.

به دلیل قیمت پایین برخی از محصولات و کالاها، معادن هیچ گاه استراتژی مدون برای توسعه و تجهیز خود در بخش ایمنی نداشتند و بیشتر به فکر حفظ شرایط تولید و جلوگیری از تعطیلی معادنشان بودند بنابراین سرمایه گذاری در افزایش سطح ایمنی الویت آن‌ها نبوده است.

با تمام این صحبت‌ها بر خلاف تحریم‌ها علیه ایران، شاهد کاهش ۴۰ درصدی حوادث منجر به فوت در معادن کشور بودیم که باز هم انتظار می‌رود با کمک مسئولان مربوطه شاهد حوادث کمتری در این حوزه باشیم.