انفجار پلاسما در معادن سُرمک

به گزارش می متالز، این واحد به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده واحدهای قیر، ایزوگام و همچنین صادرکننده این محصول باکیفیت شناخته شده است. شرکت معادن سرمک با ظرفیت تولید سالانه ۱۰هزار تن ژیلسونیت نخستین تولیدکننده و فرآوری‌کننده این ماده در ایران به‌شمار می‌رود. همچنین ظرفیت این شرکت در زمینه سنگ‌آهن ۵ میلیون تن، کنسانتره سرب ۱۰هزار تن و کنسانتره روی ۲۰ هزار تن در سال است. به گفته مدیرعامل معادن سرمک، ۴۵۰ نفر به صورت مستقیم در این معادن مشغول به کار هستند. حسین حسینقلی مدیرعامل شرکت معادن سرمک عنوان کرد: شرکت معادن سرمک در چند بخش فعالیت دارد، یک بخش فعالیت آن مربوط به معدن سرب در ملایر است که در آنجا یک معدن زیرزمینی و روباز به نام «آهنگران» مشغول به فعالیت است که سنگ‌آهن هماتیت دارد. در آنجا سنگ‌آهن با عیار زیر ۴۰ درصد تولید می‌‌شود که مورد مصرف کارخانه‌های سیمان قرار می‌گیرد؛ البته بخشی از همین محصول نیز به عراق صادر می‌‌شود. در معدن تکه اراک نیز محصول سرب و روی تولید می‌شود و چون محصول آنجا کم‌عیار است به معدن آهنگران فرستاده می‌شود تا عیار آن را بالا ببرند.

مدیر عامل شرکت معادن سرمک بیان کرد: مرکز فعالیت معادن سرمک در معدن آهنگران در ملایر است که هم معدن سرب و هم معدن سنگ‌آهن در آنجا مستقر است. حسین‌حسینقلی خاطرنشان کرد: همچنین در معدن آهنگران کوره «ولز» فعال شده که این کوره اختراع خود شرکت است و به ثبت ملی نیز رسیده است؛ ظرفیت کارخانه فلوتاسیون روزانه هزار تن است. 

وی ادامه داد: در حال حاضر در معادن سرمک یک کوره جدید در دست طراحی است که شبیه کوره نانوایی است؛ این فناوری تا پیش از این در ایران وجود نداشته است. در این کوره می‌توان اکسید سرب و روی و آهن اسفنجی تولید کرد. همچنین با این کوره می‌توان سنگ‌آهن کم‌عیار را تبدیل به سنگ آهن پرعیار کرد؛ این کوره یک کار جدید در ایران است که هم‌اکنون مراحل آزمایشگاهی ‌آن را انجام داده و تا ۷ ماه آینده راه‌اندازی خواهد شد.  

حسینقلی با اشاره به معدن قیری که در استان کرمانشاه فعال است، عنوان کرد: یک معدن قیر طبیعی در قصرشیرین به نام معدن گراوه نیز وجود دارد که نخستین معدن قیر طبیعی ایران محسوب می‌شود که از سال 1322 شروع به کار کرده است. در این معدن قیر طبیعی از زیرزمین استخراج و درکارخانه بیستون تبدیل به پودر می‌شود که البته بخشی از آن نیز صادر می‌شود. لازم به یادآوری است که برای نخستین بار در کشور است که در فرآوری قیر طبیعی و در کارخانه بیستون، خاکستر آن از 20 درصد به 6 درصد رسانده می‌شود.  

مدیرعامل معادن سرمک  با اشاره به فناوری‌های این شرکت عنوان کرد: هم‌اکنون معادن سرمک در حال ساخت دستگاهی به نام «انفجار پلاسما» است که بیش از یک میلیارد تومان هزینه داشته است. هر چند  این فناوری در کره‌جنوبی، ژاپن و آمریکا وجود دارد اما این کشورها اطلاعات خود را در اختیار ما قرار نمی‌دهند. این فناوری باعث می‌شود که مواد ناریه که در راهسازی و تونل‌سازی کاربرد دارد، دیگر مورد استفاده قرار نگیرد. این فناوری در مراحل پایانی خود قرار دارد و تست‌های مختلف آن انجام شده است و در این راستا 2 مترمعکب بدون مواد منفجره، انفجار انجام شده است. 

صرفه‌جویی 100 میلیون تومانی 

حسینقلی همچنین درباره فناوری کوره ولز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: کوره ولز رایج‌ترین وسیله برای بازیافت روی از پسماندها است؛ این کوره نخستین‌بار توسط آلمان‌ها در سال 1925 اختراع شده است و هم‌اکنون حدود  500 تا 600 کوره در دنیا وجود دارد. چینی‌ها تعداد بسیاری از این نوع کوره ساخته‌اند و در ایران نیز چند نمونه در یزد و اصفهان وجود دارد. وی با بیان اینکه نکته قابل توجهی که در ساخت این کوره باید به آن توجه کرد‌، مصرف زغال است، افزود: از آنجا که مصرف زغال در این کوره‌ها بالاست، تلاش معادن سرمک بر این بوده که مصرف زغال این کوره را از 35درصد به 8 درصد کاهش دهد. برای این کاهش مصرف زغال، کوره در سه بخش طراحی شده و همین طراحی سبب صرفه‌جویی 100میلیون تومان این کوره در روز شده است. این سیستم باعث می‌شود در معادنی که عیار و راندمان پایینی دارند، راندمان سرب 95 درصد و راندمان روی بالای 90 درصد افزایش پیدا کند که در هیچ سیستمی این راندمان وجود ندارد.  وی ادامه داد: از سوی دیگر در کارخانه فلوتاسیون زمانی که کنسانتره سرب و بعد روی تولید می‌شود، مقداری از سرب و روی با هم مخلوط و باطله می‌شوند که این امر سبب کاهش راندمان واحد فرآوری می‌شود اما در این کوره ولزی که در شرکت سرمک ساخته‌ است، دیگر این روال وجود ندارد. در این کوره کنسانتره‌ای تولید می‌شود که 55 درصد عیار روی و 15 درصد عیار سرب آن است؛ در مرحله بعد، آن را با آب و اسیدسولفوریک مخلوط  و فیلتر کرده و سپس سرب آن جداسازی می‌‌شود، ماده روی‌ای که از این کوره به‌دست می‌آید، بسیار پرعیار خواهد بود که قابلیت تبدیل شدن به فلز روی را دارد. این فناوری راندمان واحد را افزایش می‌دهد. 

اقتصادی کردن معادن کم‌عیار

مدیرعامل معادن سرمک با اشاره به این موضوع که فناوری کوره ولز مختص معادن سرب و روی است، خاطرنشان کرد: اگر معادنی با عیار 4 تا 5 درصد وجود داشته باشد، استخراج آن اقتصادی نخواهد بود، اما با استفاده از کوره ولز و سیستمی که شرکت ما طراحی کرده، این معادن اقتصادی خواهند شد و همین امر سبب می‌شود که معادن کم‌عیار نیز فعال شوند. البته وی اعلام می‌کند که هر معدنی بخواهد می‌تواند این فناوری را کپی کند، زیرا آوردن فناوری جدید به کشور هزینه دارد و از ‌آنجا که ایران کشور ماست هر معدنی با این فناوری‌ راه‌اندازی شود، سود آن به همه بازخواهد گشت.  

حسینقلی افزود: همچنین یکی از معادن سرمک، معدن نطنز است که در حال حاضر به دلیل مشکلاتی تعطیل شده است. در همین حال  یک معدن زغال‌سنگ در مهاباد یزد مشغول به کار داریم که این معدن به منظور تامین خوراک واحد فرآوری ملایر مشغول به فعالیت است.  

صادرات سولفوره  

مدیرعامل معادن سرمک در پاسخ به این پرسش که آیا صادرات نیز دارید؟ عنوان کرد: کنسانتره سرب شرکت به دلیل اینکه سولفوره است و مصرف داخلی ندارد به چین صادر می‌شود. البته برخی شرکت‌های بزرگ ادعا داشتند که مصرف سولفوره دارند، اما پس از کلی نامه‌نگاری مشخص شد که مصرف آنها حدود 10درصد تولید شرکت ما است، در حالی که میزان تولید شرکت 40 هزار تن سولفوره است.