دلایل رشد اقتصادی ۶ ماهه کشور

به گزارش می متالز، بانک مرکزی پیرامون رشد اقتصادی کشور در نیمه نخست سال ۱۳۹۶ اعلام کرد: بر اساس محاسبات اولیه و مقدماتی، تولید ناخالص داخلی کشور در نیمه نخست سال ۱۳۹۶ (به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰) به ۳۵۳۹.۱ هزار میلیارد ریال رسیده که در مقایسه با رقم دوره مشابه سال قبل (۳۳۸۷.۰ هزار میلیارد ریال)، ۴.۵ درصد افزایش یافته است.

لازم به ذکر است که رشد تولید ناخالص داخلی درسه ماهه سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال ۱۳۹۵، معادل ۴.۶ درصد است.

حَسَب روال معمول، آخرین داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز جهت محاسبه رشد اقتصادی از منابع آمار رسمی مربوط از قبیل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، طرح آماری کارگاه‌های بزرگ صنعتی و طرح آماری فعالیت های بخش ساختمان (اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی)، وزارت صنعت، معدن وتجارت و وزارت نیرو دریافت شده است.

همچنین در گروه خدمات نیز متناسب با هر یک از فعالیت‌ها، از منابع آماری و شاخص های قیمت مرتبط با موضوع استفاده شده است.

بررسی سهم فعالیت‌های مختلف اقتصادی در افزایش تولید ناخالص نشان می دهد که در نیمه نخست سال ۱۳۹۶ ارزش افزوده فعالیت‌های «نفت»، «حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات»،   «بازرگانی، رستوران و هتلداری»، «صنعت» و «برق، گاز و آب» به ترتیب با سهمی معادل ۱.۳، ۰.۷، ۰.۵، و ۰.۵، ۰.۵، واحد درصد از رشد اقتصادی، نقش عمده ای در افزایش روند رشد تولید ناخالص داخلی ایفا کرده‌اند.

در مقابل ارزش افزوده فعالیت «خدمات اجتماعی، شخصی و خانگی»، با سهمی معادل ۰.۱- واحد درصد از رشد، نقش کاهنده ای در تولید ناخالص داخلی در دوره مورد بررسی داشته است.

آخرین آمار و اطلاعات دریافتی از وزارت جهاد کشاورزی نشان می دهد که برآورد مقادیر تولید محصولات زراعی، باغی و درصد سال ۱۳۹۶ نسبت به سال قبل به ترتیب از رشدی معدل ۰.۳، ۶.۵ و ۵.۸ درصد برخوردار خواهد بود. بر این اساس در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ و بر اساس محاسبات فصلی، رشد ارزش افزوده گروه کشاورزی (به قیمت های ثابت ۱۳۹۰)، نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴.۲ درصد افزایش یافته است.

بر اساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت در نیمه نخست سال ۱۳۹۶ به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ به میزان ۷۹۱.۱ هزار میلیارد ریال برآورد می گردد که گویای رشد ۵.۸ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل می باشد. نتایج حاصل از محاسبات مقدماتی در این زمینه نشان می‌دهد که افزایش نرخ رشد ارزش افزوده این گروه، به طور عمده ناشی از افزایش نرخ رشد تولید و صادرات نفت خام، تولید میعانات گازی، تولیذ فرآورده های پالایشگاهی و نیز افزایش تولید وصادرات گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.

در بخش صنعت، شاخص تولید کارگاه‌های بزرگ صنعتی (که حدود ۷۰ درصد ارزش افزوده بخش صنعت را پوشش می دهد) در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۴.۹ درصد افزایش یافته است. از مجموع ۲۴ رشته فعالیت صنعتی در نیمه نخست سال ۱۳۹۶، سیزده رشته فعالیت با (ضریب اهمیت ۸۸.۷ درصد)، دارای رشد مثبت بوده است.

همچنین ۳.۷ واحد درصد از رشد ۴.۹ درصدی شاخص تولید کارگاه های بزرگ صنعتی (در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶) به ترتیب مربوط به فعالیت صنایع تولید وسایل موتوری، تریلر، صنایع تولید مواد و محصولات شیمیائی و صنایع تولید فلزات اساسی بوده است.

در بخش ساختمان، ارزش سرمایه گذاری بخش خصوصی در ساختمان مناطق شهری به قیمت‌های جاری در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۲.۶ درصد افزایش یافته است. با اعمال شاخص های قیمتی متناظر و تعدیل ارزش افزوده ساختمان‌های خصوصی به قیمت ‌های جاری و همچنین با احتساب ارزش افزوده ساختمان‌های دولتی، نرخ رشد بخش ساختمان به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰ در حدود ۰.۶ درصد برآورد می شود.

برآوردهای مقدماتی نشان می دهد که بخش عمده رشد اقتصادی ۴.۶ درصدی طی سه ماهه سال ۱۳۹۶ مربوط به گروه خدمات با سهمی معدل ۱.۸ واحد درصد از رشد اقتصادی بوده است.

محاسبات اولیه نشان می دهد که ارزش افزوده فعالیت های گروه کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات به ترتیب از رشدی معادل ۴.۳، ۵.۷، ۴.۸، ۳.۹ درصد طی سه ماه دوم سال ۱۳۹۶ برخوردار بوده‌اند؛ این در حالی است که رشد این فعالیت ها در فصل اول جاری به ترتیب ۴.۰، ۵.۹، ۴.۲ و ۳.۸ درصد بوده است. لازم به ذکر است که طی سه ماه دوم سال ۱۳۹۶ بخش ساختمان به عنوان زیر بخش گروه صنایع و معدن، از رشد مثبت برخوردار بوده است. رشد بخش ساختمان طی سه ماه دوم سال ۱۳۹۶ معدل ۳.۱ درصد است.

نگاهی به اقلام اجزای هزینه نهایی (طرف تقاضای اقتصاد) در نیمه نخست سال ۱۳۹۶ (به قیمت ثابت سال ۱۳۹۶) نیز نشان می دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به ترتیب از رشدی معدل ۳.۷، ۳.۵ و ۰.۱ درصد برخوردار بوده ‌اند. محاسبات مقدماتی شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ نسبت به دوره مشابه سال قبل، نشان دهنده افزایش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابث ناخالص به میزان ۰.۱ درصد است. تشکیل سرمایه ثابت ناخالص متشکل از دو بخش ماشین آلات و ساختمان است.

تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ساختمان در نیمه نخست سال ۹۶ نسبت به دورم مشابه سال قبل ۶ درصد افزایش یافته و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص ماشین آلات نیز در دوره زمانی مذکور نسبت به دوره مشابه سال قبل ۹ درصد کاهش یافته است.

کاهش واردات کالاهای سرمایه ای در نیمه نخست سال ۹۶ نسبت به دوره زمانی مشابه گذشته مهم ترین عامل در خصوص کاهش نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص در بخش ماشین آلات است. در حوزه تجارت خارجی و بر اساس برآوردهای اولیه صادرات و واردات کالاها و خدمات طی ۶ ماه اول سال ۹۶ (به قیمت های ثابت سال ۹۰) و نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب از نرخ رشد ۴.۳ و ۱۱.۴ درصدی برخوردار بودند.

بررسی ارقام هزینه نهایی (به قیمت های ثابت سال ۹۰) در فصل دوم سال ۹۶ نیز نشان می دهد که اقلام مصرف خصوصی، مصرف دولتی، تشکیل سرمایه های ثابت ناخالص و صادرات و واردات کالاها و خدمات به ترتیب از نرخ رشد ۳.۲، ۴.۱، ۱.۴، ۷.۳ و ۸.۳ درصدی برخوردار بودند به عبارت دیگر روند رشد کلی اقلام هزینه نهایی در فصل دوم سال ۹۶ مثبت بوده است.