برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تعطیلی صنعت بر اثر کم آبی

به گزارش می متالز، این در حالی است که امکان جابه‌جایی برخی از چاه‌های کشاورزی برای صنعت در برخی استان‌ها نیز محدود شده است با این حال آسان‌سازی روند برخورداری از زیرساخت‌های اولیه در شهرک‌های صنعتی به عنوان وظیفه‌ای برای این شرکت‌ها مطرح است. میزان آب مورد نیاز هر شهرک صنعتی به نسبت نوع صنعت و مساحت شهرک متفاوت است اما به طور میانگین آب مورد نیاز برای هر هکتار زمین صنعتی معادل یک‌چهارم لیتر در ثانیه است. استان‌های قزوین و اصفهان از قطب‌های صنعتی کشورند که اکنون با مشکل کم آبی نیز رو به‌رو هستند بنابراین در این گزارش به سراغ مسئولان آنها رفته‌ایم.

آینده خوبی در حوزه آب و خاک نداریم

صادق نجفی، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با تاکید بر اهمیت جلوگیری از تغییرات اقلیمی و کمبود منابع آبی در فضای کسب‌وکار اظهار کرد: آینده خوبی در حوزه آب و خاک نداریم و در شرایط بحران آبی در بعضی مناطق قرار داریم و باید در این زمینه به دنبال راهکار، جایگزین‌ها و برنامه‌ریزی باشیم. وی ادامه داد: نهادهای مربوط باید گزارش وضعیت منابع آبی کشور را تا سال ۱۴۲۸ شمسی تهیه و اطلاع‌رسانی کنند تا بتوان برای مقابله با کم‌آبی و بحران آب در صنایع برنامه‌ریزی کرد و جایگزین مناسبی را پیش از وقوع بحران پیدا کرد. نجفی همچنین از مدیران شهرک‌های صنعتی خواست تا راهکارهای پیشنهادی خود را برای مقابله با کم‌آبی در صنایع کوچک و متوسط ارائه دهند.

توسعه تصفیه‌خانه‌های صنعتی

محمدجواد بگی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان نیز در این باره گفت: رویکرد اصلی این شرکت برای تامین آب مورد نیاز صنعت، توسعه تصفیه‌خانه‌های صنعتی و استفاده از پساب شهری است. مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان با اشاره به ساخت حداقل ۲ مدول تصفیه‌خانه صنعتی در شهرک‌های صنعتی استان در هر سال، رویکرد اصلی این شرکت را برای تامین آب مورد نیاز صنعت، توسعه تصفیه‌خانه‌های صنعتی و استفاده از پساب شهری عنوان کرد. به گفته بگی، آب مورد نیاز صنایع مستقر در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان را ۱۸۰۰ لیتر بر ثانیه عنوان و تصریح کرد: از این میزان تاکنون ۸۰۰ لیتر بر ثانیه از این آب تامین شده است.

دانش‌بنیان‌ها جایگزین صنایع آب‌بر

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان تاکید کرد: امروز به دنبال ایجاد شهرک‌های دانش‌بنیان با تکیه بر محدودیت آب در استان هستیم به همین دلیل دیگر در پی تاسیس شهرک‌های صنعتی آلاینده و صنایعی که با فناوری قدیمی فعالیت کنند در این استان نخواهیم بود و رویکرد ما فقط ایجاد شهرک‌های تخصصی خواهد بود. بگی با بیان اینکه صنعت در اصفهان وارد مرحله فراصنعتی شده است، اظهار کرد: نیل به صنعت دانش‌بنیان رقابت‌پذیر صادرات‌گرا تنها راهکار اصلی توسعه فراصنعتی در اصفهان است بنابراین با توجه به تغییر اقلیم و مقابله با بحران آب در آینده ایجاد شهرک‌های صنعتی فناوری و تخصصی در دستور کار است. به گفته وی، ساخت شهرک‌های فناوری عناصری راهبردی با استفاده از ۶۹ عنصر جدول تناوبی که در کشور جود دارد و تولید عناصر استراتژیک مانند سزیم، لیتیم، لانتانیدها، آکتنیدها و... می‌تواند یکی از راهکارهای اصلی توسعه فراصنعتی استان باشد که هر کیلوگرم تولید این محصولات می‌تواند به اندازه تولید چند تن فولاد برای کشور ارزش افزوده و ارزآوری ایجاد کند. بگی افزود: نخستین شهرک فناوری استان با مساحت۶۰۰ هکتار با فاز عملیاتی ۶۰ هکتار و افزون‌بر ۱۰ هزار مترمربع ساختمان فناوری با ارائه ۵۰ درصد مشوق حق بهره‌برداری زمین در سال ۹۵ گشایش یافت. وی ساخت ۳ شهرک فناوری تخصصی دیگر را از مهم‌ترین برنامه‌های این شرکت در آینده اعلام کرد و افزود: ساخت شهرک فناوری تولید دارو، شهرک فناوری صنایع پایین‌دستی پتروشیمی، تبدیلات گازی و تولید کاتالیست‌ها در مجاورت شهرک صنعتی رازی و همچنین ساخت نخستین شهرک فناوری فرآوری عناصر راهبردی در نائین می‌تواند گام موثری برای توسعه فراصنعتی استان و کمک به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید و اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در صنایع دانش‌بنیان باشد.

توقف صدور مجوز برای صنایع آب‌بر

استان قزوین دارای ۳ هزار و ۶۰۰ واحد تولیدی است و جزو ۵ قطب صنعتی کشور به شمار می‌رود که برای مقابله با کم‌آبی اقدام کرده است. میزان بارندگی این استان در سال گذشته ۳۲۴ میلی‌متر بوده که این میزان بارندگی نسبت به سال قبل ۱۱/۶ درصد کاهش داشته است. از این رو، مسئولان استان راهکارهایی مانند جلوگیری از صدور مجوز برای واحدهای با مصرف زیاد آب، تذکر به واحدهای پرمصرف، پلمب و مسلوب‌المنفعه کردن هزار و ۷۸۰ حلقه چاه غیرمجاز و جلوگیری از اضافه‌برداشت ۲۴۳ حلقه چاه مجاز را از جمله اقدام‌های انجام‌شده در این زمینه برشمردند. به گفته مسئولان، در نتیجه این اقدام‌ها میزان آب‌های زیرزمینی از ۱۶۸سانتی‌متر به حدود ۸۰ سانتی‌متر کاهش یافت و حدود ۲۳۶ میلیون مترمکعب آب در سفره‌های زیرزمینی حفظ شده است، انتظار هست با اصلاح مصرف آب در واحدهای تولیدی و تداوم رویه صادر نکردن مجوز صنایع پرآب‌بر شاهد حفظ منابع آبی خود باشیم. حمیدرضا خانپور، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین نیز درباره مقابله با کم‌آبی در بخش صنعت این استان گفت: فعالیت صنایع پرآب‌بر در مناطق کم‌آب و دارای چالش‌های آبی می‌تواند در آینده مشکلات جدی را برای ادامه کار همین واحدها ایجاد کند. از این رو، با توجه به محدودیت منابع آبی در استان قزوین و لزوم مدیریت در این زمینه، از ارائه مجوز به صنایعی که مصرف آب بالا داشته باشند، خودداری می‌کنیم. وی تاکید کرد: اولویت اصلی شرکت شهرک‌های صنعتی استان در جذب سرمایه‌گذاری، حضور واحدهای صنعتی با فناوری نوین، دانش‌بنیان و با مصرف انرژی پایین از جمله کم‌آب‌بر است. بنابراین توسعه صنایع کم‌آب‌بر، با فناوری پیشرفته و دانش‌بنیان را در استان مورد حمایت قرار می‌دهیم و برای تامین آب مورد نیاز آنها اقدام می‌کنیم.خانپور گفت: در سال‌های گذشته به دلیل میزان کم بارندگی و نزولات جوی در استان نه با کمبود آب بلکه با بحران آب در استان روبه‌رو بودیم بنابراین باید صنایعی در منطقه مستقر شوند که کم‌آب‌بر و دارای فناوری پیشرفته باشند.مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین با تاکید بر استقرار صنایع کم‌آب‌بر در استان به صاحبان صنایع آب‌بر توصیه کرد که فرآیند تولید و مصرف منابع آبی خود را مورد بازنگری قرار دهند. همچنین به جای استفاده از منابع سفره‌های زیرزمینی از پساب‌های تصفیه‌خانه‌های صنعتی و خانگی با هماهنگی شرکت آب منطقه‌ای استان استفاده کنند تا تولید آنها حفظ شود.

سخن آخر...

واحدهای صنعتی اعم از اینکه در شهرک‌های صنعتی یا مجتمع‌های صنعتی مستقر شده یا به صورت تک‌واحدی ساخته شوند آب مورد نیاز خود را ممکن است از چاه‌های شهرک صنعتی، منابع مجاور یا چاه مشترک، شبکه آشامیدنی شهر یا روستا تامین کنند. در برخی موارد نیز متقاضی ساخت یک واحد صنعتی به شخصه دارای چاه یا قنات یا سهمی از یک منبع آبی است. با این حال ایجاد شهرک‌های تخصصی برای استقرار واحدهای دانش‌بنیان با تکیه‌بر محدودیت مصرف آب راهکار مطرح شده از سوی کارشناسان است.