آیا تدبیری برای کاهش عرضه و افزایش قیمت الکترود گرافیتی اندیشیده شده است؟!

به گزارش می متالز، باتوجه به گسترش روزافزون استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی، پیش‌بینی می‌شود که علی‌رغم افزایش قیمت، تقاضا برای الکترود گرافیتی افزایش یابد. این افزایش قیمت می‌تواند تأثیر به‌سزایی در قیمت فولاد در آینده داشته باشد که شاید افزایش قیمت الکترودهای گرافیتی در منظر برخی از تولیدکنندگان فولاد چندان پر اهمیت جلوه نکند. چنانچه تا به این جای کار نیز تـأثیر آن بر تولید فولاد زنگ‌نزن آشکار است. افزایش قیمت و کسری عرضه در بازار الکترود دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان بوده است که هر یک سعی در اندیشیدن تمهیداتی برای کاهش تأثیر جهش قیمت در بازار این محصول بر تولید فولاد دارند. الکترود گرافیتی از کک نفتی و قطران زغال‌سنگ تهیه می‌شود. فرآیند تولید شامل اختلاط مواد اولیه، اکستروژن، پخت (در این مرحله بایندر فعال می‌شود) و سپس گرافیته کردن در دمای 3000 درجه سانتی‌گراد است. تکنولوژی تولید الکترود گرافیتی در انحصار چند تولیدکننده قرار دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به شرکت‌هایی نظیر Graftech, SGL, ShowaDenko اشاره کرد. قیمت الکترود گرافیتی طی سال گذشته در بازار جهش چشم‌گیری داشت؛ به‌طوری که قیمت آن در سال 2017 تا 20 برابر نیز افزایش یافت. کسری عرضه الکترود گرافیتی نیز (بخش اعظم آن به دلیل سیاست‌های مقابله با آلودگی در چین) به یک نگرانی در صنعت فولاد تبدیل شده است. این افزایش قیمت تا به اینجا نیز تأثیر خود را بر صنعت فولاد (بالاخص فولاد زنگ‌نزن) گذاشته است به‌طوری که این موضوع به دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان فولاد در دنیا تبدیل شده است. در نمودار 1 کشورهایی که بیشترین حجم الکترود گرافیتی را از چین در نیمه اول سال 2017 وارد کرده‌اند نشان داده شده است. ایران جایگاه دوم را به لحاظ واردات الکترود از چین داشته است که این موضوع در صورت کسری عرضه از جانب چین می‌تواند دردسرساز شود.

با توجه به افزایش تولید فولاد و بهبود زیرساخت‌ در اقتصادهای در حال توسعه نظیر چین و هند، پیش‌بینی شده که ارزش تقاضای الکترود گرافیتی تا سال 2024 به 5.68 میلیارد دلار برسد. همچنین استفاده از کوره‌های فولادسازی قوس الکتریکی در دنیا رو به افزایش است که این خود عامل افزایش تقاضای الکترود گرافیتی است. همچنین پیش‌بینی شده که علی‌رغم افزایش قیمت، رشد سالانه (CAGR) تولید الکترود گرافیتی تا سال 2024 نزدیک به 4.1 درصد باشد.

به‌نظر می‌رسد که کسری الکترود گرافیتی تا 5 سال آینده ادامه یابد و انتظار می‌رود که تولیدکنندگان فولاد با تغییر در نسبت مواد اولیه سعی کنند مصرف الکترود را کاهش داده و این افزایش قیمت را مدیریت کنند. در کشور ترکیه تولیدکنندگان فولاد با تغییر زمان تولید خود به ساعت‌های انتهایی شب سعی در کاهش هزینه برق مصرفی داشته‌اند.  البته با توجه به این امر که تولید این محصول در انحصار چند شرکت است پیش‌بینی اوضاع بازار این محصول در آینده شاید چندان با دقت همراه نباشد.

کسری عرضه الکترود گرافیتی تا جایی است که در روسیه سازمان ضد انحصاری این کشور تحقیقاتی را درباره‌ احتمال احتکار شرکت تولید کننده الکترود گرافیتی Energoprom در این کشور به منظور افزایش قیمت آغاز کرده است. این امر گواه آن است که باید به این روند کسری عرضه الکترود گرافیتی توجه ویژه داشت و تولیدکنندگان فولاد باید برای مقابله با افزایش قیمت در آینده چاره اندیشی کنند. حتی در صورت که پیش‌بینی‌های انجام گرفته چندان محقق نشود مسئله اصلی انحصاری بودن تولید الکترود گرافیتی است که این امر موجب می‌شود تا هرگونه تغییر در وضعیت بازار آن موجب افزایش فشار بر تولیدکنندگان فولاد شود.