امکان توسعه تامین مالی از بازار بدهی در مقابله با چالش‌های احتمالی صنعت ارتباطات

به گزارش می متالز، آخرین برآورد از شرایط اقتصاد جهانی توسط سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در ماه ژوئن بیانگر آن است که در صورت عدم بازگشت موج دوم بیماری در فصل پاییز، رشد تولید ناخالص جهانی در سال ۲۰۲۰ برابر با منفی ۶ درصد خواهد بود که البته این رقم برای برخی کشورها نظیر ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و انگلستان دو رقمی خواهد بود. در کنار اختلافات بین کشوری، میزان افت تولید در بخش‌های مختلف نیز قطعا متفاوت خواهد بود و برای بخش‌های خدماتی نظیر سفر و گردشگری، هتل و رستوران، حمل‌ونقل و آموزش، انتظار می‌رود میزان آسیب منفی بیشتری مشاهده شود.

در سمت مقابل تغییرات ساختاری ناشی از بیماری کرونا می‌تواند برای گروه‌هایی نظیر ارتباطات، پیامدهای مثبتی را به همراه داشته باشد؛ کاهش ارتباطات فیزیکی و افزایش نیاز به تماس‌های تلفنی، خانه‌نشینی به دلیل قرنطینه و افزایش تفریحات اینترنتی نظیر تلویزیون‌های اینترنتی، شیوع دورکاری از طریق نرم‌افزارهای آنلاین، افزایش خرید و فروش‌های اینترنتی، اجرای برنامه‌های فرهنگی و ورزشی با حضور تماشاگران مجازی، توسعه هوش مصنوعی و اپلیکیشن‌های همراه جهت غربالگری افراد و موارد مشابه همگی بیانگر آن است که این بیماری توانسته تقاضای قابل ملاحظه‌ای برای ارتباطات ایجاد کند و این موضوع می‌تواند یک تحول جدی برای این بخش ایجاد کند. انتظار می‌رود که بخش زیادی از اثرات این تغییرات، حتی در دوره پساکرونا نیز ادامه یابد و تقاضا برای ارتباطات همچنان در سطحی بالا باقی بماند.

در ایران نیز شرایط مشابهی وجود داشته و شواهد تجربی و آمار گویای آن است که تقاضا برای خدمات بخش ارتباطات به شکل مشهودی افزایش یافته است. به عنوان نمونه، نرخ تورم ماهانه گروه ارتباطات در اردیبهشت‌ماه معادل ۳.۴ درصد بوده که نسبت به نرخ تورم کلی این ماه، حدود ۱ واحد درصد بیشتر بوده است. تراکنش‌های اینترنتی دوماهه ابتدای سال ۹۹ نسبت به دوره مشابه سال قبل ۱۷.۵ درصد افزایش یافته و درآمد دوماهه شرکت‌های ارتباطات سیار و مخابرات ایران نیز براساس اطلاعات کدال رشد ۲۵ درصدی را تجربه کرده است. این ارقام به خوبی افزایش تقاضا برای خدمات ارتباطات در کشور را نشان می‌دهد. با توجه به آنکه انتظار می‌رود تغییر پارادایم ایجاد شده در زمینه توسعه بیشتر خدمات ارتباطی و کسب‌وکارهای آنلاین، در دوره پساکرونا نیز ادامه یابد، عدم توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور و بنگاه‌های بزرگ این حوزه می‌تواند به تدریج مشکلات زیادی را ایجاد  کند و به عنوان یکی از موانع افزایش تولید و رشد اقتصادی مطرح شود.

بر این اساس به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی انجام برخی سرمایه‌گذاری‌های عمده در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کشور از قبیل تجهیزات مخابراتی، افزایش پهنای باند و موارد مشابه ضرورت دارد و با توجه به آنکه شرایط ویژه تحریمی و کرونایی کشور، استفاده از منابع نظام بانکی را با چالش بسیار جدی مواجه ساخته است، استفاده از ظرفیت بازار اوراق تامین مالی جهت این امر می‌تواند مورد نظر قرار گیرد. در حال حاضر، بخش ارتباطات از بخش‌های نسبتا پیشرو در زمینه استفاده از بازار اوراق تامین مالی محسوب می‌شود؛ به شکلی که رقم تامین مالی این بخش از این بازار در پایان اردیبهشت ‌۱۳۹۹ حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال بوده است. هرچند محاسبه ارقام حقیقی (۱۳۹۵=۱۰۰) میزان تامین مالی این بخش از بازار اوراق نشان می‌دهد که ارزش حقیقی اوراق منتشره توسط شرکت‌های صنعت ارتباطات طی ۵ سال اخیر تقریبا هیچ رشدی نداشته اما باید توجه داشت از آنجا که یکی از چالش‌های جدی عدم رشد بازار اوراق در کشور، مساله ناآشنایی بنگاه‌ها با این بازار و ظرفیت وسیع آن جهت تامین مالی است، وجود تجربه قبلی انتشار اوراق در صنعت ارتباطات می‌تواند به عنوان نقطه مثبت موضوع تلقی شود. در واقع از آنجا که صنعت ارتباطات تجربه‌های پیشین موفقی در بهره‌گیری از بازار اوراق تامین مالی داشته، می‌توان امیدوار بود که در شرایط فعلی نیز با شناسایی درست از نیازهای آتی سرمایه‌گذاری در این صنعت، مجددا تامین مالی از بازار اوراق تامین مالی توسط بنگاه‌های صنعت ارتباطات افزایش یابد. نکته مهم دیگری که نباید مورد غفلت قرار گیرد، آن است که در حال حاضر نرخ تامین مالی از بازار اوراق در یکی از کمترین سطوح تاریخی قرار گرفته و این موضوع مزیت ویژه‌ای را برای شرکت‌هایی که اقدام به انتشار اوراق کنند، ایجاد خواهد کرد.

تهیه کننده: شرکت سرمایه گذاری سامان مجد