بررسی عوامل موثر بر قیمت طلای سیاه از سال های دور تا کنون

به گزارش می متالز، انواع نفت های معاملاتی در بازارها شامل نفت سنگین با ۱۰ الی ۲۰ درجه  A.P.I، نفت متوسط با ۲۰ الی ۳۰ درجه A.P.I  و نفت سبک با بیش از ۳۰ درجه A.P.I  می شود اما باید توجه داشت مطلوبیت و ارزش نفت سبک یا سنگین بودن آن است.

نفت سنگین نسبت به نفت خام از مطلوبیت کمتری برخوردار است، زیرا نمی‌توان به همان آسانی آنها را به بنزین تبدیل کرد. پس از فرآوری و پالایش آنها مقادیر زیادتری از فرآورده‌های نفت سنگین بر جای می‌ماند.

«نفت شیرین» به نفت خامی می‌گویند که میزان گوگرد آن کمتر از ۰.۵ درصد و «نفت ترش» به نفت خامی می‌گویند که میزان گوگرد آن بیش از ۰.۵ درصد باشد. میزان گوگرد موجود در نفت خام به‌طور معمول بین ۰.۱ و ۳ درصد وزن نفت خام است.

بیشتر نفت‌ خام‌های شیرین، سبک و بیشتر نفت‌خام‌های ترش، سنگین هستند.

نفت برنت و نفت وست تگزاس دو گونه نفت موجود در بازارهای جهانی هستند که در واقع شاخص قیمت گذاری محسوب می شوند. نفت وست تگزاس WTI با کیفیت ترین نفت جهان است که برای تصفیه شدن و تبدیل شدن به انواع فرآورده های نفتی مثل بنزین بسیار مناسب است. این نفت بسیار سبک نیز هست.

اما نفت برنت مقدار گوگرد بیشتری نسبت به نفت وست تگزاس اینترمدیت (West Texas Intermediate WTI) و کمتر از نفت اوپک (OPEC) دارد. به همین دلیل به طور کلی قیمت این نوع نفت کمتر از قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت و بیشتر از قیمت نفت اوپک است.

قیمت نفت در بازه زمانی ۳۰ ساله

عوامل موثر بر قیمت نفت از سال ۲۰۰۰ میلادی تا ۲۰۱۶ میلادی:

از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۱۶ میلادی عوامل زیادی در قیمت نفت جهانی تاثیرگذار بودند که از مهم ترین آنها می توان به حادثه ۱۱ سپتامبر،طوفان کاترینا، بحران مالی آمریکا و اروپا، کاهش تولیدات نفتی اوپک و... اشاره کرد ( جدول فوق)

بهای تمام شده قیمت نفت در سال ۲۰۱۴:

بازارها در سال ۲۰۱۴ میلادی شاهد افت و خیز شدید قیمت هر دو شاخص نفتی بین المللی بودند به نحوی که قیمت نفت خام آمریکا امسال بیش از ۴۵ درصد کاهش را در یک سال میلادی تجربه کرد.

تحلیلگران، عامل اصلی کاهش قیمت نفت را فزونی عرضه در بازار جهانی می دانند که از عوامل مختلفی ناشی شده است که از آن جمله می توان به درگیری های روسیه و اوکراین اشاره داشت.

در این میان، آمریکا و کانادا تولید خود را به مدد فن آوری تولید نفت شیل افزایش داده اند. این فن آوری به شرکت های اکتشاف نفت اجازه می دهد تا ذخایر نفتی موجود در اعماق زمین را که تا پیش از این دور از دسترس بودند، استخراج کنند.این در حالی است که رشد اقتصادی در چین، بزرگترین مصرف کننده انرژی جهان کند شده و اقتصاد ژاپن نیز وارد رکود شده و اقتصاد اروپا در آستانه کوچک شدن قرار داشت

اما در آمریکا، نفت ارزان قیمت موجب رسیدن قیمت بنزین به پایین ترین رقم برای رانندگان در چند سال اخیر بود و این باعث سرعت گرفتن رشد اقتصادی در بزرگترین اقتصاد جهان را پدید آورد.

قیمت نفت در سال ۲۰۱۴:

بهای تمام شده نفت در سال ۲۰۱۶

پس از دو سال آزمودن همراهی با بازار آزاد، هزینه‎های ناشی از افت قیمت نفت بزرگترین تولیدکنندگان این کالا را وادار کرد که در سال ۲۰۱۶ میلادی دست به دست هم دهند و برای نابودی عرضه مازاد تلاش کنند.

تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک پس از ماه‎ها رایزنی و مذاکره سیاسی، توافق کردند که برای نخستین بار پس از آغاز بحران اقتصاد جهانی، تولید خود را کاهش دهند.

نفت سال ۲۰۱۶ را در قیمت بالاتر از سطح ۲۰ دلار به پایان رساند . تحلیل‎گران و سرمایه‎گذاران باور در سال ۲۰۱۶ باور داشتند که توافق اوپک سبب کاهش سطح ذخیره‎سازی نفت در جهان شده است و به شتاب گیری توازن در بازارهای جهانی کمک کرده است.

پس از یک سال طاقت‎فرسا، اوپک به صحنه جهانی بازگشت و مسائل ژئوپولتیک، دوباره بر سیاست‎گذاری بازارهای نفت سایه انداختند.

بهای تمام شده قیمت نفت در سال ۲۰۱۹:

نفت در سال ۲۰۱۹ فراز و فرودهای متعددی را پشت سر گذاشت؛ از تنش‌های تجاری میان امریکا و چین تا حملات موشکی به تاسیسات نفتی عربستان و تصمیم اعضای اوپک برای کاهش سقف تولید روزانه خود. همه و همه موجب شد تا نفت در سال ۲۰۱۹ با نوسانات تازه‌ای در بازار عرضه شود.

آنچه در سال ۲۰۱۹ در بازارهای جهانی نفت گذشت، موجب شد تا برآوردهای مختلفی از وضعیت این بازار در سال جدید میلادی پیش رو قرار گیرد؛ برآوردهایی که سهم تازه‌ای را برای نقش‌آفرینان جدید بازار جهانی نفت در نظر گرفته است.

براساس برآوردهای صورت گرفته؛ قیمت جهانی نفت در سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۲۳ درصد افزایش یافته است که این میزان بالاترین رشد سالانه قیمت نفت طی سه سال گذشته بوده است. بلومبرگ در خصوص تحولات بازار پرهیاهوی نفت در سال ۲۰۱۹ عنوان داشته؛ قیمت نفت بیشترین سقوط را طی ۴ سال در اول ماه آگوست تجربه کرد، یعنی پس از آنکه ترامپ تهدید کرد عوارض بیشتری بر کالاهای چینی وضع خواهد کرد و بعد در ماه سپتامبر، پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان، بیشترین افزایش قیمت را طی یک دهه گذشته ثبت کرد. نفت برنت در ۱۶ سپتامبر پس از حملات موشکی که به تاسیسات نفتی عربستان سعودی صورت گرفت و نصف تولید نفت این کشور را فلج کرد، حدود ۱۵ درصد رشد قیمت داشت که بزرگ‌ترین رشد قیمت روزانه این شاخص بود. با وجود اینکه تولید نفت این کشور به وضعیت عادی بازگشت، اما قیمت‌های نفت پس از مذاکرات نتیجه بخش میان امریکا و چین و اعلام فاز اول توافق تجاری از سوی این کشورها که دورنمای رشد اقتصادی و تقاضا برای نفت را بهبود بخشید و همچنین تعهد اوپک پلاس برای کاهش تولید بیشتر، بالا ماندند.

اما تصمیمات اوپک نیز در تحولات و نوسانات بازار نفت به خصوص در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۹ بی‌تاثیر نبود. تولیدکنندگان اوپک و اوپک پلاس در نشستی که اوایل دسامبر در وین داشتند، طی توافقی میزان تولید روزانه خود را ۵۰۰ هزار بشکه بیشتر از توافق قبل کاهش دادند که این تصمیم از اول ژانویه سال جاری میلادی به مدت سه ماه اجرایی خواهد شد.

همین توافق اوپک بود که موجب شد برخی نهادهای بین‌المللی و بانک‌های بزرگ، پیش‌بینی خود از دورنمای قیمتی نفت در سال ۲۰۲۰ را بازبینی کرده و آن را مقداری بالاتر ببرند. با این حال، آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش ماهانه خود پیش‌بینی کرده است، حتی اگر اوپک و متحدانش به توافق کاهش تولید به‌طور کامل پایبند بمانند و رشد عرضه کشورهای غیراوپک کاهش پیدا کند، همچنان ۷۰۰ هزار بشکه در روز مازاد عرضه وجود خواهد داشت.

اما این تصمیمات در حالی بود که طی ماه‌های اخیر برآوردهای تازه‌ای از تحولات نفتی امریکا منتشر شد؛ تحولاتی که این کشور را از لیست واردکنندگان نفت خارج و آن را در کنار صادرکنندگان این محصول قرار می‌داد. طبق گزارش‌های منتشر شده میزان تولید نفت امریکا در سال جاری افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود این تولیدات روند صعودی بیشتری به خود گیرد تا جاییکه امریکا به مرور به کشوری تعیین‌کننده در بازار جهانی نفت تبدیل خواهد شد.

اما قیمت جهانی نفت در آخرین روز سال ۲۰۱۹ با اندکی کاهش به ۶۸ دلار و ۶۶  سنت رسید. با این حال ارزیابی‌های مختلفی برای قیمت نفت در سال ۲۰۲۰ صورت گرفته است. رویترز در آخرین نظرسنجی خود پیش‌بینی کرد که میانگین قیمت نفت در سال جاری میلادی حدود ۶۳ دلار خواهد بود.

قیمت نفت در اوایل سال ۲۰۲۰ میلادی:

در اتفاقی باورنکردنی و تاریخی، در هفته های گذشته قیمت نفت با افت شدید ۱۰۴ درصدی در یک جلسه معاملاتی همراه شد و بهای هر بشکه نفت وست تگزاس آمریکا را به زیر صفر رساند.

این قیمت نشان‌دهنده عرضه بیش از حد و بی‌سابقه انرژی در بازارهای جهان به‌خاطر محدودیت سفر و فعالیت‌های اقتصادی بر اثر شیوع ویروس کرونا و همچنین کمبود ذخایر برای انبار نفت خام است.

قیمت منفی نفت یعنی چه؟

قیمت هر بشکه از نفت به عواملی مثل عرضه، تقاضا و کیفیت بستگی دارد. با توقف سفرها و کاهش میزان پروازهای هوایی به‌خاطر شیوع ویروس کرونا، عرضه سوخت بسیار بیشتر از تقاضای آن بوده است.

عرضه بالای نفت باعث شد تانکرها و انبارهای ذخیره برای نفت وست تگزاس آمریکا با تکمیل ظرفیت رو به رو شوند و پر و پیدا کردن انبارهای خالی برای ذخیره نفت سخت شود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا هفته گذشته اعلام کرد ذخایر کاشینگ اکلاهاما، قلب شبکه خط لوله آمریکا، از دهم آوریل ۷۲ درصد پر شده است.

سقوط قیمت نفت تا حدودی به‌خاطر نحوه تجارت آن است. قراردادهای نفتی برای هزار بشکه نفت خام است که تحویل کاشینگ می‌شود، در حالی که منابع ذخیره‌سازی شرکت‌های انرژی تنها ۷۶ میلیون بشکه ظرفیت دارد. هر قراردادی یک ماه مهلت دارد. سرمایه‌گذارانی که قراردادهای تحویل نفت در ماه می را داشتند دیگر این نفت را نمی‌خواهند، به این ترتیب هزینه ذخیره‌سازی بالا می‌رود و در آخر باید به آنها پول پرداخت کرد تا نفت را ببرند.

 قیمت منفی نفت چه‌معنایی برای مصرف‌کنندگان دارد؟

کاهش قیمت نفت خام لزوماً به‌معنای کاهش قیمت بنزین در پمپ‌بنزین‌ها نیست. درست است که قیمت بنزین دیزل و سوخت هواپیما در ماه می کمتر شده است ولی به این معنا نیست که سوخت رایگان عرضه خواهد شد.

با قیمت‌های پایین اخیر، یک خانواده متوسط در آمریکا احتمالاً ۱۵۰ تا ۱۷۵ دلار در این ماه هزینه کمتری برای خرید سوخت می‌پردازد.