«اینترنت اشیا» چیست و چه ارتباطی با معادن دارد؟

به گزارش می متالز، اینترنت اشیا به زبان ساده، ارتباط سنسورها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای است که به وسیله آن می‌توانند با یکدیگر و با کاربران‌شان تعامل کنند. این مفهوم می‌تواند به سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون باشد یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساخت‌های شهری و ترافیک. در واقع این شبکه بسیاری از دستگاه‌های اطراف ما را در برمی‌گیرد، از ماشین لباسشویی و یخچال گرفته تا پوشاک. در نتیجه تعجبی ندارد که به بخش معدن نیز راه یافته باشد. اینترنت اشیا که همه چیز از تجهیزات داخلی گرفته تا ماشین‌آلات سنگین را به اینترنت متصل می‌کند، در کمتر از ۴۰ سال از یک مفهوم انتزاعی تبدیل به یک واقعیت بصری در همه صنایع شده؛ اتفاقی که به زودی در بخش معدن هم رخ خواهد داد.
به نقل از ماینینگ‌فناوری، اینترنت اشیا این ظرفیت را دارد که تا اندازه زیادی تاثیر عملیات معدنی را بر محیط‌زیست کاهش دهد و بنا بر پژوهش شرکت انگلیسی «اینمارسَت» که در زمینه ارتباطات ماهواره‌ای فعال است، هم اکنون نظارت بر محیط‌زیست مهم‌ترین محرکی است که فناوری اینترنت اشیا را به بخش معدن سوق می‌دهد.
اینترنت اشیا این ظرفیت را دارد که علاوه بر کاهش آثار مخرب معدنکاری بر محیط زیست، امنیت کار را در معادن بالا ببرد و عملیات ماشینی خودکار را ارتقا دهد. همچنین با کمک این فناوری می‌توان امکان پیش‌بینی را در فرآیند کار آسان کرد و هزینه تعمیر و نگهداری را کاهش داد و داده‌ها و تحلیل‌های لحظه‌ای را به کنترل درآورد.
درحال‌حاضر شرکت‌های معدنی چندملیتی ریوتینتو و بی‌اچ‌پی بیلتون مراکز یکپارچه عملیات از راه دور را در پِرث استرالیا اجرا کردند و به وسیله آن بر عملیات استخراج سنگ آهن در معدن پیلبارا به فاصله ۱۵۰۰ کیلومتر از مرکز کنترل نظارت دارند.
همچنین کارشناسان مرکز عالی فرآوری ریوتینتو در شهر بریزبِن، مرکز ایالت کویینزلند استرالیا که به نظارت و تحلیل داده‌های لحظه‌ای مشغولند راهکارهایی را ارائه داده‌اند تا فرآیند فرآوری مواد معدنی را در ۷ سایت مستقر در استرالیا، ایالات متحده و مغولستان ارتقا دهند.
در هر صورت گزارش شرکت اینمارسَت نشان می‌دهد که اینترنت اشیا به صورت روزافزون در نظارت بر محیط‌زیست به کار گرفته می‌شود و در نتیجه به کمک شرکت‌های استخراج‌کننده می‌آید تا بتوانند حجم عظیم مواد معدنی را بیرون بکشند و در عین حال از قوانین زیست‌محیطی که در برخی کشورها عرصه را بر آنها تنگ می‌کنند، جان سالم به در برند و در همان حال به مسئولیت‌های اجتماعی خود نیز متعهد باشند.
گزارش اینمارست که «آینده اینترنت اشیا در کسب‌وکارها» نام دارد، ۱۰۰ شرکت معدنی در سطح جهان را در بر می‌گیرد؛ حدود نیمی از این شرکت‌ها نظارت بر تغییرات زیست‌محیطی را به عنوان اولویت خود در بکارگیری اینترنت اشیا معرفی کردند. بیش از ۵۷ درصد اظهار کردند که در نظارت بر محیط‌زیست، اینترنت اشیا بهترین انتخاب است.
آسیب‌های زیست‌محیطی معدنکاری، واقعی و متنوع هستند، به ویژه در استخراج زغال سنگ که می‌تواند به فرسایش خاک، آلودگی چاه‌های فاضلاب و شاید بیش از همه از دست رفتن تنوع زیستی و آلودگی خاک، آب‌های زیرزمینی و آب‌های سطحی به مواد شیمیایی منجر شود.
این در حالی است که معدنکاران با توجه به عمر پروژه یقین حاصل کنند که تاثیرات زیست‌محیطی در کمترین میزان ممکن است و آن میزان آسیب نیز ترمیم شده و به حالت طبیعی برگشته است.
در هر حال در مسیر کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی، تکیه بر فرآیندهایی است که به صورت دستی در جمع‌آوری و تحلیل داده‌های زیرمجموعه به کار می‌آیند و می‌توانند هزینه زیادی به خود اختصاص دهند و گران تمام شوند، در حالی که احتمال وقوع خطا در آن بالاست.
در همین راستا راهکارهای نظارتی مبتنی بر اینترنت اشیا این نوید را می‌دهند که این اشتباهات هزینه‌بر را از بین ببرند. آنها این کار را با ارائه داده‌های درست، درک در لحظه و آگاهی در زمینه داده‌های چندگانه‌ای انجام می‌دهند که منجر به پلت‌فرم مبتنی بر ابر برای تحلیل می‌شود.
برای نمونه، شبکه‌های حسگر می‌توانند داده‌هایی را در زمینه یک سد باطله جمع‌آوری کنند، بدون نیاز به اینکه نیروی انسانی را برای جمع‌آوری داده به محل سد بفرستند. در نتیجه امکان حذف خطای انسانی را به این شیوه از بین می‌برند.
جو کَر، مدیر بخش معدن اینمارسَت در این باره می‌گوید: اتصال به اینترنت برای استقرار موفق اینترنت اشیا حیاتی است، در حالی که قرارگیری بسیاری از معادن در نقاط دور از دسترس به این معناست که بیشتر شبکه‌های زمینی یا شبکه‌های تلفن همراه در دسترس نیستند، در نتیجه ارتباطات ماهواره‌ای نه تنها پوشش بیشتر و شبکه‌های ارتباطی مطمئن‌تری ارائه می‌دهند، بلکه با استفاده از تکرارکننده‌ها می‌توانند در شرایط ویژه و اضطراری و در زمان مساعد نبودن آب و هوا، امکان اتصال را در معادن روباز و حتی معادن زیرزمینی فراهم آورند.

اینترنت اشیا و امنیت محیط معادن

بنا بر گزارش نهاد «امنیت کار استرالیا» در ۱۲ سال منتهی به ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) نرخ مرگ و میر در بخش معدن این کشور تا ۶۵ درصد کاهش داشته و به ۴/۴ مرگ به ازای هر ۱۰۰ هزار کارگر رسیده است.
در همین حال این نهاد اشاره می‌کند که معدنکاری، سومین نرخ مرگ و میر را در انواع صنایع این کشور دارد و به طور متوسط سالانه ۹ نفر در معادن استرالیا فوت می‌کنند.
این مرگ‌ومیرها برآمده از خطرهایی است که در ذات این حرفه وجود دارد؛ خطراتی مانند فشار جسمی، خطاهای احتمالی، ریزش و سقوط که بر اثر حرکت اشیا و ماشین‌آلات اتفاق می‌افتد و همچنین کار دستی و نارسایی‌های اسکلتی عضلانیِ حاصل از آن. ابداعات و نوآوری‌های مربوط به اینترنت اشیا این ظرفیت را دارند که نه تنها تاثیر کربنی بخش معدن را بر محیط‌زیست کاهش دهند، بلکه می‌توانند محیط کار را امن‌تر کنند.
این کار با حذف حضور کارگران از محیط‌های پرریسک، خودکارسازی فرآیندهای کلیدی و نظارت از راه دور انجام می‌شود.
جمع‌آوری داده برای پیش‌بینی تهدیدهای احتمالی امنیتی و واکنش نشان دادن به آنها از دیگر کارکردهای اینترنت اشیا در ارتقای امنیت محیط کار در معادن است.
به گفته کَر، پوشیدنی‌های متصل به اینترنت و خودکارسازی، ۲ مورد از فرصت‌های منحصر به فردی است که در رویارویی با خطر محیط استخراجی از سوی اینترنت اشیا ارائه می‌شود.
علاوه بر این، حسگرهای پوشیدنی، توانمندی نظارت و تحلیل طیف وسیعی از پارامترها را از جمله تشخیص گازهای خطرناک دارند.

نقش کلیدی اتصال ماهواره‌ای

مدیر بخش معدن اینمارسَت در ادامه گفت‌وگو تصریح می‌کند که فناوری ماهواره‌ای برای درک ظرفیت‌های مسلم اینترنت اشیا نقش کلیدی دارد و بکارگیری اینترنت اشیا برای کاهش مرگ و میر و ارتقای سلامتی و امنیت، تنها زمانی ممکن خواهد بود که اتصال فراهم آمده با فناوری‌های ماهواره‌ای داده‌ها را در مکان حرکت دهند و تحلیل کنند.
چالش بزرگی که در زمینه معادن وجود دارد، این است که آنها به طور معمول در نقاط بسیار دوردست قرار دارند و فاصله آنها با شبکه‌های تلفن همراه و شبکه‌های زمینی زیاد است، علاوه بر این آنها در محیطی قرار گرفته‌اند که همواره در حال تغییر است.