رونق مالی فولاد از ۵ مجرای بورسی

به گزارش می متالز، در این همایش مدیرعامل بورس کالای ایران به‌عنوان یکی از سخنرانان کلیدی با اشاره به کارکردهای اصلی بورس کالا ابزارهایی را که این بازار برای ارتقای توان مالی شرکت‌های مختلف از جمله شرکت‌های فولادی در دست اجرا یا طراحی دارد تشریح کرده و گفت: قراردادهای نقد، نسیه، سلف، سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی، خرید دین، صندوق‌های کالایی، قراردادهای بلندمدت و معاملات تهاتری از ابزارهای مورد استفاده و در حال راه‌اندازی بورس کالای ایران هستند.  دکتر حامد سلطانی‌نژاد در عین حال با تاکید بر اینکه کارکردهای اصلی بورس کالای ایران در اقتصاد کشور تسهیل معاملات، پوشش ریسک، تامین مالی، کاهش هزینه معاملات، افزایش شفافیت، تنظیم و توسعه بازار، کشف قیمت عادلانه و افزایش نقدشوندگی است، به وضعیت معاملات سنگ‌آهن و فولاد در بورس‌های کالایی جهان اشاره کرد و افزود: حجم معاملات آتی سنگ‌آهن در بورس دالیان چین از ۳۴۰ میلیون قرارداد ۱۰۰ تنی در سال ۲۰۱۶ به ۶۵۰ میلیون قرارداد در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت. وی اضافه کرد: حجم معاملات آتی میلگرد در بورس شانگهای چین نیز در سال ۲۰۱۷ میلادی ۷۰۲ میلیون قرارداد ۱۰ تنی بود که این میزان در سال ۲۰۱۶ معادل ۹۳۴ میلیون قرارداد بود. مدیرعامل بورس کالای ایران اظهار کرد: همچنین حجم قرارداد بازار آتی میلگرد در بورس شانگهای در سال ۲۰۱۶ نسبت به سال ۲۰۱۵ میلادی ۷۲ درصد رشد داشته و حجم قراردادهای آتی سنگ آهن بورس کالای دالیان در مدت زمان مشابه با رشد ۳۱ درصدی مواجه شده است.

سلطانی‌نژاد در ادامه این همایش به آمار معاملات بورس کالای ایران در سال ۲۰۱۷ اشاره کرد و گفت: ارزش معاملات بازار مالی بورس کالای ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی ۹/ ۱۷ میلیارد دلار بود که این رقم ۵۷ درصد از کل ارزش معاملات را شامل می‌شود. ارزش بازار فیزیکی بورس کالای ایران نیز ۵/ ۱۳ میلیارد دلار بود که ۴۳ درصد از ارزش کل معاملات را به خود اختصاص داد. سلطانی‌نژاد ادامه داد: همچنین ٧٠٠٣ میلیون دلار معادل ۵۲ درصد از ارزش معاملات بورس کالای ایران به معامله محصولات پتروشیمی، ٥٤٨٩ میلیون دلار معادل ۴۱ درصد به محصولات صنعتی و معدنی، ۸۷۵ میلیون دلار معادل ۶ درصد به محصولات کشاورزی و ۸۶ میلیون دلار معادل یک درصد به بازار فرعی اختصاص دارد.سلطانی‌نژاد اضافه کرد: آمار معاملات بورس کالای ایران در محصولات صنعتی و معدنی در سال ۲۰۱۷ نشان می‌دهد که فولاد با معامله ٤٢١٤ میلیون دلار معادل ۷۷ درصد بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داده است؛ در این میان مس ۸۹۲ میلیون دلار معادل ۱۶ درصد، آلومینیوم ۲۳۸ میلیون دلار معادل ۴ درصد و سنگ‌آهن ۴۸ میلیون دلار معادل یک درصد را به خود اختصاص داده است. وی ادامه داد: همچنین محصولاتی مانند کنسانتره ۲۸ میلیون دلار، طلا ۱۲ میلیون دلار، روی و کک هر کدام ۳ میلیون دلار و آهن اسفنجی یک میلیون دلار را در اختیار گرفتند.

رونق زنجیره فولاد از کانال بورس کالا

وی در ادامه به راهکارهای بورس کالای ایران برای بهبود توازن زنجیره فولاد اشاره کرد و گفت: قیمت‌گذاری نادرست، تغییرات ساختاری قراردادها و نوسانات قیمت، عدم توازن در زنجیره فولاد را موجب شده است که برای ایجاد توازن باید به سمت ایجاد بازارهای منسجم، شفاف و مدرن حرکت کرد که در این میان توسعه بازار مدرن برای تجارت کل زنجیره فولاد با ابزارهای بورس کالای ایران همچون «صندوق‌های کالایی»، «قراردادهای بلندمدت»، «تابلوی مناقصه»، «اوراق خرید دین» و «معاملات تهاتری» قابلیت عملیاتی شدن دارند.مدیر عامل بورس کالای ایران به صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی اشاره کرد و در توضیح کارکرد این صندوق‌ها گفت: صندوق‌های کالایی امکان پیروی از بازده تغییرات قیمتی یک یا چند کالای معین را فراهم می‌آورند و فعالیت اصلی آنها، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر کالاها است. این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به جای خرید و نگهداری کالای موردنظر و تحمل هزینه‌های حمل‌ونقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری کنند.

وی علت سرمایه‌گذاری در کالاها را امکان تنوع بخشی سبد سرمایه‌گذاری، تاثیرپذیری قیمت کالاها از عوامل ریسکی متفاوت، کاهش نوسانات سبد سرمایه‌گذاری، همبستگی تاریخی کم با سهام و اوراق قرضه و سپری برای محافظت در مقابل ریسک‌های ناشی از تورم دانست. سلطانی‌نژاد در بیان مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری گفت: کاهش هزینه‌ها، امنیت بیشتر، وجود بازار ثانویه شفاف، داشتن پشتوانه قوی، شفافیت، انعطاف‌پذیری خرید و فروش، امکان جذب سرمایه‌های خرد و برخورداری از نقدشوندگی بالا به دلیل دارا بودن بازارگردان از مزایای این صندوق‌ها است.  وی یادآور شد در خرداد ماه امسال پذیره‌نویسی اولین صندوق سرمایه‌گذاری کالایی در بازار سرمایه کشور صورت گرفت.

کانال‌های تامین مالی مطمئن

وی با بیان اینکه قراردادهای بلندمدت در بورس کالا شامل پیمان آتی، کشف پریمیوم و تسویه چند‌مرحله‌ای می‌شود، عنوان کرد: براساس پیمان آتی فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین شده بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود همان کالا را با همان مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد به تودیع تضامینی نزد اتاق پایاپای و تعدیل آن متناسب با تغییرات آتی قیمت‌ها هستند. به گفته وی مدیریت ریسک نوسانات قیمت، برنامه‌ریزی بلندمدت برای تولید، اطمینان از فروش یا خرید کالا در زمان مشخصی از آینده از مهم‌ترین مزایای پیمان آتی است. وی افزود: معاملات کشف پریمیوم نیز نوعی قرارداد است که به موجب آن، مقدار معینی مابه‌التفاوت نسبت به قیمت مبنا مورد توافق طرفین معامله قرار می‌گیرد. مکانیسم این قرارداد به‌گونه‌ای است که در ابتدای انجام توافق، طرفین باید قسمتی از ارزش حدودی معامله را نزد اتاق پایاپای به‌عنوان وجه‌الضمان تودیع کنند. در این قرارداد، ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻣﺒﻠﻎ ﻳﺎ درﺻﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎسبه ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﺎ از ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﻛﺴﺮ می‌ﺷﻮد و قیمت مبنا ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ، از سوی ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻮرس اﻋﻼم می‌شود. سلطانی‌نژاد عنوان کرد: پوشش ریسک نکول، اطمینان از تضمین پرداخت و تحویل کالا در آینده، اطمینان از کیفیت کالا و امکان برقراری قراردادهای بلندمدت بر پایه قیمت مرجع جهانی از مهم‌ترین مزایای این روش است. به گفته مدیر عامل بورس کالا در قراردادهای تسویه چند‌مرحله‌ای نیز معاملات، تسویه و تحویل یک کالا در چند مرحله انجام می‌شود.

اوراق خرید دین و معاملات تهاتری

وی اظهار کرد: اوراق خرید دین یکی دیگر از ابزارهای مالی است که از آن می‌توان برای تامین مالی بر اساس قراردادهای نسیه یا اعتباری برای شرکت‌های بزرگ، متوسط و کوچک استفاده کرد. یکی دیگر از راهکارهای نوین بورس کالا در راستای بازاریابی و فروش محصولات شرکت‌ها «معاملات تهاتری» است که در آن فروشنده کالای خود را عرضه و در ازای آن وجه نقد یا کالای مورد نیاز خود را دریافت می‌کند.