بازار نیکل، آرامش قبل از طوفان

به گزارش می متالز، چنان که در گزارش تحلیلی «چشم‌انداز نیکل» اشاره شد، بازار سنتی نیکل، فولاد‌های زنگ‌نزن هستند و در آینده نزدیک نیز صنعت باتری‌ها، بزرگ‌ترین بازار این فلز خواهد بود. در این حین بررسی تغییرات سال‌های گذشته دید بهتری را از تغییرات احتمالی بازار آینده این فلز به دست می‌دهد. سایت فلزات آنلاین تغییرات بازار نیکل را در سال‌های اخیر مورد بررسی قرار داده است. در ادامه به مهم‌ترین دلایل نوسانات بازار نیکل  طی این مدت پرداخته می‌شود:

چنان که در نمودار 1 پیداست قیمت فلز نیکل در بازه‌های زمانی خاصی با تغییرات بزرگی در بازار روبه‌رو بوده است. می‌توان گفت که مهم‌ترین تغییر حتی در طی 30 سال گذشته به سال 2006 (قسمتی که با شماره 1 در نمودار مشخص شده است) بر می‌گردد. در این سال تقاضای جهانی برای فولاد زنگ‌نزن شدت گرفت. درنتیجه سرمایه‌گذاران فعالیت‌های مالی بزرگی را در این حوزه انجام دادند و این اقدامات باعث اوج گرفتن قیمت نیکل در بازار جهانی شد. قیمت این فلز تا سال 2007 بیش از 200 درصد رشد کرد و از حدود 20 هزار دلار بر هر تن در سال 2006 به حدود 55 هزار دلار برای هر تن (پیک شماره 2 در نمودار) در سال 2007 رسید.

در سال 2007 انبار جهانی ذخیره نیکل به شدت کاهش یافت و باعث شد تا قیمت‌ها با سرعتی سرسام‌آور رشد کنند اما این رشد پرشتاب دیری نپایید؛ چرا که اقتصاد جهانی (مخصوصا اروپا) کم‌کم با بحران و رکودی عمیق مواجه می‌شد (شماره 3)؛ بحرانی که از سال 2007 شروع شد و در سال 2008 به اوج خود رسید. شایان ذکر است که این بحران نقش مهمی در شکست کسب و کارهای کلیدی در اروپا در طی سال‌های 2008 تا 2012 داشته است. بازار نیکل نیز از این رکود عمیق بی‌تأثیر نبود و رشد بزرگی را که در یک سال پیش تجربه کرده بود، با کاهش شدید قیمت‌ها مواجه شد؛ به نحوی که قیمت این فلز در سال 2008 به کمتر از نصف قیمت آن در سال 2007 (قبل از صعود قیمت‌ها) رسید. چنانکه در میانه‌ سال 2008 فلز نیکل کمتر از 10 هزار دلار برای هر تن در بازار جهانی معامله شد.

 این نرخ قیمتی تا سال 2009 تقریبا ثابت ماند تا اینکه بازار نیکل و فولاد زنگ‌نزن به‌تدریج از رکود خارج شده و قیمت‌های جهانی نیکل به آهستگی روندی صعودی را به خود گرفت. این رشد آهسته هرچند با نوساناتی همراه بود اما قیمت هر تن نیکل را از 10 هزار دلار در سال 2009 به 25 هزار دلار در سال 2011 رساند. این امر نویدبخش رشد قیمتی مناسب برای نیکل بود، اما باز هم بازار اتفاقات دیگری را تجربه می‌کرد.

 چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد خام و فولاد‌ زنگ‌نزن به‌دنبال یافتن راهی برای کاهش هزینه‌های تولید خود بود. این کشور چند سال پیش از آن راهی را برای کاهش هزینه‌های استفاده از نیکل در تولید فولاد زنگ‌نزن ارایه کرده بود. استفاده از نیکل کم‌عیار (Nickel Pig Iron) به‌عنوان راه حلی برای کاهش هزینه‌های تولید فولاد زنگ‌نزن در نظر گرفته شده بود اما استفاده گسترده و صنعتی از آن در پایان سال 2011 اتفاق افتاد. در این سال چین به‌طور وسیعی نیکل کم‌عیار را عرضه کرد و در تولید فولاد زنگ‌نزن مورد استفاده قرار داد (شماره 4 در نمودار). این امر موجب کاهش قیمت نیکل تا 13 هزار دلار بر هر تن شد. پس از آن بازار نیکل برای مدتی نسبتا طولانی پایدار شد و تغییرات زیادی را تجربه نکرد. این ثبات تا سال 2014 ادامه یافت. در این سال 2 کشور اندونزی و فیلیپین صادرات محصولات محتوی نیکل خود را ممنوع کردند (این 2 کشور از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نیکل به چین محسوب می‌شدند). این ممنوعیت بر بازار نیکل اثر گذاشت و قیمت هر تن این فلز را تا چندین هزار دلار افزایش داده به 20 هزار دلار برای هر تن رساند (شماره 5 در نمودار). پس از آن افزایش تولیدات و عرضه نیکل توسط چین و نیز دیگر کشورها تا حدی باعث کاهش قیمت‌‌‌ها شد.

چشم‌انداز آینده

در 4 سال گذشته نیکل تغییرات بسیار بزرگی را در قیمت‌ها شاهد نبوده است. آخرین قیمت این فلز در بورس فلزات لندن در 16 فوریه سال 2018 (27 بهمن 1396)  حدود 14 هزار دلار برای هر تن بود. هرچند بازار نیکل کش‌وقوس‌های فراوانی را در چند سال اخیر تجربه کرد اما اکنون نسبتا ثابت و پایدار است؛ ثباتی که به نظر می‌آید آرامش قبل از طوفان باشد. در گزارشی که به بررسی وضعیت نیکل پرعیارپرداخته شده بود، اشاره شد که نیکل غیر از بازار فولاد‌های زنگ‌نزن، شاهد تقاضای بزرگ‌ دیگری خواهد بود و این در حالی است که باتری‌های وسایل نقلیه الکتریکی، بیشترین رشد تقاضا را برای نیکل ایجاد خواهند کرد که منجر به بازگشت رویکرد جهانی برای تولید نیکل پرعیار خواهد شد. به تعبیری می‌توان گفت که این رویکرد دوره ششم اتفاقات جهانی را برای نیکل به ارمغان خواهد آورد. پر واضح است که این اتفاقات، ثبات بازار را بر هم زده و هیجان بازار نیکل را دو چندان خواهد کرد. چرا که باید شاهد رقابت 2 بازار فولادهای زنگ‌نزن و باتری‌ها‌ برای تصاحب بازار نیکل باشیم.