تولید با دانش ۳۰ ساله، ضعف لاستیک‌سازی

به گزارش می متالز، همچنین نوآوری در تولید این قطعه از جمله مسائلی است که بازار آن را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده است. گزارش این شماره از خودکفایی کشور در تولید تایر با دانش ۳۰ سال پیش است تا تولید فناوری که در صنعت تایر جهان نو و جدید است.

خودکفایی در تولید تایر

محمدرضا تقی‌گنجی، رئیس انجمن صنعت تایر درباره وضعیت تولید تایرهای دوچرخه، موتورسیکلت و خودرو در کشور گفت: دو کارخانه بزرگ کشور در کنار تولید تایرهای خودروها، لاستیک موتورسیکلت نیز تولید می‌کنند ضمن آنکه امسال حجم تولید کارخانه‌ها نیز افزایش یافته است. او افزود: امروز کل نیاز مصرفی کشور با تولیدات داخلی تامین می‌شود و در این‌باره کمبودی در بازار کشور وجود ندارد. 
رئیس انجمن صنعت تایر ادامه داد: البته در بحث تایرهای موتورسیکلت و دوچرخه همچون لاستیک‌های خودروها مشکل واردات داریم و تایرهای این وسایل نقلیه با وجود تامین داخلی نیز وارد می‌شوند. تقی‌گنجی تاکید کرد: فعالیت تایرسازان با وجود تمام مشکلات با جدیت در حال انجام است و به‌لحاظ تولید تایر برای وسایل نقلیه اعم از خودرو، موتورسیکلت و دوچرخه کشور خودکفاست.

فاصله صنعت لاستیک با فناوری روز

مهرداد آزاد، کارشناس صنعت تایر در ادامه درباره وضعیت فناوری تولید گفت: امروز سازندگان تایر نمی‌توانند برخی اندازه‌ها را برای خودروهای جدید بسازند زیرا فناوری سازندگان داخلی برای ۲ تا ۳ دهه گذشته است. وی افزود: فناوری امروز تایرهای خودروهای جدید با ارتفاع پایین (low-profile) و به‌اصطلاح قد کوتاه در حال تولید است که دارای فناوری بالا بوده و برخی حتی پنچری‌رو هستند. این لاستیک‌ها قابلیت‌های خاصی داشته و تیوبلس (Tubeless) هستند اما همچنان در حال تولید تایرهای بایاس و نخی هستیم که فناوری آن مربوط به ۴ دهه گذشته است.او ادامه داد: به کمک فناوری باید تولیدکننده داخلی نیز به آن سمت حرکت می‌کرد اما برای ورود فناوری سرمایه زیادی لازم است و این مبالغ هزینه‌هایی نیست که سازندگان بتوانند خود آن را تامین کنند. این امر منجر به عقب‌ماندگی صنعت تایر در کشور شده، بنابراین مشکلات کارگری و نقدینگی در این صنعت بسیار است. این کارشناس صنعت تایر با بیان مشکلات این صنعت عنوان کرد: هزینه‌های روزمره و بحث مالیات، بیمه، ارزش افزوده و... باعث شده تا تمام تلاش شرکت‌ها برای حفظ و ماندگاری در بازار باشد و در شرایطی که با مشکلات حاشیه‌ای بسیار درگیر هستند، نمی‌توانند به توسعه و تجهیز فناوری خود بیندیشند.وی ادامه داد: از سوی دیگر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به نوعی از سخت و زیان‌آور بودن این صنعت فرار می‌کند و افراد را پیش از موعد بازنشسته نمی‌کند زیرا برایش بار مالی دارد. آزاد تاکید کرد: باید کارگروهی تشکیل شود و کارشناسانی که تجربه فعالیت چند ساله دارند با هم‌فکری طرحی نو برای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی تولید در صنعت تایر به تصمیم‌گیران بالاتر ارائه دهند تا شاهد رونق دوباره تولید در کشور باشیم.

فناوری تایر در جهان

یکی از نوآوری‌ها در صنعت تایر تولید تایرهایی بدون پنچری در کشور است. درحالی‌که فناوری دنیا در این صنعت تولید تایر پنچری‌رو (در صورت پنچر شدن تا رسیدن به نخستین تعمیرگاه قادر به بازسازی خود است) بوده یکی از مخترعان کشور موفق شده تایری طراحی کند که تا مستهلک شدن پنچری ندارد. مجید مهدی‌جبار درباره فناوری لاستیک در جهان گفت: آلمانی‌ها در صنعت تایر بیشتر از دیگر کشورها مطالعه دارند به‌طور نمونه تایرهای ران فلت (پنچررو) از جمله فناوری تولیدشده در این کشور است که نرخ بالایی دارد. او اظهارکرد: همچنین این تایرها سنگین بوده و در راحتی اتاق کابین خودرو تاثیر منفی دارند. کاربری این لاستیک این است که اگر در فاصله دور از مرکز شهر پنچر شود قادر خواهد بود تا ۷۰ کیلومتر حرکت داشته باشد تا راننده خود را به تعمیرگاهی رسانده و آن را تعویض کند. این کارشناس افزود: با وجود ویژگی‌هایی چون گرانی و سنگینی راف فلت‌ها در حال تولید بوده و برای خودروهایی مانند ب‌ام‌و و نیز بنز استفاده می‌شود. وی درباره نرخ این تایرها در بازار کشور گفت: لاستیک‌های ران فلت جفتی ۵ تا ۸ میلیون تومان نرخ دارند درحالی‌که تایرهای بدون پنچری در داخل طراحی و تولید می‌شود که ماده اولیه آن تنها بین ۱۵ تا ۳۰درصد گران‌تر از لاستیک‌های معمولی خواهد بود. مهدی‌جبار درباره تایرهای بدون پنچری در کشور گفت: درحال‌حاضر این لاستیک در داخل برای موتورسیکلت تولید می‌شود زیرا موتورسیکلت از جمله وسایل نقلیه بسیار حادثه‌خیز است. همچنین چون تایر زاپاس ندارد اگر پنچر شود مشکلات زیادی برای راکب خود به‌وجود می‌آورد و آسیب پنچری آن نیز بیشتر از خودروهاست ازاین‌رو در مرحله نخست تایرهای بدون پنچری برای موتورسیکلت‌ها طراحی و تولید می‌شود.وی ادامه داد: برای شروع نیز تیوپ انتخاب شد تا در راستای ایمنی این وسیله نقلیه پرخطر کارهایی انجام شده باشد. همان‌طور که اشاره شد بین ۲۰ تا ۳۰درصد افزایش نرخ خواهند داشت به طور نمونه امروز یک حلقه تایر موتورسیکلت سی‌جی ۱۲۵ سی‌سی که بیش از ۸۰درصد بازار کشور را در اختیار دارد اگر با حلقه تیوپ مجهز به تایرون عرضه شود در بازار ۱۶هزار تومان خواهد بود.این طراح افزود: ممکن است این تایرها با تیوپ تایرون بین ۱۰ تا ۲۰ هزارتومان ارزان‌تر از تایرهای عادی عرضه‌شده در سطح شهر باشند. وی از طراحی و تولید این تایرها برای سایر ماشین‌آلات گفت و بیان کرد: طراحی و تولید در ادامه برای ماشین‌آلات راهسازی و کشاورزی خواهد بود زیرا پنچری لاستیک برای این ماشین‌ها نیز مشکل‌ساز است. او تاکید کرد: به‌طور قطع دستاورد این فناوری بومی کاهش تلفات و مصدومان ناشی از تصادف خواهد بود.

فناوری بومی که دیگران به‌دنبال آن هستند

مهدی‌جبار به برنامه‌های آینده تایرهای بدون پنچری اشاره کرد و گفت: برای تولید تایرهای بدون پنچری چند مرحله تعریف شده است. گام نخست تولید تایر برای موتورسیکلت بود. در ادامه ماشین‌آلات راهسازی و کشاورزی و سپس کامیون‌ها و اتوبوس‌های بین شهری و درون شهری می‌توانند از خدمات این تایرها بهره‌مند شوند. گام چهارم طراحی و تولید برای خودروهای سبک خواهد بود.وی درباره تولید انبوه این تایرها اظهار کرد: مذاکراتی انجام شده و با وجود اینکه اطلاع‌رسانی زیاد نبوده استقبال خوب بود و از چند کشور (سوئیس، کرواسی، امریکا و آلمان) دعوتنامه داشتیم تا در نمایشگاه‌های‌شان شرکت کنیم. او گفت: ترجیح ما این است که در ایران این پروژه به تولید انبوه برسد و به سایر کشورها صادر شود. البته تیوپ‌های مجهز به این فناوری چند ماهی است که وارد بازار فروش شده و در چند فروشگاه در حال عرضه است.مهدی‌جبار در پایان گفت: دوبی درخواست داد تا این تایر در این کشور ثبت و مجموعه تولیدی نیز در آنجا راه‌اندازی شود تا به جای ۱۶ هزار تومان به نرخ ۱۵۰ هزار تومان به‌فروش برسد. اما هدف این مجموعه آن است که این طرح به‌عنوان محصول بومی ایران به ثبت برسد و در داخل تولید و صادر شود.

سخن آخر

درحالی‌که هیچ‌کس نمی‌گوید ماست من ترش است، صنعتگران نیز از این امر مستثنا نبوده و به‌طور عموم از زبان فعالان صنعت قطعه می‌شنویم که از توانایی کشور در تولید قطعات می‌گویند اما در این بین واقع‌بین‌هایی نیز هستند که پذیرفته‌اند به‌لحاظ فناوری و ماشین‌آلات این صنعت کمبودهای زیادی دارد. در این بستر کمبود نقدینگی یکی از چالش‌هاست که باعث شده حتی از طرح‌های نو که پیشتازتر از فناوری روز دنیا هستند مورد استقبال قرار نگیرند چراکه خطرپذیری‌شان بالاست؛ فناوری که شاید در آینده مجبور به خرید آن از سایر کشورها شدیم.